Τα άγρια φαγώσιμα χόρτα της Ελλάδας

Τα άγρια φαγώσιμα χόρτα της Ελλάδας

Στην Ελληνική ύπαιθρο υπάρχουν πολλά άγρια φαγώσιμα χόρτα. Πολλοί δεν τα γνωρίζουν εκτός από ένα δυο είδη, που ίσως έχουμε ψωνίσει για να φτιάξουν χόρτα ή πίτες. Τα άγρια χόρτα που φυτρώνουν στους αγρούς είναι ιδιαίτερα πλούσια σε βιταμίνη C, φλαβονοειδή, πολυφαινόλες, ω-3 λιπαρά οξέα και σε α-λινολενικό οξύ, συστατικά που συνεισφέρουν σημαντικά στην αντιοξειδωτική ικανότητα του οργανισμού. Θα προσπαθήσω να παρουσιάσω μερικά για την πιο εύκολη αναγνώριση,  αξιοποίηση και χρήση τους στη διατροφή μας.

Αγκινάρα άγρια-Cynara cardunculus
Άλλες ονομασίες: Αγριαγκινάρα, αγκιναράκια, χαρακάκια

Οικογένεια: Αστεροειδών-Asteraceae

Πολυετές φυτό που φτάνει πάνω από 1 μέτρο ύψος. Βρίσκεται αυτοφυές σε όλες τις θερμές περιοχές της Ελλάδας, σε ακαλλιέργητα μέρη.

Μαζεύονται οι τρυφεροί βλαστοί, τα φύλλα και οι ανθοκεφαλές, την άνοιξη πριν ανθίσουν. Μαγειρεύονται βραστές με άλλα λαχανικά (αλλά πολίτα), αλλά και με κρέας.
Οι μικρές ανθοκεφαλές μαγειρεύονται με αυγά ομελέτα και μπορούν να γίνουν και τουρσί.

Αγριοζοχός-Urospermum picroides
Άλλες ονομασίες: Πικρίθρα, Κουφολάχανο

Οικογένεια: Αστεροειδών-Asteraceae

Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 20-50 εκατοστά. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Το σχήμα τους και οι διαστάσεις των φύλων του δεν είναι σχεδόν ποτέ το ίδιο. Τα φύλλα του είναι σκουροπράσινα οδοντωτά και μακριά με παχύ κόκκινο μίσχο και κεντρικό νεύρο. Μαζεύεται από το Φθινόπωρο μέχρι το τέλος της άνοιξης. Η γεύση των φύλλων είναι λίγο πικρή, τρώγονται ωμά σε σαλάτες, μαγειρεύονται μόνα τους βραστά με μπόλικο λεμόνι ή σε συνδυασμό με αρνί ή κατσίκι. Τέλος χρησιμοποιούνται και σε χορτόπιτες.

Αγριοκαρδαμούδα-Capsella bursa-pastoris
Άλλες ονομασίες: Αγριοκάρδαμο, τζουρκάς, ραγιάς
Οικογένεια: Brassicaceae

Ετήσιο ή διετές φυτό (κοινό ζιζάνιο), που φτάνει περίπου μέχρι τα 40 εκατοστά ύψος. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους, σε όλη την Ελλάδα. Τα φύλλα τους τρώγονται βραστά με άλλα χόρτα και χρησιμοποιούνται σε σαλάτες μαζί με τα άνθη τους, για πιπεράτη γεύση.

Αντράκλα-Portulaca Oleracia
Άλλες ονομασίες: Γλιστρίδα, σκλιμίτσα, τρέβα, χοιροβότανο
Οικογένεια: Portulacaceae

Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 20 εκατοστά. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Πολλαπλασιάζεται πολύ εύκολα για αυτό θεωρείτε και ζιζάνιο. Τα φύλλα της είναι σκουρωπά πράσινα, σαρκώδεις και παχιά. Λέγεται ότι αν μασήσεις μερικά φρέσκα φύλλα και τα βάλεις κάτω από τη γλώσσα σου ξεδιψάς. Έχει πολύ βιταμίνη C και σίδηρο και μια διατροφική έρευνα στην Κρήτη έδειξε ότι η κατανάλωσή της, όπως και η τσουκνίδα βοηθάει την καρδιά (είναι το φυτό με τα περισσότερα ω3 λιπαρά).
Μαζεύονται οι τρυφερές κορφές τους από την αρχή του καλοκαιριού μέχρι το φθινόπωρο. Τρώγεται ωμή σαλάτα με λαδόξιδο και κρεμμύδια ή προσθέτετ ε στη ντοματοσαλάτα. Γενικά μπορεί να αντικαταστήσει τα μαρούλια σαν πράσινο λαχανικό. Μαγειρεύεται γιαχνί κατσαρόλας.

Ασφόδελος-Αsphodelus aestivus

Άλλες ονομασίες: Σπερδούκλι, ασπέρδουκλας, ασφεντυλιά, ασκέλα

Οικογένεια: Λειλιϊδών-Liliaceae

Ο ασφόδελος είναι πολυετές βολβώδες φυτό που φτάνει συνήθως ένα μέτρο ύψος (μέχρι 1,5). Τα φύλλα του ξεκινούν όλα από τη βάση του φυτού σχηματίζοντας σχήμα V, έχουν γκριζοπράσινο χρώμα και στην κορυφή τους είναι μυτερά.

Τα άνθη έχουν χρώμα λευκό με καστανοκόκκινες ραβδώσεις στο κέντρο και σχηματίζονται πολλά μαζί στην κορυφή του κεντρικού στελέχους του φυτού. Οι καρποί είναι στρογγυλές κάψουλες. Ανθίζει από Φεβρουάριο μέχρι Ιούνιο.

Οι ρίζες του μοιάζουν σαν δάχτυλο ή καρότο, έχουν χρώμα καφέ και είναι χυμώδεις. Τα φυτά σχηματίζονται από συστάδες λογχωτών φύλλων που μοιάζουν κάπως με τα φύλλα του κρεμμυδιού και φτάνουν μήκος συνήθως τα 50 εκατοστά.

Ο κοινός ασφόδελος συναντάται σε λιβάδια, βοσκότοπους, βραχώδη εδάφη, πεδιάδες, παρυφές των δρόμων, κήπους.

Στην Ελλάδα συναντάμε πέντε είδη. Σύμφωνα με το Θεόφραστο οι κόνδυλοι, οι βλαστοί και τα σπέρματα τρώγονται, ο δε Διοσκουρίδης τις αναφέρει τις ρίζες σαν θεραπευτικές.

Οι ρίζες του φυτού ξεραίνονται και βράζονται σε νερό, παράγοντας μια κολλώδη ουσία που σε μερικές χώρες ανακατεύεται με δημητριακά ή πατάτες για να φτιαχτεί ασφοδελόψωμο.

Στην Ελλάδα, το 1917 κατά τον αποκλεισμό και έπειτα κατά τη γερμανική κατοχή, πολλές οικογένειες κατάφεραν να επιβιώσουν χρησιμοποιώντας για τροφή τα ριζώματα του ασφόδελου.

Κατά καιρούς είχε χρησιμοποιηθεί ως συγκολλητική ουσία, για την παρασκευή αλκοόλ αλλά και ως αλοιφή κατάλληλη για κάθε πληγή.

Ένα είδος κόλας παράγεται από τους βολβούς του ασφοδέλου, οι οποίοι πρώτα ξεραίνονται και μετά αλέθονται. Οι τσαγκάρηδες τους κοπάνιζαν μέσα σε γουδί και έφτιαχναν μία πολύ ισχυρή κόλα, το τσιρίχιν,, ιδανική για τα δέρματα.

Πρόκειται για ένα σπουδαίο μελισσοκομικό φυτό, γιατί ανθίζει από νωρίς και δίνει τροφή στις μέλισσες.

Μαγειρική πρόταση: Σφουγγάτο με ασφόδελους

Βλίτο–Amaranthus sp.
Άλλες ονομασίες: Βλίστρος, γλίστρος, γλίντρος, βλιταράκι
Οικογένεια: Amaranthacae

Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 80 εκατοστά. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Αποτελεί μεγάλο ζιζάνιο στις καλλιέργειες γιατί πολλαπλασιάζεται πολύ εύκολα και γρήγορα. Ο σπόρος του μπορεί να φυτρώσει και μετά από δέκα χρόνια. Μαζεύονται οι τρυφερές κορφές τους από αρχή καλοκαιριού μέχρι το φθινόπωρο. Πρέπει να το κλαδεύουμε συχνά για να πετάει από τα πλάγια πριν προλάβει να κάνει σπόρους. Τρώγονται βραστά με ξύδι ή λεμόνι και σε συνδυασμό με σκόρδο ή τσιγαριστά με διάφορα άλλα λαχανικά όπως οι κολοκυθοκορφάδες. Φτιάχνεται μέχρι και γιαχνί με πατάτες και χρησιμοποιείτε και για πίτες μαζί με άλλα χόρτα.

Βολβοί-Mouscari comosum
Άλλες ονομασίες: Κουρκουτσέλια, κρεμμυδούλες, σκυλοκρέμμυδα, ασκορδούλακας, σκορδούλακας, βροβιός
Οικογένεια: Liliaceae

Πολυετή φυτά που φτάνουν τα 20 εκατοστά. Τα συναντάμε παντού σε χέρσα αλλά και καλλιεργημένα μέρη. Ανθίζουν από Φεβρουαρίου έως Απρίλιο ανάλογα τις περιοχές. Τα βλαστάρια με τα άνθη τους τρώγονται τσιγαριστά σε ομελέτες. Οι βολβοί βράζονται για να ξεπικρίσουν και σερβίρονται με λάδι και ξύδι ή γίνονται καταπληκτικό τουρσί για μεζέ!

