Ντομάτα: σπορά φύτεμα καλλιέργεια

Ντομάτα: σπορά φύτεμα καλλιέργεια

Φύτευση ντομάτας από σπόρους
Σπείρε τε τους σπόρους 6 εβδομάδες πριν από την τελευταία ημερομηνία παγετού στην περιοχή σας. Φυτέψτε το σπόρο 1-1.5 cm βαθιά σε κομπόστα για σπόρους και διατηρήστε τη θερμοκρασία μεταξύ 24-29 C για την καλύτερη βλαστικότητα.
Οι ντοματιές χρειάζονται 12-14 ώρες φωτός την ημέρα για μην γίνουν ψιλόλιχνες. Όταν στα φυτά έχουν παραχθεί τέσσερα φύλλα, μεταμοσχεύστε τα φυτά σε μεγαλύτερες γλάστρες για την προώθηση της ανάπτυξης της ρίζας.
Μετά τη μεταμόσχευση, κρατήστε τα φυτά σε χαμηλότερη θερμοκρασία τη νύχτα, από 10-13 C, για την προώθηση της ανθοφορίας νωρίτερα σε ορισμένες ποικιλίες. Οι ημερήσιες θερμοκρασίες θα πρέπει να αυξηθούν στους 24-29 C για την προώθηση ταχείας ανάπτυξης.
Εκθέστε τα φυτά στις εξωτερικές συνθήκες δηλαδή στο φως και στον αέρα περίπου 10 ημέρες, για να σκληρύνει και να χοντρύνει το στέλεχος τους. Το πότισμα θα πρέπει να γίνεται με μέτρο, ούτε πολύ ούτε λίγο, για να μην καθυστερήσει η ανάπτυξη των φυτών. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε υγρό οργανικό λίπασμα αν τα φύλλα κιτρινίζουν. Κρατήστε τα επίπεδα του φωσφόρου υψηλό. Πάρα πολύ άζωτο θα καθυστερήσει την καρποφορία.

Μεταμόσχευση
Για τη μεταμόσχευση στον κήπο σας, η μέση θερμοκρασία του εδάφους θα πρέπει να είναι περίπου από 15-18 C διαφορετικά τα φυτά θα γίνουν κίτρινα ή κοντά και θα έχουν αργή καρποφορία.
Οι ντομάτες πρέπει να μεταμοσχευθούν στις τελικές θέσεις τους στο έδαφος, όταν είναι περίπου 15 εκατοστά.
Οι ντομάτες έχουν δύο χωριστές περιοχές ριζών. Η πάνω περιοχή είναι ειδικευμένη για να απορροφάει τις θρεπτικές ουσίες από το νερό. Τα χαμηλότερα μέρη των ριζών απορροφούν το νερό αλλά είναι λιγότερο ικανά να απορροφήσουν τις θρεπτικές ουσίες. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτές τις εξειδικευμένες ρίζες, για να καλλιεργήσετε πιο υγιέστερες και παραγωγικές ντομάτες μεταφυτεύοντας τις βαθειά, αφήνοντας μόνο τα πάνω φύλλα να προεξέχουν και σκεπάζοντας τον κορμό τους με χώμα. Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα την ανάπτυξη και άλλων ριζών από τον κορμό τους. Έτσι θα απορροφούν περισσότερες θρεπτικές ουσίες από ότι κανονικά.

Προτεινόμενη απόσταση φύτευσης
Η απόσταση φύτευσης στις σειρές μεταξύ των φυτών θα πρέπει να είναι από 60 έως 90 cm.Μπορείτε να φυτέψετε την ντομάτα μέχρι απόσταση 45 cm και κυρίως στα παρτέρια, να ξέρετε όμως ότι οι ντοματιές απωθούνται μεταξύ τους, για αυτό είναι καλό να τηρούνται οι αποστάσεις. Η απόσταση μεταξύ των σειρών πρέπει να είναι 90-120 cm.

Συγκαλλιέργεια ντομάτας
Η ντομάτα καλλιεργείται μαζί με σκόρδο, κατιφέ, κρεμμύδι, μαϊντανό, σχοινόπρασο, καπουτσίνο, καρότο, τσουκνίδα, βασιλικό, μέντα, μελλισόχορτο. Η καλλιέργεια σκόρδου ανάμεσα στις ντομάτες τις προστατεύει από τον τετράνυχο, ο κατιφές από έντομα και νηματώδεις του εδάφους, ενώ η τσουκνίδα η μέντα και το μελλισόχορτο καλυτερεύει την ποιότητά της. Ο βασιλικός απωθεί τις μύγες, τα κουνούπια και τα σκουλήκια των καρπών, τις βοηθάει στις ασθένειες και συμβάλει στην ανάπτυξή τους. Οι ντομάτες δεν έχουν πρόβλημα να καλλιεργούνται στο ίδιο μέρος κάθε χρόνο.
Δεν καλλιεργείται με πατάτες, μάραθο, καλαμπόκι, αγγούρι, λάχανο, μπρόκολο, κουνουπίδι, γογγύλι, άνιθο. Μην τις φυτεύεται κάτω από καρυδιές για την αποφυγή της μάρανσης του καρυδιού.

Ασθένειες
Φυτέψτε ντομάτες ανθεκτικών ποικιλιών για διαρκή συγκομιδή. Οι ασθένειες της μάρανσης των φύλλων, όπως η πρόωρη μάρανση και η αλτενάρια αρχίζουν να εμφανίζονται περίπου στις αρχές Ιουλίου, που τα φυτά είναι πιο ευαίσθητα μόλις αρχίζει η παραγωγή καρπών. Για να μειωθούν τα προβλήματα των ασθενειών, φυτέψτε ανθεκτικές ποικιλίες και αλλάξτε την καλλιέργεια τομάτας σε διάφορα μέρη του κήπου κάθε χρόνο, με τη χρήση μιας τριετούς εναλλαγής. Η μάρανση από φουζαρίωση, μια ασθένεια που προκαλείται από ένα μύκητα του εδάφους, εμφανίζεται από τα μέσα έως τα τέλη της καλλιέργειας στις νότιες περιοχές. Όταν υπάρχουν προβλήματα μάρανσης από τη φουζαρίωση συνιστάτε εξαετές πρόγραμμα εναλλαγής ή χρήση ανθεκτικών ποικιλιών. Μην φυτεύετε μελιτζάνες, πιπεριές, πατάτες, σε μολυσμένο έδαφος κατά τη διάρκεια της περιόδου εναλλαγής. Η πρόωρη μάρανση και η ανθράκωση είναι κοινές ασθένειες, και ευνοούνται από τη ζέστη και την υγρασία. Η καθυστερημένη μάρανση είναι πιο κοινή στις χερσαίες περιοχές και πιο ψηλές περιοχές, ειδικά κατά τη διάρκεια της άνοιξης και του φθινοπώρου.