  Μαγειρική πρόταση: Κουρκουτσέλια μαγειρεμένα


Σίλυβο το μαριανό-Silybum marianum/Cardus marianus
Άλλες ονομασίες: Γαϊδουράγκαθο, κουφάγκαθο, κάρδος, σίλυβο.
Οικογένεια: Σύνθετα (Compositae).
Συγγενή είδη: Cnicus benedictus-αγιάγκαθο

Διετές ακανθώδες φυτό που φθάνει σε ύψος το 1,5 μέτρο. Τα φύλλα του είναι πράσινα με χαρακτηριστικά άσπρα σημάδια σαν φλέβες και τα λουλούδια του έχουν χρώμα βυσσινί.Είναι φυτό ιθαγενές της Μεσογείου και φυτρώνει σε όλη την νότια Ευρώπη. Είναι αυτοφυές, ευδοκιμεί σε χερσότοπους αλλά και σε καλλιεργημένες εκτάσεις. Προτιμά τα ηλιόλουστα μέρη και τα καλά στραγκιζόμενα εδάφη. Πολλαπλασιάζετε εύκολα από μόνο του με τους σπόρους του και αντέχει μέχρι και τους -15 βαθμούς κελσίου.
H ρίζα και τα φρέσκα νέα φύλλα του τρώγονται ωμά ή μαγειρεμένα αλλά πρέπει πρώτα να αφαιρεθούν οι αιχμηρές άκρες τους, το οποίο είναι αρκετά χρονοβόρο. Τα φύλλα είναι αρκετά παχιά και έχουν ήπια γεύση όταν είναι νέα, αλλά γίνονται πιο πικρά το καλοκαίρι με τη ζέστη. Μαγειρεμένα έχουν γεύση σπανακιού.
Τα κεφάλια του μπορούν να φαγωθούν όπως οι αγκινάρες πριν ανθίσουν, αλλά είναι πολύ πιο μικρά. Οι ξεφλουδισμένοι μίσχοι του τρώγονται ωμοί ή μαγειρεμένοι, είναι εύγευστοι και θρεπτικοί και μπορούν να χρησιμοποιηθούν όπως το σπαράγγι ή το ρεβέντι ή να προστεθούν σε σαλάτες. Τρώγονται καλύτερα την άνοιξη όταν είναι νέοι πριν σκληρύνουν. Οι ψημένοι σπόροι του είναι υποκατάστατο του καφέ.

Διαβάστε και για τις θεραπευτικές του ιδιότητες

Ραπανίδα-Raphanus raphanistrum
Άλλες ονομασίες: Άγρια ραπάνια, ραπανίδα, ραπανόβρουβα
Οικογένεια: Brassicaceae

Ετήσια φυτά που φτάνουν τα 60 εκατοστά Τα συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους σαν ζιζάνιο. Τα φύλλα τους είναι πράσινα μακριά.
Τα τρυφερά φρέσκα φύλλα μαζεύονται από το φθινόπωρο μέχρι την άνοιξη.
Μαγειρεύονται βραστά για σαλάτα και τρώγονται με ξύδι ή λεμόνι, ή γίνονται τσιγαριστά με μυρωδικά.

Ζοχός-Sonchus oleraceus
Άλλες ονομασίες: Τσόχος, σφογκός
Οικογένεια: Αστεροειδών-Asteraceae


Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 40-80 εκατοστά. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Τα φύλλα του είναι ανοιχτοπράσινα οδοντωτά και περιέχουν γαλακτώδη χυμό. Μαζεύεται από τις αρχές του φθινοπώρου μέχρι το τέλος της άνοιξης. Η γεύση τους είναι λίγο γλυκιά και τρώγονται βραστά με μπόλικο λεμόνι και μπαίνουν και σε χορτόπιτες μαζί με άλλα χόρτα και μυρωδικά.

Καλέντουλα-Calendula officinalis
Οικογένεια: Αστεροειδών-Asteraceae

Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 50 εκατοστά Τη συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους. Μαζεύονται τα πέταλα από τα άνθη της, από το χειμώνα έως την άνοιξη που ανθίζει. Χρησιμοποιείτε σε δερματικές παθήσεις και σε φαγητά για να δίνει κίτρινο χρώμα και άρωμα.

Καλόγερος-Erodium cicutarium
Άλλες ονομασίες: Περδικονύχι, χτενάκι, βελονιά, πιρουνάκι
Οικογένεια: Geraniaceae


Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 60 εκατοστά Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Μαζεύεται τρυφερός τον χειμώνα μέχρι την άνοιξη πριν ανθίσει.Χρησιμοποιείτε κυρίως σε πίτες αλλά και σε ομελέτες με λαχανικά.

Κάπαρη-Capparis spinosa
Οικογένεια: Capparaceae

Πολυετές φυτό που φυτρώνει σε όλη την Ελλάδα. Ανθίζει το καλοκαίρι και από αυτή μαζεύονται τα μπουμπούκια της πριν ανθίσουν. Ξεπικρίζονται σε νερό και διατηρούνται σε άλμη ή ξύδι αναλόγως πως τα θέλουμε. Χρησιμοποιείτε σε τουρσιά και σαλάτες.

Καρότο άγριο-Daucus carota
Άλλες ονομασίες: Δαυκί, παστινάκα, χαβούζι, σταφυλινάκι
Οικογένεια: Apiaceae

Διετές φυτό που μπορεί να φτάσει το 1 μέτρο ύψος. Φυτρώνει παντού και είναι εξαπλωμένο σε όλη την Ελλάδα. Τα φύλλα και τα βλαστάρια του βράζονται και τρώγονται μόνα τους ή με άλλα χόρτα, όπως και του ήμερου (είναι και αντικαρκινικά). Χρησιμοποιούνται ακόμα σε χορτόπιτες για να δώσουν άρωμα(μυρίζουν περίπου σαν τον μαϊντανό). Τρώγεται και η ρίζα του, αλλά είναι πιο σκληρή και μικρή από του ήρεμου καρότου.

Καυκαλήθρα-Tordylium apulum
Άλλες ονομασίες: Μοσχολάχανο, καυκαλίδα, αγριοκουτσουνάδα
Οικογένεια: Apiaceae


Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 20 εκατοστά Τη συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους. Μαζεύονται τα φύλλα και οι τρυφερές κορφές της από το χειμώνα έως την άνοιξη που ανθίζει. Τη χρησιμοποιούμε κυρίως σε πίτες αλλά και σαν μυρωδικό σε φασολάδες και σάλτσες.

Λάπαθο-Rumex sp.
Άλλες ονομασίες: Λάπατο, ξυνολάπατο, ξινήθρα, αγριοσέσκλο
Οικογένεια: Polygonaceae

Ετήσια φυτά που φτάνουν τα 50 εκατοστά. Τα συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους. Έχει γύρω στα 5 είδη πολύ διαδεδομένα στην Ελλάδα.
Τα φύλλα του είναι σκουροπράσινα και έχουν μια ελαφριά ξινή γεύση. Μαζεύεται από τις αρχές του φθινοπώρου μέχρι το τέλος την άνοιξη. Μαγειρεύονται βραστά μόνα τους ή με κρέας και χρησιμοποιούνται για χορτόπιτες.

Μάραθος-Foeniculum vulgare
Άλλες ονομασίες: Μάλαθρο, φινόκιο
Οικογένεια: Apiaceae

Πολυετές φυτό που φτάνει τα δύο μέτρα. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους. Μαζεύονται τα φρέσκα φύλλα από το χειμώνα έως το τέλος της άνοιξης. Το χρησιμοποιούμε σε λαχανόπιτες αλλά και σαν μυρωδικό σε φρέσκιες σαλάτες και σάλτσες.

Μολόχα-Malva sp.
Άλλες ονομασίες: Μουλούχα, αμπελόχα
Οικογένεια: Malvaceae

Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 90 εκατοστά. Τη συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους. Μαζεύονται τα φύλλα και οι τρυφερές κορφές της από το χειμώνα έως την άνοιξη που ανθίζει. Τα φύλλα τρώγονται βραστά με άλλα χόρτα, ή γίνονται ντολμαδάκια.

Μπόραγκο-Borago officinalis
Άλλες ονομασίες: Αρμπέτα, πουράντζα
Οικογένεια: Boraginaceae

Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 40 εκατοστά. Τα συναντάμε παντού σε ακαλλιέργητους αλλά και καλλιεργημένους τόπους. Φυτρώνει από μόνο του στην νότια Ευρώπη. Μπορεί να καλλιεργηθεί σε όλους τους τύπους εδάφους ακόμα και σε γλάστρες. Ανθίζει από την άνοιξη έως το καλοκαίρι. Τα άνθη και τα φύλλα του τρώγονται σε σαλάτες και δίνουν μια δροσερή γεύση απαλή σαν του αγγουριού. Είναι φαρμακευτικό αλλά και μελισσοκομικό φυτό.
Προφυλάξεις: Τα φύλλα του αλλά όχι τα άνθη του, περιέχουν μικρές ποσότητες αλκαλοειδών που μπορούν να βλάψουν το συκώτι αν φαγωθούν σε μεγάλες ποσότητες. Όσοι έχουν προβλήματα συκωτιού θα πρέπει να το αποφεύγουν.

Μυρώνι (Κτενόχορτο της Αφροδίτης)-Scandix pectin veneris
Άλλες ονομασίες: Σκαντζίκι, κτενόχορτο της Αφροδίτης, μυριαλίδα
Οικογένεια: Apiaceae


Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 20 εκατοστά. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους. Μαζεύονται τα φύλλα από το χειμώνα έως την άνοιξη που ανθίζει. Το χρησιμοποιούμε κυρίως σε πίτες αλλά και σαν μυρωδικό σε φρέσκιες σαλάτες και σάλτσες.

Ξινήθρα- Oxalys acetosella/ Oxalys pes‐caprae (ξινήθρα με διπλά άνθη)
Άλλες ονομασίες: Οξαλίδα
Οικογένεια: Oxalidaceae

Τη ξινήθρα τη συναντάμε παντού, γιατί εξαπλώνεται πολύ εύκολα και μπορεί να γίνει ενοχλητικό ζιζάνιο. Περιέχει καλιούχο οξαλικό άλας και μπορεί να αποβεί δηλητηριώδης αν φαγωθεί σε μεγάλη ποσότητα. Χρησιμοποιείτε σε σούπες, σάλτσες και χορτόπιτες σε μικρές ποσότητες, για να δώσει ξινή γεύση.

 Χρειάζεται μεγάλη προσοχή να μην επεκταθεί στο χωράφι σας γιατί εξαπλώνεται γρήγορα παντού, εξαφανίζοντας τα άλλα φυτά.

Οβριές-Tamus communis
Άλλες ονομασίες: Αβρωνιά, ομβριά, βεργιά
Οικογένεια: Dioscoreaceae

Πολυετές αναριχώμενη κλιματίδα που φτάνει τα 4 μέτρα. Τη συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους και κυρίως κάτω από ακαλλιέργητες ελιές. Μαζεύονται οι τρυφεροί βλαστοί τους, δηλαδή τα νέα βλαστάρια που βγαίνουν από το Μάρτιο μέχρι τον Απρίλιο.
Τα τρυφερά βλαστάρια βράζονται ελαφρώς και τρώγονται με λάδι και ξύδι για ορεκτικό, αλλά γίνονται και τσιγαριστά με κρεμυδάκι. Το ζουμί τους πίνεται και είναι διουρητικό.
Προσοχή! Δηλητηριώδες φυτό που περιέχει μια ουσία ερεθιστική για την επιδερμίδα.

Παπαρούνα-Papaver rhoeas
Άλλες ονομασίες: Κουτσουνάδα, κοκκινούδα
Οικογένεια: Papaveraceae

Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 30-60 εκατοστά. Τη συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους. Τα φύλλα της είναι ανοιχτοπράσινα Μαζεύεται ολόκληρη από το χειμώνα έως την άνοιξη πριν ανθίσει.
Τα φύλλα και οι βλαστοί βράζονται και τρώγονται σκέτα ή με άλλα χόρτα. Τι χρησιμοποιούμε ακόμα σε χορτόπιτες μαζί με άλλα μυρωδικά.

Πετρομάρουλο-Lactuca serriola
Άλλες ονομασίες: Αγριομάρουλο
Οικογένεια: Αστεροειδών-Asteraceae

Διετές φυτό που μπορεί να φτάσει το 1 μέτρο. Φυτρώνει παντού σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας. Έχει χοντρό κεντρικό βλαστό με αγκάθια. Οι βλαστοί και τα φύλλα του περιέχουν γαλακτώδη χυμό, ο οποίος είναι ηρεμιστικός και φτιάχνει την διάθεση.
Το ώριμο μεγάλο φυτό είναι ελαφρώς τοξικό. Τα τρυφερά φύλλα του όταν είναι ακόμα μικρό, βράζονται και τρώγονται μόνα τους ή με άλλα χόρτα.

Ραδίκια άγρια-Cichorium intybus
Άλλες ονομασίες: Πικροράδικο, πικραλίδα
Οικογένεια: Αστεροειδών-Asteraceae

Πολυετή φυτά που φτάνουν ένα μέτρο. Τα συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους. Μαζεύονται από το φθινόπωρο με τις πρώτες βροχές έως το τέλος της άνοιξης. Βράζονται και τρώγονται με λαδολέμονο ή μαγειρεμένα με κρέας.

Ρόκα (Αζούματο)-Eruca sativa
Άλλες ονομασίες: Αζούματο
Οικογένεια: Brassicaceae

Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 60-80 εκατοστά। Τη συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Τα φύλλα της είναι πράσινα και ο μίσχος της μακρύς και λευκός. Μαζεύονται τα φύλλα και οι τρυφερές κορφές της όλες τις εποχές του χρόνου. Ανθίζει από άνοιξη μέχρι και το καλοκαίρι. Τα άνθη της προσελκύουν τις μέλισσες. Κόβουμε συχνά τα φύλλα της για να εμποδίσουμε την ανθοφορία. Τρώγεται σκέτη σαν ξιδάτη σαλάτα ή με μαρούλι, λάχανο, ντομάτα.

Σέσκουλο-Beta vulgaris
Άλλες ονομασίες: Σέσκλο, γλυκορίζι
Οικογένεια: Chenopodiaceae


Πολυετές φυτό που φτάνει μέχρι τα 50-60 εκατοστά. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Τα φύλλα τους είναι σκουροπράσινα γυαλιστερά και το νεύρο τους λευκό και χοντρό. Καλλιεργείτε και γι αυτό μαζεύεται, άνοιξη και φθινόπωρο. Η γεύση τους είναι γλυκιά και τα τρυφερά φρέσκα φύλλα τους τρώγονται σαλάτα (σαν μαρούλι) μαζί με κρεμμυδάκι ή πράσο, λάδι και ξύδι.
Μαγειρεύονται κοκκινιστά μαζί με μυρωδικά και λαχανικά, μαζί με ρύζι (γίνονται σαν το σπανακόρυζο), και ντολμαδάκια. Φυσικά χρησιμοποιούνται και σε χορτόπιτες μαζί με άλλα χόρτα και μυρωδικά.

Σινάπι-Sinapis alba
Άλλες ονομασίες: Αγριοσινάπια, σινιάβρη, βρούβες, γλυκόβρουβες
Οικογένεια: Brassicaceae


Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 80 εκατοστά. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Τα φύλλα του είναι πράσινα ανοιχτά.
Μαζεύονται τα φύλλα το φθινόπωρο έως την άνοιξη.
Τα φρέσκα τρυφερά φύλλα τους τρώγονται βραστά μόνα τους ή με άλλα χόρτα και χρησιμοποιούνται με άλλα χόρτα σε χορτόπιτες.
Καλλιεργείται και για τους σπόρους του. Αλεσμένοι χρησιμεύουν στην παρασκευή μουστάρδας.

Σκόλυμος-Scolymus hispanicus L.
Άλλες ονομασίες: σκολιάμπρι, σκόλιαντρος, σκόλυμος, ασπράγκαθο
Οικογένεια: Αστεροειδών (Asteraceae)

Διετές ή πολυετές φυτό, που μπορεί να φτάσει το 1 μέτρο ύψος. Έχει βαθιά χοντρή ρίζα και χοντρό κεντρικό βλαστό. Τα φύλλα του είναι οδοντωτά και αγκαθωτά. Ανθίζει το καλοκαίρι και το βρίσκουμε παντού σε όλη την Ελλάδα σε ακαλλιέργητα εδάφη σε χαμηλό υψόμετρο.
Τα νέα τρυφερά φύλλα πριν γίνουν ακανθωτά και οι τρυφεροί βλαστοί του μαζεύονται από το χειμώνα έως την άνοιξη. Το φθινόπωρο μαζεύεται η ρίζα και οι σαρκώδες ράχες των φύλλων του.
Τα νέα φύλλα και οι βλαστοί του τρώγονται βραστά μόνα τους ή με άλλα χόρτα.
Οι ρίζες και οι μίσχοι γίνονται σούπες ή μαγειρεύονται με κρέας. Επίσης μπορούν να βραστούν και να γίνουν τουρσί με ξύδι και λάδι.

Σκόρδο άγριο-Allium sativum
Άλλες ονομασίες: Σέσκλο, γλυκορίζι
Οικογένεια: Chenopodiaceae

Πολυετές φυτό που φτάνει τα 60 εκατοστά. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους. Μαζεύετε ολόκληρο από το χειμώνα έως το τέλος της άνοιξης. Το χρησιμοποιούμε σε λαχανόπιτες αλλά και σαν μυρωδικό σε φρέσκιες σαλάτες και σάλτσες.

Σπαράγγια άγρια-Asparagus sp.
Άλλες ονομασίες: Σφαράγια, σπαραγγούδι, φρύγανο, κουτσαγρέλια
Οικογένεια: Liliaceae

Πολυετές φυτά που φτάνουν το ενάμιση μέτρο. Τα συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους και κυρίως κάτω από ακαλλιέργητες ελιές. Μαζεύονται οι τρυφεροί βλαστοί τους, δηλαδή τα νέα βλαστάρια που βγαίνουν από το Μάρτιο μέχρι τον Απρίλιο.
Τα τρυφερά πρώιμα βλαστάρια τρώγονται και ωμά σαν σαλάτα. Μαγειρεύονται ελαφρώς βρασμένα με λάδι και ξύδι για ορεκτικό και το ζουμί τους πίνεται και είναι διουρητικό. Με τα σπαράγγια γίνονται καταπληκτικές ομελέτες και σάλτσες για μακαρονάδα!

Στρύφνος-Solanum nigrum
Άλλες ονομασίες: Στρύχνος, βρομόχορτο, αγριοντοματιά
Οικογένεια: Σολανίδη-Solanaceae


Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 60 εκατοστά. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους. Το φυτό κυρίως στους καρπούς του περιέχει σολανίνη που είναι τοξική, αλλά με το βράσιμο γίνετε ακίνδυνη.Μαζεύονται οι τρυφερές κορφές του όλο το καλοκαίρι. Το χρησιμοποιούμε κυρίως μαζί με βραστά τσιγαριστά λαχανικά, όπως τα βλίτα, τα φασόλια και τα κολοκυθάκια.

Ταράξακον το φαρμακευτικόν-Taraxacum officinalis
Άλλες ονομασίες: Αγριοράδικο, πικραλίδα, αγριομάρουλο
Οικογένεια: Αστεροειδών-Asteraceae


Πολυετές αυτοφυές φυτό που φυτρώνει σε όλο τον κόσμο και φτάνει τα 25 εκατοστά ύψος. Το συναντάμε σε ακαλλιέργητους τόπους και σε χωράφια σαν ζιζάνιο. Πολλαπλασιάζετε εύκολα από τους σπόρους του την άνοιξη. Τα φύλλα του είναι οδοντωτά, ανόμοια μεταξύ τους και μικρότερα από το κοινό ραδίκι cichorium. Τα άνθη του ξεπετάγονται από μικρούς βλαστούς από τη βάση του φυτού είναι μικρά, οδοντωτά και έχουν χρυσαφένιο χρώμα. Τα αγριοράδικα μαζεύονται από τον χειμώνα μέχρι την άνοιξη και τρώγονται ωμά σε σαλάτες ή βραστά, σκέτα ή με κρέας . Ακόμη τα φύλλα του μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε λαχανόπιτες μαζί με άλλα χόρτα.
Τέλος το taraxacum είναι ισχυρό διουρητικό και μειώνει την ποσότητα των υγρών μέσα στο σώμα, αλλά αντίθετα με τα άλλα διουρητικά που προκαλούν απώλεια καλίου, τα φύλλα του περιέχουν μεγάλες ποσότητες καλίου που τις παρέχουν στον οργανισμό. Η ρίζα και τα φύλλα του χρησιμοποιούνται για την πρόληψη αλλά και την καταπολέμηση της πέτρας στη χολή.