Λίπανση ντομάτας
Η μάρανση και η πτώση των λουλουδιών αντιμετωπίζονται εξασφαλίζοντας επαρκές επίπεδο προστασίας του εδάφους σε ασβέστιο, και σταθερή υγρασία. Ο φώσφορος είναι απαραίτητος στα πρώτα στάδια της καλλιέργειας και ιδιαίτερα στην εποχή του σχηματισμού των άνθεων.
Το κάλιο είναι απαραίτητο στο δέσιμο και στην αύξηση του μεγέθους των καρπών.
Η πτώση, η κακή ποιότητα των καρπών και η χαμηλή παραγωγή, είναι αποτέλεσμα της ανεπάρκειας καλίου. Το κάλιο παίζει ακόμα σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση των ασθενειών όπως η φουζαρίωση, η βερτιτσιλίωση, η αλτερνάρια, η σήψη του στελέχους και το κλαδοσπόριο κ.α. Η ντομάτες που φυτεύονται σε υγιές έδαφος δεν θα έχουν σοβαρά προβλήματα από ασθένειες.
Το μαγνήσιο είναι ακόμα απαραίτητο στην καλλιέργεια της ντομάτας. Η έλλειψη του μαγνησίου έχει σαν αποτέλεσμα την μειωμένη απόδοση της παραγωγής και την υποβάθμιση της ποιότητας του καρπού.

Φωτογραφίες από ανεπάρκειες θρεπτικών συστατικών στην ντομάτα

Περισσότερα για τις ασθένειες της ντομάτας εδώ:
http://www.plantprotection.hu/modulok/gorog/tomato/index.htm
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_tomato_diseases
http://plant-disease.ippc.orst.edu/plant_searchResults.cfm?search_str=tomato&host_alpha=Select&host_text=tomato

Γεύση
Το είδος λιπάσματος που χρησιμοποιείται έχει επίπτωση στη γεύση της τομάτας. Πολύ νόστιμες ντομάτες είναι μερικές φορές το αποτέλεσμα υπό ορισμένες συνθήκες καλλιέργειας. Αποφύγετε να συντηρείτε τομάτες στο ψυγείο διότι θα καταστρέψει το μεγαλύτερο μέρος της γεύσης της. Οι ντομάτες είναι καλύτερα να αποθηκεύονται σε θερμοκρασίες δωματίου πάνω από τους 10 C.

Συμβουλές
Ο καύσωνας πρέπει να βρίσκει τα φυτά μας ποτισμένα. Φροντίζουμε να ποτίζουμε απογευματινές ή βραδινές ώρες, διαφορετικά καίγονται οι ανθοταξίες.
Εφαρμόζουμε εδαφοκάλυψη για την διατήρηση της υγρασίας του εδάφους.
Οι ψεκασμοί πρέπει να γίνονται τις απογευματινές ή τις πρώτες πρωινές ώρες της ημέρας και ποτέ κατά την διάρκεια πλήρης ηλιοφάνειας..
Οι λιπάνσεις κατά την διάρκεια του καύσωνα δεν επιτρέπονται διότι τα φυτά δεν μπορούν να απορροφήσουν θρεπτικά στοιχεία όταν η θερμοκρασία είναι μεγαλύτερη από 35C . Με την προσθήκη λιπασμάτων κατά την περίοδο του καύσωνα υπάρχει πιθανότητα να κάψουμε το ριζικό σύστημα των φυτών και να δημιουργήσουμε πύλες εισόδου παθογόνων από το ριζικό σύστημα.
Οι ντομάτες ανοίγουν και σκάνε όταν γίνετε ακανόνιστο πότισμα με αποτέλεσμα να χαλάνε γρηγορότερα. Προσοχή στα ποτίσματα λοιπόν…

Μέθοδοι καλλιέργειας της ντομάτας

Video με συμβουλές για την φύτευση, το σωστό βάθος μεταφύτευσης και τρόπους για την υποστύλωση της ντομάτας

http://www.youtube.com/watch?v=QkW1wqq7tUg&feature=player_embedded

Video για το κλάδεμα της ντομάτας
http://www.youtube.com/watch?v=oFta7aWXCdU&feature=player_embedded

Βέβαια αυτό το κλάδεμα δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην Ελλάδα με τον δυνατό και διαρκή ήλιο παρά μόνο σε περιοχές που οι ντομάτες βρίσκονται υπό σκιά…

ΕΙΔΗ ΚΑΙ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΝΤΟΜΑΤΑΣ
Υπάρχουν περίπου 1200 ποικιλίες ντομάτας. Ας δούμε μερικές βασικές και διαδεδομένες:

Ace 55
80 ημερών. Η Ace είναι μεσαίου μεγέθους κόκκινες τομάτες με λεπτή φλοίδα και γλυκιά γεύση. Έχουν πολύ καλή αντίσταση στις ασθένειες και είναι ανθεκτικές στο σκάσιμο και στα χτυπήματα. Αντέχει στις άνυνδρες, άγονες και ξηρές περιοχές και είναι ευρέως διαδεδομένη στην περιοχή της νότιας Μεσογείου και στην χώρα μας. Είναι πολύ καλή για αυτούς που δεν τους αρέσει η όξινη γεύση της τομάτας. Αυτό όμως καθιστά την Ace 55 μια κακή επιλογή για κονσερβοποίηση. Αν θέλετε να κάνετε πάστα από αυτή την ποικιλία θα πρέπει να την μαγειρέψετε ή να προσθέσετε λεμόνι, κάτι που οφείλεται στη χαμηλή περιεκτικότητα σε οξέα. Χρησιμοποιείτε κυρίως σε σαλάτες αλλά και σε γεμιστά.

Brandywine
74 ημερών. Χρονολογείται από το 1800, αυτή η ροζ ντομάτα θεωρείται από πολλούς ως η καλύτερη από όλους σε γεύση. Μεγάλες με λεπτή φλούδα που φτάνουν μέχρι τα 450 γραμμάρια. Τα φύλλα της μοιάζουν με της πατάτας. Δεν είναι ανθεκτική σε ασθένειες αλλά είναι ένα από τις καλύτερες γευστικές ντομάτες.Χρησιμοποιείτε σε σαλάτες και σάντουιτς.