Τσουκνίδα-Urtica dioica
Άλλες ονομασίες: Αγκινίδα, κνίθα, τσούχνα
Οικογένεια: Urticaceae

Ετήσιο φυτό που μπορεί να φτάσει πάνω από ένα μέτρο. Τη συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Μαζεύονται τα νέα φρέσκα φύλλα από το φθινόπωρο μέχρι την άνοιξη πριν ανθίσει.
Τα φρέσκα φύλλα της τρώγονται βραστά σαλάτα ή τσιγαριστά με άλλα μυρωδικά.
Με τα φύλλα της και άλλα μυρωδικά φτιάχνονται καταπληκτικές τσουκνιδόπιτες!

Χηροβότανο-Helminthotheca echioides (L.) Holub(=Picris echioides)
Άλλες ονομασίες: Μυρμηγκοβότανο, χοιρομουρίδα
Οικογένεια: Αστεροειδών-Asteraceae


Ετήσιο ή διετές φυτό που φτάνει τα 30-60 εκατοστά.
Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Πολλαπλασιάζεται πολύ εύκολα. Τα φύλλα του είναι σκούρα πράσινα και χνουδωτά, καλυμμένα με τρίχες. Τα κατώτερα φύλλα του είναι οδοντωτά και τα ανώτερα επιφυή. Το επάνω μέρος των φύλλων είναι γεμάτα με λευκές φλύκταινες (φουσκίτσες). Οι χήρες λέγεται, του έχουν μεγαλύτερη αδυναμία, από αυτό και το όνομά του.Τα νεαρά φυτά του μαζεύονται από το φθινόπωρο μέχρι την άνοιξη. Τρώγονται βραστά σκέτα με λαδολέμονο ή σε συνδυασμό με άλλα χόρτα.

Ασφόδελος: Θεραπευτικές ιδιότητες

Ασφόδελος: Θεραπευτικές ιδιότητες

Ο Ασφόδελος από της αρχαιότητος μέχρι σήμερα εθεωρείτο θεραπευτικό βότανο και εχορηγείτο προπαντός:

1) σαν σπουδαίο καρδιοτονωτικό - διουρητικό φάρμακο στις ίδιες ενδείξεις με την Σκίλλα την παραθαλάσσια (πολύ πιθανόν να περιέχει σαν δραστικά συστατικά γλυκοζίδες αναλόγου συνθέσεως με την Σκιλλαβιόζη – Scillaren Α-Β)

2) σαν εμμηναγωγό

3) διουρητικό - αποχρεμπτικό

4) αντιφλεγμονώδες (ενζυματική δράση)

5) εμετικό (λόγω ερεθισμού του βλεννογόνου του στομάχου).

  

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑΙ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ - ΠΟΣΟΛΟΓΙΑ ΜΟΡΦΑΙ

Α) Κατά την Ιπποκρατική εποχή εχορηγείτο σα φάρμακο

1) στην εξιδρωματική πλευρίτιδα

2) στις καρδιοπάθειες με οιδήματα ανά σάρκα

3) στον ασκίτη (κίρρωση του ήπατος)

4) σαν εμμηναγωγό και

5) σαν αποχρεμπτικό (πιθανώς στο πνευμονικό οίδημα) και στις χρονιές ασθματικές βρογχίτιδες - Υπό μορφή

α) οξυμέλιτος Oxymel Asphodele) στη δοσολογία: τρία κοχλιάρια σούπας την ήμερα (20 δράμια κόνδυλοι ασφοδέλου 200 δράμια ξύδι, 20 δράμια οινόπνευμα, 400 δράμια μέλι.

Παρασκευή : αφού τεμαχισθούν οι κόνδυλοι του ασφοδέλου ή γίνουν πολτός αναμιγνύονται με το ξύδι και το οινόπνευμα και μετά 3 ήμερες διηθείται και χρησιμοποιείται ως Vinaigre Asphodele, διά της προσθήκης δε του μέλιτος λαμβάνεται το οξύμελι ασφοδέλου.

Άλλος τρόπος:

α) διά βρασμού των κονδύλων του ασφοδέλου σε ξύδι ή κρασί (100 γραμ. ρίζες σε ένα κιλό ξύδι ή κρασί σπιρτωμένο, δυνατό και προσθήκης μέλιτος σαν βελτιωτικού

β) αυτούσιο τον κόνδυλο στη δόση όσον αστράγαλος τρεις φορές την ημέρα

γ) πολτός εξ όλων των μερών του φυτου βρασμένος μαζί με κιθαράλευρο ως που να γίνει πηκτή : για καταπλάσματα στους δοθιήνας, αποστήματα και άτονα έλκη

δ) καταπλάσματα από κοπανισμένα και πολτοποιημένα τμήματα του φυτού χλωρά εις τα δήγματα ερπετών, αραχνών, σκορπιών, σκολοπένδρων κ.λ.π.

Β) Κατά την Ρωμαϊκήν Εποχή και μετά εχορηγείτο ό ασφόδελος κατά τις οδηγίες του Διοσκουρίδου στις παρακάτω ενδείξεις:

1) Σαν διουρητικό, εμμηναγωγό, αντινευραλγικό, αντιβηχικό και αντισπασμωδικό. Στη δοσολογία: Ρίζα ασφοδέλου όσον αστράγαλος 3 φοράς ημερησίως ή 4 γραμ. ρίζας κοπανισμένης και διαλελυμένης μέσα σε κρασί ημερησίως. «Κινουσι δε ουρησιν καί έμμηνα ποθεΐσα ίώνται καί πλευράς άλγήματα καί βήχια καί σπάσματα καί ρήγματα δραχμής (δραχμή=3,75 γραμ.) μιας τό πλήθος τής ρίζης εν οϊνω πινομένη ποιεί δε καί ευημεστέρους οσον αστράγαλος βρωθεΐσα» Διοσκ.

2) Κατά δηγμάτων ερπετών (φίδια, αράχνες, σκορπιοί κλπ.) στη δοσολογία 4-12 γραμ. ρίζας ημερησίως σε δυνατό κρασί εσωτερικούς και τοπικώς σε καταπλάσματα από κοπανισμένα φύλλα, ρίζας, άνθη, μαζί με κρασί. «Καί έρπετοδήκτους δίδοται ωφέλιμος οσον δραχμών τριών τό πλήθος (τό άνώτερον). Κάν καταπλάτ- τειν δε δει τά δήγματα τοΐς τε φύλλοις καί τη ρίζη καί τοις άνθεσι συν οϊνω» Διοσκ... «ό δε καρπός καί τά άνθη κατ' εξοχήν 

σκολοπένδρων και σκορπιών άντιφάρμακον έ'στιν έν οϊνω ποθέντα» Διοσκ.

3) Προς θεραπεία και επούλωση γαγγραινωδών ελκών, άτονων ελκών, φλεγμονών μαστών (Μαστίτιδες), φλεγμονών όρχεων, φυμάτων και δοθιήνων. Υπό μορφή αλοιφής - πολτού, Παρεσκευάζετο δε ή αλοιφή από τριμμένη ρίζα ασφοδέλου και βρασμένης ώσπου να πολτοποιηθεί με προσθήκη οίνου ή τρυγίας οίνου. Στις πρόσφατες φλεγμονές αντί τρυγίας μετεχειρίζοντο κριθαράλευρο. «Και ρυπαρά και νεμόμενα ελκη καί μαστών καί δίδυμων φλεγμονάς καί φύματα καί δοθιήνας συγκαθεψομένης τρύγος οϊνου τή ρίζη πρός δέ τάς προσφάτους φλεγμονάς μετ' αλφίτου» Διοσκ.

4) Προς Θεραπεία της Άλωπεκίας—τριχοφάγου—τριχοπτώσεων υπό μορφή τέφρας εκ καείσης ρίζας, προς κάλυψη. «Καεισα δέ ρίζα τής τέφρας έπιπλασσομένης αλωπεκίας δασύνει». Διοσκ. «Καί τούτου ή ρίζα χρήσιμος ώσπερ άρου καί άσάρου καί δρακοντίου, ρυπτικής τε καί διαφορητικής υπάρχουσα δυνάμεως* Καυθείσης δ’ αυτής ή τέφρα θερμοτέρα καί ξηραντικωτέρα καί λεπτομερεστέρα καί διαφορηκοτέρα γίγνεται καί διά τούτο καί αλωπεκίας ϊάται». Γαληνός, τόμ. XI, σελ. 845.

4) Εγκαύματα - χιονίστρες - ωταλγίες. Υπό μορφή ελαίου μέσα στο όποιον έχει ψηθεί ρίζα του ασφοδέλου για επάλειψη και σε σταγόνες εντός του ακουστικού πόρου. «Έν έψηθέν δέ ελαιον κεκοιλειμέναις ταΐς ρίζαις επί πυρός, ειλκωμένας χειμέτλας καί περί- καυτα υπαλειφόμενον ωφελεί καί ώταλγώσι βοηθεΐ έγχεόμενον εις τό οΰς» Διοσκ.

6) Οφθαλμίες. Αλοιφή - χυλός καμωμένος από κοπανισμένη ρίζα σε παλιό γλυκό κρασί μαζί με σμύρνα και κρόκο και θερμανθέντος μέχρις ότου γίνει αλοιφή μαλακή προς επάλειψη και κάλυψη των οφθαλμών ως καταπλάσματος «Ό δέ χυλός τής ρίζης προσλαβών οίνον, παλαιού γλυκέως και σμύρνη και κρόκου συνεψηθέντα επί τό αυτό εγχριστον γίνεται όφθαλμοΐς φάρμακον» Διοσ.

7) Λεύκη = Άλφός. Ρίζα ασφοδέλου κοπανισμένη καί τριμμένη στή λευκή επιφάνεια του δέρματος καί έν συνεχεία εκθεσις εις τάς ήλιακάς ακτίνας. «Άλφόν τε λευκόν προανατριφέντα έν έσθο- νίω έν Ήλίω καταχρισθεΐσα ή ρίζα σμήχει» Διοσκ.

8) Πυώδης ωτίτης. Χυλός ρίζας ασφοδέλου ζεσταμένος μαζί με μέλι, κρασί - σμύρνα και λιβανωτό ως που να γίνει ένα μίγμα εντός του άκουστικου πόρου με γάζα. «Καί πρός ώτα πυρρροουντα καθ’ εαυτόν καί ουν λιβανωτω καί μέλιτι καί οϊνω καί σμύρνη χλιανθείς αρμόζει». Διοσκ.

9) Εμετικό - Καθαρτικό. «Ταράττει δε κοιλίαν» Διοσκ.

10) Οδονταλγίες. Καταπαύει ό πόνος του δοντιού αν εγχυθεί χυλός ρίζας στον αντίστοιχο ακουστικό πόρο (αντανακλαστική θεραπεία), «ωταλγίας τε καθ' εαυτόν εγχυθείς ό χυλός τω άντικειμένω ώτίω, πραΰνει». Δισκ.

Γ) Λαϊκή Θεραπευτική. Παλαιοτέρα και σύγχρονος εποχή.

Συνταγαί. Από χειρόγραφα καλογέρων του Πατριαρχείου της εποχής της τουρκοκρατίας μαθαίνουμε ότι μετεχειρίζοντο του ασφοδέλου τις ρίζες υπό μορφή όξυμέλιτος προς θεραπεία της ελώδους αίμοσφαιρινουρίας (100 g. κόνδυλοι, 1 οκά ξύδι νά βράση σε πήλινο δοχείο ώσπου να μείνει το μισό και να προστεθεί 1)2 οκά μέλι. Να λαμβάνει ό ασθενής κοχλ. σούπας ανά τρίωρο μέχρις ότου τα ούρα αποχρωματιστούν και υποχωρήσει ο πυρετός. Η πρόγνωση ήταν καλή έφ’ όσον στα ούρα του αρρώστου δεν διακρίνονται μικρά σωματίδια όταν ετίθεντο ταύτα εντός υάλινου δοχείου και εξετάζονται στο προσπίπτουν φως από ένα στενό άνοιγμα διά μέσου του δοχείου προς τον σκοτεινό θάλαμο του εξεταστού.

Σε πολλούς γνωστή είναι μία αλοιφή που παρασκευάζουν και χρησιμοποιούν ακόμα και σήμερα στην ύπαιθρο με θαυμαστά αποτελέσματα. Πριν ανακαλυφθούν τα αντιβιοτικά δεν γνωρίζω να υπήρχε ανάλογος αλοιφή στα φαρμακεία τόσο θεραπευτική και επουλωτική των μολυσμένων τραυμάτων, άτονων έλκων, αποστημάτων γαγγραινωδών έλκων κλπ. Πολύ πιθανόν να οφείλεται η αποτελεσματικότητας της σε αντιβιοτικές ουσίες και διάφορα ένζυμα που περιέχει (ενζυματική – αντιβιοτική - ερεθιστική δράση). Η σύνθεσή της γίνεται με βάση του ασφοδέλου τους κονδύλους, την Salvia Ίεροβοτάνη, το ατεκνόχορτο (biarum) και τα κολοφώνιο - τρεμεντίνα - ρητίνη ελάτης - λάδι, κερί. Ή μάνα μου που παρασκεύαζε την αλοιφή αυτή ισχυρίζονταν πως προήρχετο από ένα Γιατρό-Θεραπευτή του Πατριαρχείου 

της Πόλης που διετέλεσε και ιδιαίτερος Γιατρός στο Σεράϊ του Άβδούλ - Χαμίτ.

ΣΥΝΤΑΓΑI

1) Για τον τριχοφάγο, αλωπεκία, τριχόπτωση.

Σκόνη από αποτεφρωμένους κονδύλους, δύο κουταλιές της σούπας, λίγο λάδι ένα κουταλάκι μπαρούτι της μίνας δύο κρόκους αυγών. Τα δουλεύουν όλα αυτά ώσπου να γίνει αλοιφή και την μεταχειρίζονται για να τρίβουν τις ρίζες των μαλλιών ή το μέρος που παρουσιάζεται απόπτωση των τριχών.

2) Εκζέματα επιμολυνθέντα.

Πολτός ρίζας ασφοδέλου δια-λυμένος με μια κουταλιά θειάφι και δουλεμένος ως που να γίνει αλοιφή.

Χρήσιμα μέρη του φυτού

Όλα τα τμήματα του φυτού σε χλωρή κατάσταση περιέχουν τα δραστικά συστατικά υπό ποικίλουσα αναλογία και προπαντός οι κόνδυλοι μετά την αποξήρανση των φύλλων ή προ της ανοίξεως. Οι κόνδυλοι αποξηραινόμενοι δύνανται να διατηρήσουν την δραστικότητα τους χρόνια εφ' όσον φυλαχθούν σε γυάλινα δοχεία μακριά από την υγρασία και το φως. Βραζόμενοι οι κόνδυλοι σε άφθονο νερό αποβάλλουν τη δυσάρεστη γεύση που έχουν και δύνανται να χρησιμοποιηθούν ως τροφή των ζώων. Είναι πολύ θρεπτικοί λόγω της μεγάλης ποσότητος αμύλου και κόλλας που περιέχουν.

Άλλες χρήσεις – Κόλλα για δέρματα

'Από τούς κονδύλους του ασφοδέλου διά πολτοποιήσεως και βρασμού μέχρι συμπυκνώσεως παρασκευάζεται το γνωστό τσερίσι; που μεταχειρίζονται οι υποδηματοποιοί σαν κολλητική ουσία στην συγκόλληση των δερμάτων.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Απ' όσα πάρα πάνω εξετέθησαν βγαίνει το συμπέρασμα ότι αφού ό ασφόδελος επέζησε τρεις χιλιάδες χρόνια τώρα σαν φάρμακο με πλήθος θεραπευτικές ενδείξεις πρέπει αναγκαστικά να έχει πραγματικά τις θεραπευτικές ιδιότητες αυτές και την αξία του σαν θεραπευτικό βότανο. Στα πειράματα που κάνουμε για να μελετήσουμε τις ιδιότητες ενός φαρμάκου είναι δυνατόν να ξεγελασθούμε γιατί πλήθος παράγοντες υπεισέρχονται κατά τον πειραματισμό καί μάς παρασύρουν σε μια υπερεκτίμηση των αποτελεσμάτων ή και το αντίθετο. Η πείρα όμως τόσων αιώνων, κι  από χιλιάδες παρατηρητάς γινόμενη και ηλεγμένη δεν γελιέται  είναι κι αυτή ένα πείραμα - παρατήρηση - περισσότερο σίγουρο από την πείρα τού ενός πειραματιστή  - και με κριτή τον χρόνο. Δε θα ήτανε νομίζω χαμένος κόπος αν οι βιοχημικοί μας αποφάσιζαν να ασχοληθούν με τον ασφόδελο όπως και με τόσα άλλα βότανα της λαϊκοθεραπευτικής μας που φυτρώνουν στην πατρίδα μας.

Πηγή: Φυτά της Ελληνικής χλωρίδος: Χρησιμοποιηθέντα στη θεραπεία των κακοήθων όγκων (καρκίνων), χρόνιων παθήσεων και επώδυνων συνδομών από της Ελληνικής προϊστορίας μέχρι σήμερα – Γιάννης Κ. Σταυρόπουλος, Ιατρός – Αθήνα 1963

ΚΑΝΤΕ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ ΣΑΣ ΠΡΑΞΗ: ΕΚΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΤΡΟΦΙΜΑ!

 

Η ενορία του Αγίου Τρύφωνα στον Κολωνό δεν μπορεί να παρέχει πλέον συσσίτια. Τα χρήματα τελείωσαν. Και οι άποροι συνάνθρωποι μας έμειναν χωρίς ελπίδα.

O πατέρας Θεοδώρητος έκανε ό,τι μπορούσε. Κάλυψε με το μισθό του τα συσσίτια για αρκετούς μήνες, όμως και αυτά τα αποθέματα κάποτε τελείωσαν.

Πλέον απευθύνει έκκληση, μέσω του "Αγιορείτικου Βήματος" σε οποιονδήποτε μπορεί να βοηθήσει...

Η ενορία του Αγίου Τρύφωνα δεν ζητάει χρήματα, ώστε να μη δημιουργηθεί σε κανέναν η παραμικρή "υπόνοια" ότι μπορεί να πάνε κάπου αλλού..., ζητάει αποκλειστικά και μόνο τρόφιμα για συνανθρώπους μας που τα έχουν πραγματική ανάγκη.

Όποιος επιθυμεί να κάνει την αγάπη του πράξη, μπορεί να  επικοινωνήσει με τον πατέρα Θεοδώρητο στο 6932 915186.

ΤΙΜΗ ΣΤΟΥΣ ΠΕΣΟΝΤΕΣ ΤΗΣ ΕΞΟΔΟΥ ΤΟΥ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ

Τη νύχτα της 10ης Απριλίου 1826 οι κάτοικοι του Μεσολογγίου πραγματοποίησαν την ηρωική Έξοδο από την πόλη τους, ως μια σωτήρια λύση απαλλαγής τους από την πολιορκία των Τούρκων.

Το απόγευμα της 10ης Απριλίου 1821, οι Τούρκοι κρέμασαν στην κεντρική Πύλη του Πατριαρχείου τον Οικουμενικό Πατριάρχη Γρηγόριο Ε’, τον οποίο η αγία μας Εκκλησία κατέταξε ως μάρτυρα μεταξύ των αγίων και τιμά τη μνήμη του την ίδια ημέρα, ημέρα του μαρτυρίου του.

Οι δύο αυτές πράξεις ανήκουν στις ηρωικότερες και ενδοξότερες ημέρες του απελευθερωτικού Αγώνα του 1821 και καταχωρήθηκαν με χρυσά γράμματα στην ιστορία της ανεξαρτησίας του Γένους, του Ελληνικού Έθνους.

Γι’ αυτούς τους λόγους ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας, Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Κοσμάς, αποφάσισε την τιμή των δύο αυτών επετείων, στην πόλη της Εξόδου, ως εξής:

Το πρωί της Τετάρτης 10 Απριλίου 2013 σε όλους τους Ναούς της Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου θα ψαλλεί η ακολουθία του αγίου Γρηγορίου Ε’ και θα τελεσθεί η Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων.

Το απόγευμα της ίδιας ημέρας και ώρα 19:00’ ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Κοσμάς θα τελέσει την Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων στον Ιερό Ναό Αποστόλου Παύλου Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου. Μετά τη Θεία Λειτουργία θα τελέσει επιμνημόσυνη δέηση (τρισάγιο) υπέρ αναπαύσεως των ψυχών πάντων των αγωνιστών και προμάχων της ηρωικής Εξόδου της Ιεράς Πόλεως του Μεσολογγίου.