Cherokee Purple
85 ημερών.Αυθεντική ποικιλία πριν το 1890 από το Tennessee, Τσερόκι ινδιάνικης καταγωγής.
Έχει εξαιρετική γεύση και άρωμα, για μένα την καλύτερη από όλες. Έχει συμπαγή πυκνή σάρκα, ζουμερή υφή, με μικρούς σπόρους ακανόνιστα διάσπαρτους. Κάνει για σαλάτες αλλά και γεμιστά. Είναι ανθεκτική σε ασθένειες, έχει καλή αντίσταση στην σεπτόρια των φύλλων και αντέχει στα νότια ζεστά μέρη. Κάνει μεγάλους καρπούς (250-400 γραμμάρια) και εξωτερικά είναι ομαλή με ελαφρές ραβδώσεις. Ωριμάζει σε σκοτεινά σκιερά μέρη και γίνετε από ροζ μωβ. Μερικές φορές ονομάζεται και μαύρη ντομάτα. Το χρώμα το μεταφέρει μέσω της σάρκας της, κυρίως στο τέλος του στελέχους.Τα σπόρια της περιβάλλονται από πράσινη γέλη.



Gregory’s Altai
67 ημερών. Μια ποικιλία ντομάτας από τη Σιβηρία από τα βουνά Αλτάι. Είναι πρώιμη ποικιλία και δίνει μεγάλες ροζ ντομάτες. Η γεύση της είναι γλυκιά και όξινη και παράγει ντομάτες όλη την εποχή. Κάνει για σαλάτες αλλά και γεμιστά.


Mortgage Lifter
83 ημερών. Πρόκειται για μια βελτιωμένη έκδοση του 'Radiator Charlie's, στην οποία έχει προστεθεί αντίσταση στις ασθένειες, οι καρποί έχουν γίνει πιο ομοιόμορφοι και στην ωρίμανση γίνονται κόκκινες και όχι ροζ-κόκκινες. Τα φρούτα είναι μεγάλα, (250-400 γραμμάρια) και είναι πολύ παραγωγικές. Αποτελεί μία από τις πιο παραγωγικές και αξιόπιστες ντομάτες και είναι παραγωγική μέχρι τον παγετό. Πρόκειται για μια εξαιρετική ποικιλία για το σπίτι ή για πώληση.


Oxheart
88 ημερών. Το σχήμα της καρδιάς του βουβαλιού είναι το αποτέλεσμα ενός μόνο γονιδίου μετάλλαξης, που έγινε περίπου το 1925. Παράγουν πολύ μεγάλες, ροζ, σε σχήμα καρδιάς του βουβαλιού ντομάτες, βάρους από 400 έως 900 γραμμάρια. Η γεύση της είναι σταθερή και σαρκώδης, με λίγους σπόρους και ήπια γεύση.


Roma VF
75 ημερών. Μία πολύ δημοφιλής ντομάτα σε σχήμα αχλαδιού. Έχει διαδοθεί και προσαρμοστεί παντού. Τα φρούτα ωριμάζουν ομοιόμορφα. Έχει καλή αντοχή στις ασθένειες, τη ζέστη και στα σκουλήκια των καρπών. Είναι από τις πιο αξιόπιστες ντομάτες για πάστα και κονσερβοποίηση.


Stupice
62 ημερών. Τσεχοσλοβακικής καταγωγής. Η Stupice είναι πρώιμη ποικιλία, παραγωγική, ανεκτική σε ασθένειες με πολλή καλή γεύση. Είναι παραγωγική μέχρι τον παγετό. Οι ντομάτες έχουν βαθιά γεύση με θαυμάσια ισορροπία της γλυκύτητας και δριμύτητας. Οι καρποί είναι μικροί περίπου 50 γραμμάρια και παράγονται σε ομάδες των 6 έως 8 που συγκεντρώνονται κοντά στη βάση του φυτού. Οι καρποί γίνονται κόκκινοι όταν ωριμάζουν πλήρως. Είναι πολύ καλή ποικιλία για σαλάτες.


White Wonder
84 ημερών. Πιθανός προέρχονται από την ποικιλία Λευκό μήλο προ-1860. "Το λευκό θαύμα" έχει μια ένα κρεμ λευκό χρώμα και μια γλυκιά γεύση. Οι καρποί είναι μεσαίου μεγέθους. Χρησιμοποιείτε κυρίως σε σάλτσες και για διακόσμηση πιάτων.



ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΣΠΟΡΩΝ

ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ: Οι διαφορετικές ποικιλίες πρέπει να χωριστούν 100 μέτρα η μία από την άλλη καλλιέργεια που ανθίζει συγχρόνως για να εξασφαλίσουμε απόλυτη αγνότητα. Για στο σπίτι μας μια απόσταση 50 μέτρων θεωρείτε ικανοποιητική.

ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ- ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ: Επιτρέψτε στις ντομάτες να ωριμάσουν εντελώς πριν τη συλλογή τους για την παραγωγή σπόρου. Τα ανώριμα φρούτα (πράσινα), που σώζονται από τον πρώτο κρύο, θα ωριμάσουν αργά εάν κρατιούνται σε μια δροσερή, ξηρά θέση.

Κόψτε την ντομάτα στη μέση και συμπιέστε έξω από τις κοιλότητες την ουσία που περιέχει τους σπόρους που είναι σαν ζελατίνα. Εάν γίνει προσεκτικά, η ίδια η ντομάτα μπορεί μετά να φαγωθεί. Τοποθετήστε τη ζελατίνα και τους σπόρους σε ένα βάζο ή ένα ποτήρι και τοποθετήστε σε μια θερμή θέση, 16-24° κελσίου για περίπου 3-4 ημέρες. Ανακατώστε μια φορά την ημέρα.

Ένα στρώμα μύκητα σα μούχλα θα αρχίσει να εμφανίζεται στην κορυφή του μίγματος μετά από τις μερικές ημέρες. Αυτός ο μύκητας όχι μόνο τρώει το ζελατινούχο πολτό που περιβάλλει κάθε σπόρο και αποτρέπει τη βλάστηση, παράγει επίσης τα αντιβιοτικά που βοηθούν για να ελέγξουν τις ασθένειες των σπόρων.

Μετά από 3-4 ημέρες γεμίστε το δοχείο με τους σπόρος με ζεστό νερό και ανακατέψετε. Αφήστε το περιεχόμενο να ηρεμίσει και χύστε έξω το νερό μαζί με τα κομμάτια του πολτού ντοματών και των ανώριμων σπόρων που επιπλέουν στην κορυφή. Οι βιώσιμοι σπόροι είναι βαρύτεροι και μένουν στο κατώτατο σημείο του βάζου. Αδειάστε τους καθαρούς σπόρους σε ένα ανοιχτό δοχείο και ξεράνετε σε δροσερή θέση για μια δυο εβδομάδες έως ότου ο σπόρος είναι αρκετά ξηρός και σπάει όταν τον τσακίζετε.

Πηγές:
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_tomato_cultivars
http://www.thisgardenisillegal.com/category/tomato-tastings
http://www.southernexposure.com/Merchant2/merchant.mvc?Screen=CTGY&Category_Code=TOM

Εχθροί και ασθένειες της ντομάτας

Εχθροί και ασθένειες της ντομάτας

Προληπτικά μέτρα:

1)      ο σπόρος να είναι υγιής. Να προέρχεται από φυτά που δεν είχαν αρρώστια και δεν ήταν εκφυλισμένα. Θα έπρεπε να δημιουργηθούν κτήματα από γεωπόνους με σκοπό την παραγωγή υγιών σπόρων, μακριά από περιοχές που καλλιεργούνται κηπευτικά, και ο σπόρος να δίνεται με πιστοποιητικό για τη γνησιότητα της ποικιλίας και την υγεία του σπόρου.

2)      Σε τέτοιου είδους κτήματα να επιδιωχθεί η παραγωγή φυτών με διασταύρωση ή επιλογή που να αντέχει σε αρρώστιες.

3)      Ο σπόρος πρέπει να απολυμαίνεται γιατί είναι φορέας πολλών ασθενειών που δεν μπορούν να καταπολεμηθούν όταν εμφανιστούν μετά την ανάπτυξη του φυτού.

8 δράμια Semesan (35% υδράργυρο-χλώριο-θειοφενόλη) σε 640 γραμ. νερού. Βυθίζονται οι σπόροι για ½ ή 1 ώρα πριν από τη σπορά. Ο σουπλιμές (HgCl2), διάλυση 32 γραμ. σε 38,4 κιλά νερό, έχει τα ίδια αποτελέσματα. Μουσκεύεται ο σπόρος και μετά βουτιέται σε διάλυση σουπλιμέ για 3-4 λεπτά. Μετά ξεπλένεται καλά και σπέρνεται.

4)      Όταν διαπιστωθεί αρρώστια στο σπορείο, την επόμενη χρονιά πρέπει να αλλάξει η θέση του και να χρησιμοποιηθούν νέα υλικά και καθαρό χώμα στη δημιουργία νέου σπορείου.

5)      Η χρήση λιπασμάτων πρέπει να είναι ισορροπημένη. Ιδιαίτερα του αζώτου που σε υπερβολικές ποσότητες προδιαθέτει το φυτό και το καθιστά ευάλωτο σε πολλές ασθένειες.

6)      Συστηματική καταστροφή των ζιζανίων όχι μόνο στον αγρό αλλά και στα πέριξ με ζιζανιοκτόνα με όργωμα και καταστροφή των ξερών υπολειμμάτων της καλλιέργειας με φωτιά. Μέσα στα ξερά φύλλα και  στελέχη ξεχειμωνιάζουν πολλά έντομα και πολλές αρρώστιες.

7)      Όταν εμφανιστεί η ασθένεια σε λίγα φυτά να καταστρέφονται αμέσως, να ξεριζώνονται και να καίγονται. Τα ραντίσματα και τα θειαφίσματα πρέπει στην αρχή να είναι συχνότερα γιατί όσο περνάει ο καιρός τόσο καταπολεμούνται οι αρρώστιες δυσκολότερα.

8)      Πολλές ασθένειες καταπολεμούνται με την εναλλαγή της καλλιέργειας με άλλα φυτά  (όπως φασολιών, σιτηρών κ.ά.) για 4 χρόνια ή με μεγαλύτερη αμειψισπορά.

Έντομα

Μόλις φυτευτεί η ντομάτα παθαίνει πολλές ζημιές από το κόψιμο της ρίζας ή του κορμού από διάφορα έντομα όπως 1) πρασσαγκούρας (Cryllotalpa Vulgaris), 2) σκουλήκια (κάμπιες των Noctuina).

Πρασαγκούρας : κυνηγώντας έντομα μέσα στο έδαφος (με αυτά τρέφεται) ανοίγει στοές και κόβει τις ρίζες ή ολόκληρα φυτά. Την ημέρα είναι ακίνητος. Γεννάει 200-300 αυγά και συμπληρώνει την ανάπτυξή του σε 1-3 χρόνια. Αποτελεσματικό φάρμακο είναι το εξαχλωριούχο βενζόλιο. Ανακατεύουμε πίτουρα με το βενζόλιο σε αναλογία 5%. (το βενζόλιο περιέχει δραστικό στοιχείο 2,6%). Ποσότητα 640 γραμ. ανακατεύεται με 12,80 κιλά πίτουρα. Μουσκεύονται πριν ή μετά την ανάμιξη, διασκορπίζονται στο χωράφι τις απογευματινές ώρες μετά το τέλος του ποτίσματος. Παλιότερα με το φάρμακο αυτό και με το δηλητηριασμένο καλαμπόκι οι κηπουροί απαλλάσσονταν από το έντομο αυτό.

Τα σκουλήκια (κάμπιες) Noctuina:αναπτύσσονται από τον Απρίλιο μέχρι τον Ιούνιο. Κάθε θηλυκό γεννάει 1.700 αυγά. Τη μέρα κρύβονται στο χώμα και το βράδυ επιδίδονται στο φάγωμα των ριζών και στο κόψιμο του στελέχους των νεαρών φυτών. Αποτελεσματικό είναι το εξαχλωριούχο βενζόλιο και σ’ αυτά.

Αφίδες (μελίγκρα) :με αυτές εκτός από τις άμεσες καταστροφές που προκαλούν, εξαπλώνουν και τον εκφυλισμό των φυτών. Καταπολεμούνται με ψεκασμούς νικοτίνης : 192 γραμ. θ. νικοτίνης σε 128 κιλά νερό και με Pestox 3Η (διαλύουμε 256 γραμ.  του σε 128 κιλά νερό και ραντίζουμε τα φυτά. Το ράντισμα πρέπει να γίνεται το πρωί ή αργά το απόγευμα. Η νικοτίνη έχει καλύτερα αποτελέσματα όταν σε 128 κιλά  νερό διαλύσουμε 640 έως 1.280 γραμ.  σαπούνι.

H κάμπια Heliothis Apmigera στους καρπούς (προσβάλει και το καλαμπόκι και το βαμβάκι) καταπολεμάται με το εξαχλωριούχο βενζόλιο ή με 1% ροτενόνη ή σκόνη 20% αρσενικού ασβεστίου, ή με φθοριοπουριτικό βάριο (Ba2C1) ή μίγμα σκόνης: 1:2 κρυόλιθου και ταλκ.