Στελλάρια η φαρμακευτική

Στελλάρια η φαρμακευτική

Ένα από τα 10 πολυτιμότερα βότανα και τροφή μέσα στο χωράφι μας
 

 Stellaria media (Chickweed)/Caryophyllaceae

Περιγραφή

Η Στελλάρια είναι πολυετές φυτό που βρίσκεται σ’ όλο τον κόσμο, εκτείνεται άτακτα και φτάνει σε ύψος τα 15 εκατ. Έχει χνουδωτούς μίσχους, οβάλ φύλλα, βλαστούς στρογγυλούς, διάχυτους και αστεροειδή λευκά άνθη. Αναπτύσσεται εύκολα σε χέρσα εδάφη και θεωρείται ζιζάνιο. Το φυτό συλλέγεται από την άνοιξη στα νότια και πεδινά της Ελλάδας μέχρι το καλοκαίρι στα βόρεια.

Φυσικό περιβάλλον και καλλιέργεια

Η Στελλάρια βγαίνει στο τέλος του χειμώνα, αντέχει σε θερμοκρασίες 20ο Φαρενάιτ. Τα νέα φυτά είναι μικροσκοπικά και δεν τα αντιλαμβάνεσαι καθώς προχωράς στους αγρούς. Μόλις ανέβει η θερμοκρασία, ανάλογα με την περιοχή, περίπου νωρίς την άνοιξη, γίνεται εμφανέστατη η παρουσία τους. Το κάθε φυτό ζει μόνον 6 με 7 εβδομάδες αλλά ο σπόρος που πέφτει απ’ αυτό το φυτό παράγει νέα φυτά. Αν η περιοχή δεν έχει την απαιτούμενη υγρασία και η θερμοκρασία ξεπεράσει τους 90ο Φαρενάιτ η Στελλάρια θα ξεραθεί και δεν θα βγάλει νέα φυτά μέχρι η θερμοκρασία και η υγρασία να επανέλθουν στην ιδανικά γι’ αυτήν επίπεδα.

Συστατικά

Συστατικά του είναι οι βιταμίνες Α, C, Μαγνήσιο, τριτερπενοειδείς σαπωνίνες, κουμαρίνες, φλαβονοειδή, καρβοξυλικά οξέα και είναι υψηλή η περιεκτικότητά του σε σίδηρο και ψευδαργύρο. Υψηλότερη από οποιαδήποτε άλλο φυτό πράσινο.  Σύμφωνα με μια άλλη πηγή (Bianco 1998) η Στελλάρια περιέχει στη σύστασή της επίσης πολύ υψηλό ποσοστό καλίου (potassium). Έρχεται δεύτερη, μόνο μετά από το άγριο σπανάκι, και είναι υψηλότερο από το καλλιεργήσιμο σπανάκι, το μπρόκολο και το (Swish chard). Επίσης έχει πολύ υψηλή περιεκτικότητα οξαλικά (oxalate). Έχει πολλές αντιοξειδωτικές ιδιότητες.

Χρησιμοποιούμενα μέρη

Χρησιμοποιούμενα μέρη είναι τα υπέργεια μέρη του.

Ιστορία και παράδοση

Ο Διοσκουρίδης ανέφερε ότι είναι χρήσιμη αν επαλειφθεί με χυλό και σιτάλευρο στις φλεγμονές των ματιών. Ο χυμός της μπορεί να εισαχθεί στο αυτί για την ωταλγία.

Χρησιμοποιείται κυρίως επαλειφόμενη σαν χυμός, κατάπλασμα, αλοιφή ή κρέμα για τη θεραπεία των ερεθισμών του δέρματος. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να καταπραΰνει την έντονη φαγούρα όταν όλα τα άλλα έχουν αποτύχει.

Θεραπευτικές δράσεις και χρήσεις

Μια κοινή φαρμακευτική χρήση του είναι να συνθλίψεις τα φύλλα και τα στελέχη και να χρησιμοποιήσεις το χυμό τους σαν καταπραϋντικό για το δέρμα και τα μάτια.

Τον φρεσκοστιμένο χυμό μπορείτε να τον χρησιμοποιήσετε για το έκζεμα έως 5 φορές την ημέρα.

Για εξάνθημα πάνας (σύγκαμα) και φλεγμονώδη δερματικά εξανθήματα μπορείτε να κάνετε επαλείψεις με την αλοιφή της 1-2 φορές την ημέρα.

Μια πολύ πρακτική χρήση είναι να βάλετε το βότανο μέσα σ’ ένα βαμβακερό ύφασμα, να το τυλίξετε, να το χτυπήσετε για να ποτίσει το ύφασμα και να το χρησιμοποιήσετε μετά κατευθείαν πάνω στο δέρμα σας.

Χρησιμοποιείται συχνά για να ανακουφίζει το έκζεμα, τα κιρσώδη έλκη και την κνίδωση.

Έγχυμα του νωπού ή του αποξηραμένου φυτού μπορεί να προστεθεί στο νερό του μπάνιου, οπότε οι μαλακτικές ιδιότητες του βοτάνου θα συντελέσουν στη μείωση των φλεγμονών – για παράδειγμα στις αρθρώσεις με ρευματισμούς – και στην ενίσχυση της αποκατάστασης των ιστών.

Η Στελλάρια μπορεί να χρησιμοποιηθεί εσωτερικά για τη θεραπεία των ασθενειών στο στήθος (Η Στελλάρια είναι εξαιρετική για προβλήματα των πνευμόνων, περιλαμβανομένων το βήχα, το κρύωμα, την βρογχίτιδα κι άλλα παρόμοια). Θα ενεργοποιήσει το συκώτι να αποβάλλει τις τοξίνες που είναι παρεμφερείς σ’ αυτές τις ασθένειες.

Το χρησιμοποιούμε τρώγοντάς το φρέσκο σαν σαλάτα ή σαν τσάι και τοποθετημένο σαν κατάπλασμα στην περιοχή του στήθους κάνοντάς του αλλαγές όταν κρυώνει και στεγνώνει.

Είναι εξαιρετικό για τον καθαρισμό του συστήματος περιλαμβανομένου του στομαχιού και του εντέρου. Μία κούπα από το έγχυμα ζεστό λαμβανόμενο κάθε τρεις ώρες καταπραΰνει την δυσκοιλιότητα. Σε μικρές ποσότητες το βότανο υποβοηθά τη χώνεψη.

Μία άλλη ασυνήθιστη χρήση της Στελλάριας είναι η μεταφορά της ροής του αίματος στο συκώτι και στις ηπατικές βαλβίδες τις οποίες ενισχύει.

Προφυλάξεις:

Σε υπερβολικές ποσότητες μπορεί να προκαλέσει διάρροια και εμετό. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης δεν πρέπει να λαμβάνεται.

Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στη συλλογή του:

Πάντα ξεχωρίζεται τη στελλάρια από τα λευκά άνθη της περιμένοντας να ανθίσει.

Δεν πρέπει να μπερδεύεται με το Scarlet Pimpernel (Anagallis arvensis) που θεωρείτε  δηλητηριώδες φυτό. Ξεχωρίζει από τη στελλάρια από τον τετράγωνο βλαστό, τα πορτοκαλο κόκκινα άνθη και την έλλειψη τριχών, το έχω συναντήσει και με μωβ άνθη. Δυστυχώς αυτό το φυτό βγαίνει πολύ συχνά δίπλα της.

Εδώ  φωτογραφία του φυτού που πρέπει να αποφεύγετε:

Φαγώσιμες χρήσεις

Εκτός από τις φαρμακευτικές χρήσεις της είναι ένα εύγεστο και θρεπτικό λαχανικό.

Έχει 4 φαγώσιμα μέρη: η κορυφή του τρυφερού φυλλώδη βλαστού, τα φύλλα του, τα μπουμπούκια και τα λουλούδια του. Επειδή το φυτό είναι πολύ μικρό το μαζεύετε όλο μαζί κόβοντάς το με ένα ψαλίδι όταν είναι πυκνό.

Τρώγονται οι τρυφερές κορυφές 3 -7 εκατοστών και κατ’ επιλογή ωμές ή μαγειρευμένες. Σύμφωνα με γευσιγνώστες η Στελλάρια είναι ανώτερη σε γεύση και υφή από το τριφύλλι.

Η γεύση της είναι ουδέτερη και μπορεί να χρησιμοποιηθεί μαζί με άλλα λαχανικά για να καλύψει την έντονη γεύση τους.

Η Στελλάρια είναι πολύ λεπτό φυτό και το οποιοδήποτε μαγείρεμά του μειώνει την ποσότητά του: 1 κούπα φρέσκιας ωμής Στελλάριας ισοδυναμεί σε ποσότητα με 7 βρασμένες.

Εάν αποφασίσετε να τη μαγειρέψετε, κάντε τη στον ατμό ή βράστε τη το πολύ για 1-2 λεπτά.

Δοσολογία-χρήσεις:

O φρέσκος χυμός του φυτού ή κοπανισμένο ολόκληρο το φυτό σαν κατάπλασμα.

Βάμμα [φρέσκο βότανο 1:2, πρόσφατο αποξηραμένο βότανο 1:5 50% αλκοόλ] όσο χρειάζεται.

Τα σπαράγγια σαν τροφή και σαν φάρμακο

Τα σπαράγγια σαν τροφή και σαν φάρμακο

Από τον Μάρτιο μέχρι τον Μάιο, μπορούμε να βρούμε φρέσκα, νόστιμα σπαράγγια.

Τα σπαράγγια μπορεί να είναι πράσινα ή άσπρα, ανάλογα με το αν μεγάλωσαν πάνω ή κάτω από το χώμα.

Στη χώρα μας σπαράγγια καλλιεργούνται στη Μακεδονία και τη Θράκη. Εάν υπάρχει ακαλλιέργητη περιοχή κοντά σας, με ποτάμι ή ρυάκι ή ελιόδεντρα, μπορεί να είστε τυχεροί και να βρείτε και άγρια.

Τα σπαράγγια που θα διαλέξετε πρέπει να είναι σφιχτά, φρέσκα, τρυφερά, να έχουν λαμπερό χρώμα και κλειστές άκρες και κατά προτίμηση με ίδια διάμετρο, ώστε να μαγειρεύονται ομοιόμορφα. Δεν πρέπει όμως να είναι μαλακά. Για να σιγουρευτείτε πως είναι τρυφερά, σπάστε το κοτσάνι κοντά στη βάση. Εάν σπάσει καθαρά, με τραγανό ήχο, χωρίς κλωστές, τότε είναι φρέσκα και τρυφερά.