Τετράνυχος: το τσιμπούρι αυτό ανανεώνεται κάθε 13 μέρες και γεννάει 60 αυγά διαχειμάζει στα υπολείμματα της παλιάς καλλιέργειας, στα άγρια χόρτα και στο έδαφος και μόλις αρχίσει η άνοιξη ή η καλλιέργεια των αγγουριών και της ντομάτα ξεκινά το έργο του. Τα φύλλα χάνουν σιγά-σιγά το πράσινο χρώμα, κιτρινίζουν και αρχίζει το φυτό να ξεραίνεται. Όταν ευνοείται από ξερό και θερμό καιρό πολλαπλασιάζεται άφθονα. Όταν περάσει η κατάλληλη εποχή είναι αδύνατη η καταπολέμησή του. Η κρίσιμη περίοδος ανάπτυξης είναι Ιούλιος –Αύγουστος. Εκκολάπτονται διαδοχικά και μόνο με καθημερινή χρήση φαρμάκων μπορεί να ανακοπεί ο κίνδυνος. Κατά τον Ισαακίδη ένα θηλυκό από τον Μάιο μέχρι τον Οκτώβριο θα δημιουργήσει 36.651.103.448.275.860 τετράνυχους.

Συνιστώνται μέτρα καταστροφής των υπολειμμάτων και των ζιζανίων που διαχειμάζει. Έναρξη των θειώσεων και χρήση παραθείου νωρίς την άνοιξη. Πειράματα με κολλοειδές θείο 1-3% ειδικής παρασκευής, είχαν ικανοποιητικά αποτελέσματα. Χρησιμοποιούν οι γεωργοί 1 ½ οκά παραθείο (25%) σε 80 οκ. θείου 

Heterodera Radicicola :υπάγεται στα Angullulidae (εγχελυσματικά). Εκτός από την ντομάτα προσβάλλει κι άλλα ιδιαίτερα τα πεπόνια. Ευνοικά εδάφη είναι τα ελαφρά αμμώδη και τα όξινα. Μόλις αναπτυχθούν τα φυτά οι προνύμφες του εκκολάπτονται και εισέρχονται κάτω από την επιδερμίδα των ριζών. Το φυτά αντιδρά, σχηματίζει τεράστια κύτταρα που σπάνε τα τοιχώματα και ενώνονται για να σχηματίσουν πρωτοπλασμικές πολυκυτταρικές μάζες. Η άκρη της ρίζας δεν προχωρά, πλατύνεται και σχηματίζει ριζίδια με ανώμαλο τρόπο. Τα φύλλα κιτρινίζουν και πέφτουν.

Η καταπολέμηση μπορεί να γίνει με τους εχθρικούς προς τα νηματώδη μύκητες. Επίσης με την αμειψισπορά σιτηρών για τρία χρόνια και με τον διασκορπισμό ασβέστη και χλωριούχου ασβέστη μετά τη συγκομιδή οπότε προκαλείται η εκκόλαψη των κύστεων κι επειδή δεν βρίσκουν οι προνύμφες τροφή πεθαίνουν. Μπορεί να ζήσει αυτό το νηματώδες και ένα χρόνο χωρίς να τρέφεται.

Η προσβολή του φυτού από αυτό μπορεί να προκαλέσει.

1) νανοποίηση και επιβράδυνση της ανάπτυξης του φυτού.

2) τα φύλλα γίνονται κιτρινοπράσινα και με νέκρωση της περιφέρειας του φύλλου.

3) μάρανση των φυτών στις πιο θερμές και ξηρές μέρες.

4) στα σπορεία μόλις βγαίνουν από το έδαφος τα μικρά φυτά ξεραίνονται και πεθαίνουν.

5) πρώιμος θάνατος.

Ο βαθμός της εξάπλωσής του εξαρτάται:

Από τη θερμοκρασία του εδάφους: όταν είναι πάνω από 12,1 βαθμούς η προσβολή είναι εντονότερη. Κάτω από 12 δεν πραγματοποιείται προσβολή.

Άνω των 50 βαθμών οι προνύμφες καταστρέφονται. Γι’ αυτό δεν υποφέρουν τα χειμερινά λαχανικά και μπορούμε να τα χρησιμοποιήσου για την αμειψισπορά.

Οροβάγχη κ. λύκου (Orobanche Ramosa ή Οροβάγχη η κλαδωτή) : εναντίον της συνιστάται η εγκατάλειψη του χωραφιού και η καλλιέργεια νέου, ο δε σπόρος να προέρχεται από περιφέρειες που δεν είχαν λύκο.

Μυκητολογικές ασθένειες

Erysive Polygoni: Το ωίδιο της ντομάτας. Καταπολεμάται με θειαφίσματα.

Cladosporium Fulvium :Στην πάνω επιφάνεια των φύλλων σχηματίζονται κηλίδες ακανόνιστες κιτρινωπές, στην κάτω δε επιφάνεια οι κηλίδες παρουσιάζουν μια μούχλα χρώματος λαδιού. Ράντισμα με βορδιγάλειο πολτό.

Fusarium Lycopersici : ο μύκητας βρίσκεται στο έδαφος. Εισέρχεται στο φυτό από τις πληγές που προκαλούνται από καλλιεργητικές εργασίες, τσιμπήματα εντόμων, καταστροφή ιστών από παγετούς. Επίσης, η συσσώρευση κοπριάς κοντά στη ρίζα και του στελέχους ευνοεί την εισβολή του μύκητα. Έχει βρεθεί και προσβολή από το γονάτισμα του φυτού στο σημείο που είχε σπαστεί ελαφρά το στέλεχος και είχε διαδοθεί η ασθένεια μέσα στα αγγεία του φυτού με αποτέλεσμα να σταματήσει η κυκλοφορία των χυμών, το φυτό να μαραθεί και σιγά-σιγά να πεθάνει. Μεταδίδεται και με το νερό του ποτίσματος. Γι’ αυτό συνιστούν συνήθως τοποθέτηση γαλαζόπετρας στο κεντρικό αυλάκι για να εμποδιστεί η μεταφορά του μύκητα από φυτό σε φυτό. Δεν υπάρχει αποτελεσματική αντιμετώπιση. Μόνο με τη μη καλλιέργεια στο χωράφι αυτό για πολλά χρόνια και την επιλογή ποικιλιών που αντέχουν σ’ αυτόν το μύκητα. Στην Αμερική γι’ αυτόν το λόγο δημιούργησαν την ποικιλία Marglobe.

Septoria Lycopersici : Προσβάλλει τα φυτά που ξεραίνονται και το φυτό δεν μπορεί να αναπτύξει καρπούς. Οι πρώτες κηλίδες που είναι βαθύτερου χρώματος είναι μικρές και σιγά – σιγά αυξάνονται σε αριθμό και μέγεθος. Τα άκρα των φύλλων που στρίβουν, κιτρινίζουν και στο τέλος πέφτουν. Αρχίζει από κάτω, στα παλιότερα φύλλα και προχωρεί προς τα πάνω μέχρι να πέσουν όλα τα φύλλα. Συνιστάται η καταστροφή των ζιζανίων, την ξερών φυτών, η αμειψισπορά και ραντίσματα με βορδιγάλειο πολτό όπως για τον περονόσπορο του αμπελιού και της πατάτας. Τα μυκητοκτόνα πρέπει να χρησιμοποιούνται πολύ νωρίς πριν δυναμώσει η ασθένεια.

Verticilium Albo -  Atrum : Προσβάλλει κυρίως την ντομάτα και την πατάτα. Το μυκήλιο εντοπίζεται στις αγγειώδεις δεσμίδες του ξύλου και διακόπτει τελείως την άνοδο των χυμών. Κατά τη θερμή περίοδο παρουσιάζονται σκούρες κηλίδες που είναι γύρω κίτρινες. Επεκτείνεται μέχρι τη μισή επιφάνεια του φύλλου. Τα φύλλα μαραίνονται.

Selerotinia Libertiana : Εισέρχεται στο εσωτερικό των βλαστών (στην εντεριώνη, ψύχα) και προκαλεί την ξήρανση των φυτών. Εκριζώνονται τα ασθενή φυτά και δεν πρέπει να επανέλθει σύντομα η καλλιέργεια αυτή στο χωράφι.

Alternaria Solani : Η ασθένεια χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση σκούρων καστανόχρωμων μέχρι σχεδόν μαύρων κυκλικών κηλίδων στα φύλλα. Είναι κυκλικές ή ελλειψοειδείς και αποτελούνται από συγκεντρικούς κύκλους σαν τους κύκλους της σκοποβολής.

Οι κηλίδες αυτές ή παραμένουν μικρές ή αυξάνονται και συνενούνται και καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειας του φύλλου. Τα προσβεβλημένα φύλλα είναι στην άκρη σκισμένα ή είναι διάτρητα γιατί πέφτουν τα νεκρωθέντα μέρη. Όταν η προσβολή είναι έντονη κιτρινίζουν και τα μη προσβληθέντα τμήματα και πέφτουν. Η ασθένεια αυτή δεν πρέπει να μπερδεύεται με άλλες, γιατί έχει πολλές ομοιότητες με τον περονόσπορο, τη Cercospora, ιώσεις κ.λπ. Συνιστάται: (1) η καταστροφή των υπολειμμάτων της παλιάς καλλιέργειας, (2) αμειψισπορά, (3)  ραντίσματα με βορδιγάλειο πολτό.

Οι καρποί προσβάλλονται επίσης και μπορούν να πέσουν πριν ωριμάσουν ή καθώς ωριμάζουν γίνονται σκούροι, με κηλίδες αποσυντιθέμενες. Στο χωράφι τα πρώτα συμπτώματα είναι μικρές κηλίδες στα παλιά φύλλα, μεγέθους 0,5-1εκ. Στο στέλεχος εμφανίζεται με σκούρες, ελαφρά βυθιζόμενες περιφέρειες που σιγά-σιγά διευρύνονται και σχηματίζουν κύκλους συγκεντρικούς. Οι μίσχοι των ανθών και των καρπών προσβάλλονται και πέφτουν. Η προσβολή εμφανίζεται πάλι με κύκλους συγκεντρικούς στο σημείο ένωσης του μίσχου με το στέλεχος. Συνιστάται η ίδια χρήση μέτρων όπως και στην Septoria. O σπόρος από τα προσβεβλημένα φυτά δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται

MacrosporiumTomato : όπως και στην Altenaria, η ασθένεια χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση σκούρων καστανόχρωμων μέχρι σχεδόν μαύρων κυκλικών κηλίδων στα φύλλα. Είναι κυκλικές ή ελλειψοειδείς και αποτελούνται από συγκεντρικούς κύκλους σαν τους κύκλους της σκοποβολής. Οι κηλίδες αυτές ή παραμένουν μικρές ή αυξάνονται και συνενούνται και καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειας του φύλλου. Τα προσβεβλημένα φύλλα είναι στην άκρη σκισμένα ή είναι διάτρητα γιατί πέφτουν τα νεκρωθέντα μέρη. Όταν η προσβολή είναι έντονη κιτρινίζουν και τα μη προσβληθέντα τμήματα και πέφτουν.

Στον καρπό τα αρχικά στίγματα μεγαλώνουν και τα κέντρα βυθίζονται και γίνονται φαιοκάστανα με την επιφάνεια σκληρυνόμενη από την αποξήρανση και το σκίσιμο της επιδερμίδας. Ο μύκητας δεν διεισδύει βαθιά, πραγματοποιούνται όμως δευτερογενείς προσβολές με το σκίσιμο του καρπού. Παίρνουμε τα ίδια μέτρα όπως και με τους παραπάνω μύκητες και διαλέγουμε ποικιλίες που να αντέχουν σ’ αυτόν.

Βακτηριολογικές προσβολές

Phytomonas Visicatoria : προσβάλλει τους καρπούς και τα φύλλα. Οι ζημιές προέρχονται από την προσβολή του καρπού. Οι κηλίδες στα φύλλα διευρύνονται και το κέντρο γίνεται μαύρο και βυθίζεται στη χαμηλότερη πλευρά. Προσβολή των νεαρών φύλλων προκαλεί το κιτρίνισμα και την πτώση. Οι πληγές του καρπού είναι μικρές, μαύρες. Διευρύνονται σιγά-σιγά, και φτάνουν τα 6-8χιλ. σε πλάτος και βάθος. Στην επιδερμίδα που έχει διαρραγεί βυθίζονται οι κηλίδες και γίνονται κοιλότητες. Συνιστάται η χρήση υγιούς σπόρου, ράντισμα των φυτών στο τζάκι και στη συνέχεια στο χωράφι. Όταν είναι λίγα τα φυτά να μη διστάζουμε να τα αφαιρούμε.