Τα διατηρείτε στο ψυγείο, πλυμένα και στεγνά, τυλιγμένα σε χαρτί και μέσα σε πλαστική σακούλα για 2-3 μέρες.

Μπορείτε να τα βάλετε στην κατάψυξη. Θα τα πλύνετε καλά και θα κόψετε λίγο το κοτσάνι. Μπορείτε να τα αφήσετε ολόκληρα ή να τα κόψετε σε μεγάλα κομμάτια. Τα ζεματίζετε σε βραστό νερό, τα βουτάτε σε παγωμένο νερό και τα αφήνετε να στραγγίσουν. Τα βάζετε σε σακούλες και τις κλείνετε καλά, να φύγει όλος ο αέρας. Μένουν στην κατάψυξη για 8 μήνες περίπου. Δεν χρειάζονται απόψυξη για να μαγειρευτούν.

Πριν το μαγείρεμα χρειάζονται καθάρισμα.Τα αγρια δεν χρειάζονται.Κόβουμε λίγο από το σπαράγγι και ξεφλουδίζουμε με το ειδικό εργαλείο, ξεκινώντας λίγο κάτω από την κορυφή και προς τα κάτω. Θέλει λίγη προσοχή όμως για να μη μας σπάσει το σπαράγγι.Τα αγρια δεν χρειάζονται καθάρισμα.

Μπορούμε να τα μαγειρέψουμε με πάρα πολλούς τρόπους:

Βράσιμο:

Βάλτε τα σε αλατισμένο νερό που βράζει για 5-8 λεπτά. Μπορείτε να προσθέσετε και λίγο λεμονάκι.

Στον ατμό:

Και πάλι θέλουν περίπου 5-8 λεπτά, αλλά εάν είναι ιδιαίτερα μεγάλα μπορεί να χρειαστούν μέχρι και 20. Διατηρούν καλύτερα τις θρεπτικές τους ουσίες και τη γεύση τους.

Και με τους δύο αυτούς τρόπους, μπορείτε να τα δέσετε σε ματσάκια και να τα βάλετε όρθια. Χρειάζονται περίπου 5-8 λεπτά, αλλά εάν είναι ιδιαίτερα μεγάλα μπορεί να χρειαστούν μέχρι και 20 λεπτά για να γίνουν. Για να δείτε εάν έχουν γίνει βυθίστε ένα μαχαιράκι στο κοτσάνι.

Σε κινέζικο στυλ:

Κόψτε τα διαγώνια σε μικρά κομμάτια (περίπου 1 εκ.), αφήνοντας τις άκρες ολόκληρες. τηγανίστε τα με λίγο λάδι σε wok, για 3-5 λεπτά.

Στη σχάρα:

Ραντίστε τα με ελαιόλαδο και ψήστε τα στη σχάρα για 3-5 λεπτά. Σερβίρετε με αλάτι, πιπέρι και λαδολέμονο

Στο φούρνο:

Βάλτε τα σε ταψάκι, ρίξτε αλάτι και λαδάκι και ψήστε τα στους 200° για 10-12 λεπτά.

Τα σπαράγγια μπορείτε να τα φάτε μόνα τους με μαγιονέζα ή λαδολέμονο, γίνονται ωραία ομελέτα, γκρατινάρονται στο φούρνο με τυράκι, πανάρονται, γίνονται πουρές, σούπα και μαγειρεύονται με κρέας ή ζυμαρικά. Μέσα στο site μπορείτε να βρείτε διάφορες συνταγές με σπαράγγια.

Βιότοπος – περιγραφή:

Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι Asparagus officinalis L. (Ασπάραγκος ο φαρμακευτικός). Ανήκει στην οικογένεια των Λειριοειδών Ασπαραγγείων. Φυτρώνει στη Κεντρική και Νότια Ευρώπη.

Στη χώρα μας υπάρχουν αρκετά είδη σε άγρια κατάσταση που συλλέγονται προς βρώση, ιδιαίτερα σε Κρήτη, Θεσσαλία και Κεφαλληνία. Συνήθως τα συναντούμε με τα ονόματα σπαραγγιά, σφαραγγιά και ασπαραγγιά.

Τέτοια είδη είναι ο Άφυλλος, που ονομάζεται στην Κεφαλληνία, κεφαλούδι ή σπαραγγούδι, είδος κοινό σε όλη την Ελλάδα και την Κύπρο, ο Λευκός, ο οποίος απαντάται μόνο στην Κρήτη, ο Οξύφυλλος ο οποίος υπάρχει σε όλη την Ελλάδα και ονομάζεται κουτσαγρέλι, ο Σφονδυλωτός, κοινός στην Αρκαδία, Λακωνία και Κύπρο, ο Φολιδωτός, ιθαγενής της Θήρας και της Κρήτης. Όλα τα είδη ονομάζονται άγρια σπαράγγια.

Είναι διαδεδομένο σε αμμώδη εδάφη, στις θίνες, τις κοίτες των ποταμών.

Είναι πολυετής πόα, πολύ διακλαδισμένη. Το στέλεχος είναι πράσινο, λεπτό, όρθιο, πολύ κλαδωτό. Καλύπτεται από πολλές δέσμες φύλλων, που έχουν τη μορφή μαλακών αγκαθιών, τα οποία στην πραγματικότητα είναι τροποποιημένοι κλάδοι. Άνθη δίοικα, πολύ μικρά, σε σχήμα καμπανούλας, με χρώμα λευκό πρασινωπό ή ερυθρωπό στη βάση των κλαδιών. Οι καρποί είναι κόκκινες ράγες. Το ρίζωμα είναι λεπιδωτό και η ρίζα του πολυάριθμη, πολύ μεγάλη και έρπουσα. Συχνά το βρίσκουμε αυτοφυές αλλά καλλιεργείται πολύ σε διάφορες ποικιλίες στους κήπους για τα νόστιμα και χοντρά σπαράγγια. Υπάρχουν μάλιστα και ποικιλίες γλυκές, χωρίς σπιρτάδα και πίκρα. Τα άγρια όμως είναι σαφώς νοστιμότερα από τα καλλιεργημένα.

Ιστορικά στοιχεία:

Τα άγρια σπαράγγια ήταν γνωστά στους αρχαίους Έλληνες, τους Αιγυπτίους και τους Ρωμαίους οι οποίοι το έτρωγαν ως λαχανικό. Ο Αθηναίος αναφέρεται σε αυτά στα κείμενά του. Ο Διοσκουρίδης και ο Θεόφραστος είχαν σε εκτίμηση τον Asparagus acutifolius που ήταν αφιερωμένος στη θεά Αφροδίτη και θεωρούσαν τους νέους βλαστούς του νόστιμο σαλατικό. Ο Θεόφραστος αναφέρει μάλιστα ότι τα σπαράγγια αποτελούσαν αγαπημένο έδεσμα των Θεών.

Την ρίζα την χρησιμοποιούσαν οι παλιοί φαρμακοποιοί για τη σύνθεση ενός φάρμακου που αποκαλούσαν «πέντε ρίζες ορεκτικές μείζονες». Την έδιναν βρασμένη κατά της λευκωματουρίας, της συμπτωματικής και της οφειλόμενης σε παθήσεις των νεφρών.

Για τους βλαστούς του σπαραγγιού, ο Ορειβάσιος λέει ότι «εισί ευστόμαχοι τε και ουρητικοί και βραχύ το τρόφιμον έχοντες». Ο Αγάπιος Κρης αναφέρει ότι «κάμνουσιν αίμα, ωφελούσι τον στόμαχον, αυξάνουσι το σπέρμα, κινούσι το ούρον, καθαρίζουσι τα νεφρά από αμμούδα και παύουσι τον πόνον αυτών».

Ο Γκάλεν (θεραπευτής του 2ου αιώνα) αναφέρει το σπαράγγι ως καθαριστικό και θεραπευτικό.

Τόση ήταν η εκτίμηση προς το βότανο ώστε μερικοί φαρμακοποιοί, στα μέσα του 18ου αιώνα, αποπειράθηκαν τροποποιώντας λίγο τη σύνθεση του σιροπιού τους, να κρατήσουν μυστική τη σύνθεση και να μονοπωλήσουν το σιρόπι. Απέτυχαν όμως

γιατί παρασκεύασαν όλοι οι τότε φαρμακοποιοί σιρόπι ασπάραγγου, στο οποίο μάλιστα πρόσθετα και νιτρικά άλατα για να αυξήσουν τη διουρητική του ενέργεια. Στα τέλη του 18ου και στις αρχές του 19ου αιώνα πολλοί θεραπευτές θεωρούσαν τα σπαράγγια σαν φάρμακο καταπραϋντικό του νευρικού συστήματος και κατασταλτικό των νευρόπονων και αυτών ακόμη που οφείλονται σε οργανικές παθήσεις, ακόμη δε τα συνιστούσαν κατά του νευρικού ερεθισμού που συνοδεύει πολλές παθήσεις. Το χορηγούσαν ακόμη σε πάσχοντες από οργανικές παθήσεις της καρδιάς.

Συστατικά-χαρακτήρας:

Μελέτες έχουν δείξει ότι το σπαράγγι, περιέχει ελάχιστες θερμίδες και είναι καλή πηγή φολικού οξέως και καλίου. Το φολικό οξύ είναι σημαντικό για την εξουδετέρωση της χομοσυστεϊνης που εμπλέκεται στις καρδιακές παθήσεις. Είναι επίσης σημαντικό για τις εγκύους γιατί βοηθά στην αντιμετώπιση σχιστιών του βρέφους. Η αυξημένη ποσότητα καλίου μπορεί να μειώσει την απώλεια ασβεστίου από το σώμα. Οι βλαστοί του περιέχουν αντιοξειδωτικές ουσίες.

Είναι καλή πηγή βιταμίνης C. Η βιταμίνη αυτή βοηθά το σώμα να παράγει και να διατηρήσει τον κολλαγόνο. Το κολλαγόνο βοηθά στην συνοχή των κυττάρων και τη σωστή σύνδεση των ιστών. Η υψηλή περιεκτικότητά του σε φυτικές ίνες του προσδίδει καθαρτικές ιδιότητες. Η διουρητική του ικανότητα εξουδετερώνει την αμμωνία που προκαλεί σωματική κούραση.