Phytomonas Michiganese : Τα προσβεβλημένα φυτά μοιάζουν με εκείνα που έχουν προσβληθεί από φουζάριο. Τα στελέχη είναι ζαρωμένα και στα φύλλα προχωρεί η ασθένεια από κάτω προς τα πάνω. Ενώ οι μίσχοι διατηρούν την σπαργή τους τα φύλλα μαραίνονται, γίνονται καστανόχροα και μετά πεθαίνουν. Αυτό ακολουθείται από ωχροκίτρινες λουρίδες στο στέλεχος που αργότερα σκάνε. Σε έντονη προσβολή τα φυτά πεθαίνουν. Στους καρπούς εμφανίζονται μικρές λευκές κηλίδες. Οι κηλίδες αργότερα σκάνε και γίνονται καστανές και σκληραίνουν. Το λευκό χρώμα παραμένει στις άκρες των κηλίδων και η εμφάνιση των κηλίδων είναιμ χαρακτηριστικά, σαν το μάτι ενός πουλιού. Συνιστάται υγιής σπόρος, καταστροφή των υπολειμμάτων, αμειψισπορά 3-4 χρόνια και απολύμανση του σπόρου.

Phytomonas Solanacearum : τα προσβαλλόμενα φυτά παραμένουν πράσινα και μετά την προσβολή, οπότε ξαφνικά μαραίνονται. Ο μύκητας αρχίζει από τη βάση του στελέχους, τα σαλιγκάρια και ο Heteodera μεταφέρουν το μικρόβιο. Τα αγγεία του φυτού γεμίζουν από τις εκκρίσεις των βακτηρίων, λευκές ή καστανές με αυξανόμενη έκταση εντός του φυτού, τα σπόρια εισέρχονται στη συνέχεια στους γειτονικούς ιστούς, αποσυντίθενται τα κύτταρα και σχηματίζονται κοιλότητες που συνενώνονται. Στην ντομάτα ο εσωτερικός μαλακός ιστός (η εντεριώνη) διαλυτοποιείται και μια ουσία γαλακτώδης, με κακή οσμή βγαίνει από το φυτό και προκαλείται απόφραξη των αγγείων. Η ντομάτα δεν πρέπει να φυτευτεί στο χωράφι για 4 ή 5 χρόνια.

Στο διάστημα αυτό δεν πρέπει να καλλιεργηθούν φυτά αυτής της οικογένειας. Τα φυτά του σπορείου θα πρέπει να βρίσκονται μακριά από τους χώρους που έχουν προσβληθεί. Να καταστρέφονται αμέσως τα φυτά όταν εμφανίζεται η ασθένεια και να μην μεταφυτεύονται άλλα φυτά στο ίδιο μέρος.

Ιώσεις

Τα συμπτώματά τους είναι το κιτρίνισμα, οι νεκρώσεις και οι κακοσχηματισμοί των διαφόρων οργάνων του φυτού.  Έτσι αντί να είναι επίπεδα, παρουσιάζουν κυματοειδείς επιφάνειες (κατσάρωμα), στρίψιμο και υπερπλασίες (εξογκώματα). Οι βλαστοί μακραίνουν και τα φυτά παραμένουν νάνοι ή επιμηκύνονται υπέρ το δέον, οι δε βλαστοί γίνονται πολύ λεπτοί. Στη συνέχεια εκδηλώνεται μια προοδευτική εξασθένηση των φυτών και των απογόνων που προέρχονται όχι από τους σπόρους αλλά από τα μοσχεύματα. Οι ιώσεις μεταδίδονται με την προστριβή των φύλλων από τα έντομα και με τα μοσχεύματα όπως γίνεται στην πατάτα.

Τα φυτά που έχουν προσβληθεί δεν θεραπεύονται.

Προφυλακτικά μέσα:

1)      διαρκής καταπολέμηση των αφίδων.

2)      Επειδή ο σπόρος στα ετήσια φυτά δεν είναι φορέας των ιώσεων, είναι εύκολο με τη λήψη μέτρων από τη στιγμή της εμφάνισης να περιοριστεί η διάδοσή τους.

Κυριότερες ιώσεις της ντομάτας είναι:

Μωσαΐκωση της ντομάτας: Οφείλεται σε ιό που μεταδίδεται από φυτό σε φυτό με τα χέρια κατά το φύτεμα. Είναι η ίδια ασθένεια που προσβάλλει τον καπνό. Τα φύλλα παρουσιάζουν κίτρινες κηλίδες στο πράσινο φόντο του φύλλου. Η ζημιά είναι ανάλογη με την ένταση της προσβολής. Όταν εμφανιστεί η ασθένεια πρέπει να γίνεται επιλογή των φυτών από το σπορείο ώστε να πετάγονται τα φυτά που παρουσιάζουν κίτρινες κηλίδες. Καταστροφή των ζιζανίων της ίδιας οικογένειας.

Ίωση των σακχαρότευτλων Curly Top : Ta φύλλα συστρέφονται. Διαφάνεια του εσωτερικού των νεαρών φύλλων. Εξογκώματα στα νεύρα της κάτω επιφάνειας των φύλλων. Έκχυση από το μίσχο γλυκού υγρού διαυγούς στην αρχή και μετά σκούρου. Κιτρίνισμα και ξήρανση των φύλλων. Αργοπορία στην αύξηση.

Τα φυτά ή πεθαίνουν στο σπορείο ή παραμένουν νάνοι ή χλωρωτικά, κατσαρώνουν. Τα φυτά της ντομάτας έχουν την εξής ειδική αντίδραση. Στρίψιμο των φύλλων προς τα πάνω. Επιτάχυνση ωρίμανσης του καρπού, καθυστέρηση ανάπτυξης του φυτού.

Το έντομο Eutetlix Tenellus Baker (ένα μικρό τζιτζίκι) είναι η αιτία της διάδοσης. Μετακινούμενα από άγρια φυτά, φορείς του ιού, μεταδίδουν την ασθένεια. Μπορεί να γίνει ολοκληρωτική καταστροφή της καλλιέργειας. Συνιστάται στο σπορείο κάλυψη των φυτών με τούλι, φύτευση κατευθείαν στο χωράφι χωρίς σπορείο.

Ραβδωτή διπλή ίωση :Από τις μελέτες Αμερικανών (μετάφραση έχει δημοσιευθεί στο Γεωργικό Δελτίο του Υπουργείου Γεωργίας) τόσο οι μωσαΐκωση, κηλιδωτός μαρασμός και η ραβδωτή διπλή ίωση φέρουν την ονομασία στικτή ίωση.

Η ραβδωτή διπλή ίωση είναι συχνότερη στα σπορεία. Οι καρποί που προέρχονται από τα προσβεβλημένα φυτά είναι παραμορφωμένοι και έχουν εξογκώματα και κηλίδες καστανού χρώματος.

Ο κηλιδωτός μαρασμός εμφανίζεται κυρίως στα θερμοκήπια. Οι καρποί έχουν πάμπολλες κηλίδες οι οποίες στους ώριμους καρπούς εμφανίζονται ως συγκεντρωτικοί δακτύλιοι, κόκκινου ή κίτρινου χρώματος.