Οι ρίζες του φυτού έχουν γεύση γλισχραματώδη και πικρή. Περιέχουν φυτικό λεύκωμα, κομμιώδη, ρητίνη, ζαχαρούχο ουσία και μηλικό, χλωριούχο, οξικό και φωσφορικό ασβέστιο και κάλι.

Οι νέοι βλαστοί περιέχουν χλωροφύλλη, σαπωνίνη, μαννίτη, ασπαραγίνη (που δίνει τη χαρακτηριστική οσμή μεθυλμερκαπτάνης στα ούρα), ρουτοσίδη, τανίνη, ίχνη φθορίου, άλατα καλίου και ασβεστίου. Περιέχουν επίσης πρωτεΐνη, θειαμίνη, ριβοφλαβίνη, νιασίνη, παντοθενικό οξύ, βιταμίνη Β6, σίδηρο, φωσφόρο, ψευδάργυρο και μαγνήσιο.

Άνθιση – συλλογή – χρησιμοποιούμενα μέρη:

Ανθίζει από Ιούνιο έως Αύγουστο. Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούμε τα τρυφερά βλαστάρια του και το ρίζωμά του που πρέπει να συλλέγουμε Μάιο και Ιούνιο. Να προτιμούμε τα λευκά και όχι τα καστανά ριζώματα. Τα κόβουμε σε μικρά κομμάτια και όταν ξεραθούν τα φυλάμε σε ξηρό μέρος.

Όταν πρόκειται να το χρησιμοποιήσουμε για θεραπευτικούς σκοπούς το σπαράγγι πρέπει να είναι νωπό και όχι αποξηραμένο γιατί με τη συντήρηση στα κουτιά χάνει το μεγαλύτερο μέρος των θεραπευτικών του ιδιοτήτων. Ακόμα και τις δυναμωτικές του ιδιότητες. Στην ουσία καταντά ένα άνοστο χόρτο.

Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις:

Είναι δυναμωτικό, ορεκτικό και εξαιρετικό διουρητικό.

Θεραπευτικά το σπαράγγι ή το ασπαραγινικό οξύ χρησιμοποιούνται για την θεραπεία προβλημάτων της ουροδόχου κύστης και των νεφρών, για τους ρευματισμούς, την αρθρίτιδα, την ποδάγρα, το οίδημα από καρδιακή ανεπάρκεια και τη σχιστοσωμίαση. Σαν διουρητικό δρα εναντίον της υδρωπικίας, ρυθμίζει τους παλμούς της καρδιάς στην υπερτροφία, είναι αποχρεμπτικό, δρα εναντίον της φυματίωσης , της βρογχίτιδας, είναι αντιρρευματικό και καταπραϋντικό.

Η διουρητική ενέργεια του βοτάνου οφείλεται κυρίως στα άλατα καλίου που περιέχει. Τα ούρα όσων πίνουν ρίζα ασπάραγγου, αποκτούν χαρακτηριστική οσμή. Αυτό οφείλεται στην ασπαραγίνη, αλλά συμβαίνει μόνο σε άτομα που δεν έχουν την ικανότητα να τη διασπάσουν. Αν στα ούρα αυτά προσθέσουμε λίγες σταγόνες τερεβινθέλαιο (νέφτι) η οσμή γίνεται όμοια με του μενεξέ. Η ρίζα χορηγείται σαν πικρή (ορεκτική) και κατά των βρογχικών κατάρρων και της φυματίωσης.

Ο χυμός του σπαραγγιού, συνδυασμένος με χυμό καρότου είναι αποτελεσματικό ανανεωτικό για το γενετικό σύστημα, αποτοξινωτικό για το συκώτι και διουρητικό μέσο. Βοηθά σε προβλήματα ρευματισμών και ενισχύει τη διανοητική λειτουργία. Το ασπαραγινικό οξύ που περιέχει βοηθάει στη καταστροφή των νηματοζώων. Δεν το πίνουμε ξεχωριστά, γιατί ο χυμός του βοτάνου είναι ερεθιστικός για τα νεφρά. Για την αναιμία και τον διαβήτη βοηθά ο συνδυασμός χυμού σπαραγγιού και χυμό από καρότο και λάχανου Βρυξελών. Ο συνδυασμός σπαραγγιού, με χυμό καρότου και αγγουριού βοηθά σε προβλήματα προστάτη. Στην ομοιοπαθητική χρησιμοποιείται σαν διουρητικό και σαν φάρμακο κατά του ασκίτη και των ρευματισμών.

Η κατανάλωση σπαραγγιών σαν τροφή, βοηθά στη κυστίτιδα, πυελίτιδα, ασθένειες νεφρών, ρευματισμό, ποδάγρα και οιδήματα εξ αιτίας καρδιακής ανεπάρκειας.

Παρασκευή και δοσολογία:

Την ρίζα την φτιάχνουμε ως αφέψημα. Ρίχνουμε μία κοφτή κουταλιά της σούπας σε ένα φλιτζάνι νερό και τη βράζουμε 5-10 λεπτά. Πίνουμε 2 με 3 φλιτζάνια την ημέρα. Είναι χρήσιμο σαν διουρητικό, στους ρευματισμούς και την ταχυκαρδία. Αν θέλουμε να το χρησιμοποιήσουμε σαν εμετικό πίνουμε 2 κούπες. Το αφέψημα από άνθη και τον βλαστό το χρησιμοποιούμε για τους πονοκεφάλους και την αϋπνία, σαν δυναμωτικό και ορεκτικό.

Για την βρογχίτιδα το αφέψημα παρασκευάζεται με 40-50 γραμμάρια ρίζας σε 1 λίτρο νερό.

Για να είναι ευκολότερη η λήψη του παρασκευάζεται σε σιρόπι. Κορυφές σπαραγγιού φρέσκες, κοπανιόνται για να τους αφαιρεθεί ο χυμός. Τον χυμό αυτό τον φιλτράρουμε και έπειτα με αρκετή ζάχαρη τον βράζουμε σε μπεν-μαρί, ώσπου να γίνει σιρόπι. Το σιρόπι το φυλάμε σε μπουκάλι καλά κλεισμένο και χρησιμοποιούμε 1-2 κουταλιές κοφτές πρωί και βράδυ.

Προφυλάξεις:

Το σπαράγγι όταν καλλιεργηθεί δεν χάνει τις θεραπευτικές του ιδιότητες. Για τον λόγο αυτό πρέπει να χρησιμοποιείται με μέτρο γιατί η υπερβολική ποσότητα μπορεί να βλάψει όσους υποφέρουν από αρθριτικά, αρτηριοσκλήρωση, ψαμμίαση, γιατί ερεθίζονται τα νεφρά εξ αιτίας των πυρηνίνων που περιέχει.. Επίσης δεν πρέπει να καταναλώνεται όταν υπάρχει φλεγμονή στο ουροποιητικό σύστημα γιατί είναι ερεθιστικό. Κατά τον Gazin τα νευρικά άτομα και οι υστερικές γυναίκες πρέπει να αποφεύγουν το σπαράγγι γιατί τους φέρνει αϋπνία.

Μερικοί άνθρωποι είναι αλλεργικοί στα σπαράγγια και βγάζουν εξανθήματα αν ακουμπήσουν το φυτό. Η λήψη από το στόμα επιτείνει την αλλεργική αντίδραση.

Πηγή: FB Serart

ΩΡΑ ΓΙΑ ΛΙΓΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ!!

Ο μικρός Παναγιωτάκης χρειάζεται την βοήθεια όλων μας.

Όποιος μπορεί έστω και στο ελάχιστο ας βοηθήσει. Το μικρό αγοράκι πρόσφατα έκανε μεταμόσχευση λόγω ενός βαρύτατου χολοστατικού συνδρόμου. Πλέον έχει επιστρέψει στο σπίτι του αλλά ακόμη τα έξοδα της νοσηλείας είναι μεγάλα.

Αυτό που χρειάζεται αυτή τη στιγμή το μωράκι είναι ένα ειδικό γάλα. 

Η μητέρα αναφέρει “Η ημερήσια κατανάλωση είναι δυο κουτιά γάλα (και από ένα σωληνάκι το καθένα). Δυστυχώς το γάλα δεν υπήρχε στο φαρμακείο, αλλά η φαρμακοποιός της γειτονιάς μας που μας έχει βοηθήσει πάρα πολύ με τις αγωγές του μωρού μας παρήγγειλε το γάλα και το σωληνάκια και τη Δευτέρα θα τα έχουμε. Μας είπε ότι όποτε έχουμε τα χρήματα μπορούμε να την πληρώσουμε, μιας και το Ταμείο θα μας τα επιστρέψει μετά από αρκετούς μήνες. Το ένα κουτί γάλα στοιχίζει 14€ και το ένα σωληνάκι 10€, δηλ το συνολικό κόστος 1488€ (1 κουτί γάλα χρειάζεται και ένα σωληνάκι, το μωρό χρειάζεται 2 κουτιά γάλα την ημέρα). Επειδή είμαι άνεργη και το επίδομα που λαμβάνω κάθε δίμηνο δεν επαρκεί για την πληρωμή του γάλακτος, θα σας ήμουν ευγνώμον αν μπορούσατε να με βοηθήσετε στο να μαζέψω τα χρήματα για το γάλα.Υπάρχουν ακόμα τα 430€ που είχαν συγκεντρωθεί για το χειρουργείο που τελικά δεν έγινε. Οπότε χρειαζόμαστε ακόμα άλλα 1000€.

Για όσους θα ήθελαν να βοηθήσουν ο λογαριασμός είναι:
για τον ΣΚΟΥΤΑΡΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ
Αριθμός Λογαριασμού: 5040-056144-340
IBAN: GR 35 0172 0400 0050 4005 6144 340
Τράπεζα ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Μόλις έχω στα χέρια μου το γάλα και την απόδειξη θα σας τα βγάλω φωτογραφία και θα τα ανεβάσω.
Για οτιδήποτε με θελήσετε, επειδή δεν έχω internet , το τηλέφωνό μου είναι
698-8925-289
Σας ευχαριστώ για την αγάπη σας,
Μαριάνα”