Η καταπολέμηση των ζιζανίων, η διαλογή των φυτών στο σπορείο και η καταπολέμηση του θριπός αποτελούν τα κυριότερα μέσα καταστολής της.

Περονόσπορος :Τα πρώτα συμπτώματα είναι ακανόνιστες, βαθιές, πράσινες κηλίδες στα φύλλα που μεγαλώνουν γρήγορα όταν ο καιρός είναι υγρός. Στην κάτω πλευρά των φύλλων και αντίστοιχα προς την αλλοιωμένη επάνω επιφάνεια παρουσιάζεται ένα λευκό χνούδι. Ο προσβεβλημένος καρπός είναι φαιοπράσινος και οι κηλίδες φτάνουν να καταλαμβάνουν το μισό της επιφάνειας του καρπού.

Στις υγρές περιφέρειες ή κλειστές κοιλάδες όπου κάθε πρωί – ιδίως κατά τις αρχές του φθινοπώρου – σχηματίζεται δροσιά, αναπτύσσεται ο περονόσπορος και προκαλεί ζημιές. Η καταπολέμησή του είναι η ίδια όπως και για τον περονόσπορο του αμπελιού και της πατάτας. Γαλαζόπετρα 2% και ασβέστης 2%.

Σάπισμα της κορυφής του καρπού – Blossom-End Rot : Στην κορυφή του καρπού παρουσιάζεται μια βαθιά πράσινη μεγάλη κηλίδα που μετά γίνεται καστανή ή μαύρη. Ο ιστός γίνεται επίπεδος και έχει εμφάνιση δέρματος. Οφείλεται στο ακανόνιστο πότισμα. Όταν μια πλευρά του καρπού είναι εκτεθειμένη στον ήλιο ανεβαίνει η θερμοκρασία και δημιουργούνται αλλοιώσεις λόγω της διαφοράς πίεσης από τη συμπύκνωση των χυμών. Σχηματίζονται γκρίζες βούλες και ο καρπός αχρηστεύεται. Δεν πρέπει να χρησιμοποιούν ποικιλίες που έχουν αραιό φύλλωμα και αφήνουν τον καρπό εκτεθειμένο στον ήλιο. Η ασθένεια γίνεται έντονος με τα ραντίσματα βορδιγάλειου πολτού από υπερβολικά ποτίσματα, από τη χρησιμοποίηση της κοπριάς, από ελλιπή ποτίσματα όταν το φυτό έχει μεγάλη ανάγκη. Μειώνονται όταν οι καλλιεργητικές φροντίδες είναι ομοιόμορφες και κανονικές έτσι ώστε να μη λείπουν από το φυτό αλλά ούτε να είναι και σε πλεονασμό. Οι άνεμοι βοηθάνε στην ανάπτυξη της ασθένειας.

Έλλειψη μικροστοιχείων : η έλλειψη μαγνησίου προκαλεί κιτρίνισμα των φυτών, η δε έλλειψη του μαγγανίου παρουσιάζει κάτω από την επιδερμίδα του καρπού μια απόχρωση λευκής εντεριώνης.

Πηγή:  Η Καλλιέργεια της Τομάτας-Λουκάς Λιακατάς–Αθήνα 1953

Tρόφιμα "βουτηγμένα" στα φυτοφάρμακα

H χρήση φυτοφαρμάκων ξεκίνησε το '70. Σαράντα χρόνια αργότερα αυτή η πρακτική έγινε κανόνας και επικίνδυνα υπολείμματα φυτοφαρμάκων βρίσκονται στα τρόφιμα που καταναλώνουμε τακτικά.Κάθε χρόνο η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (ΕFSA) αναλύει περίπου 70.000 τρόφιμα για να διαπιστώσει το πόσα φυτοφάρμακα περιέχουν. Στο βιβλίο του ο Γάλλος αγρονόμος-μηχανικός Claube Aubert, «Manger bio, c'est mieux!» (Φάτε bio, είναι καλύτερα!) έχει συγκεντρώσει τα ακόλουθα αποτελέσματα:

• Υπάρχουν υπολείμματα από 338 φυτοφάρμακα στα λαχανικά

• 319 στα φρούτα

• 93 στα σιτηρά

• 34 στα ζωικά προϊόντα

Ωστόσο όλα τα φρούτα και τα λαχανικά δεν επηρεάζονται από τα φυτοφάρμακα με τον ίδιο τρόπο. Τα πιό «τυχερά» είναι το κρεμμύδι, το σκόρδο και ακολουθούν το σπανάκι, τα σπαράγγια, τα πράσα, οι πατάτες.
Αυτά είναι τα φρούτα και τα λαχανικά τα πιο επηρεασμένα από φυτοφάρμακα:
Τα αγγουράκια και τα κολοκύθια
Πάνω από το 1/3 αυτών των λαχανικών είναι μολυσμένα, σύμφωνα με την EFSA. Ωστόσο όταν καθαριστούν και αφαιρεθεί η φλούδα τότε ο κίνδυνος μειώνεται.
Τα όσπρια
Πάνω από το 40% των οσπρίων είναι μολυσμένα από φυτοφάρμακα.
Τα φρούτα με πυρήνα (αβοκάντο, βερύκοκο, μάνγκο κλπ.)
Εδώ τα πράγματα γίνονται πολύ επικίνδυνα. Πάνω από τα μισά φρούτα με κουκούτσι (54,8%) φέρουν υπολείμματα φυτοφαρμάκων. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι αυτά τα φρούτα δέχονται μεγάλες επιθέσεις από έντομα και ραντίζονται πολύ τακτικά.
Τα φρούτα με κουκούτσι (μήλα, αχλάδια κλπ.)
Τα μήλα δέχονται σφοδρές επιθέσεις από σκουλήκια και έντομα. Αποτέλεσμα πάνω από 65,2% των δειγμάτων φέρουν υπολείμματα φυτοφαρμάκων.
Οι πιπεριέςΡαντίζονται συχνά και το 66% των δειγμάτων εντοπίστηκαν με φυτοφάρμακα.
Οι σαλάτες
Δέχονται τα περισσότερα ραντίσματα, περίπου τα 2/3 της σαλάτας που καταναλώνουμε έχει φυτοφάρμακα.
Οι φράουλες
Το 71,3% των δειγμάτων έχουν υπολείμματα φυτοφαρμάκων.
Τα εσπεριδοειδή
Το 75% στα πορτοκάλια και τα λεμόνια έχουν φυτοφάρμακα.
Οι φραμπουάζ
Το 75,9% από τα εξαίσια αυτά φρούτα έχουν υπολείμματα φυτοφαρμάκων.
Τα σταφύλια
Σε παγκόσμια κλίμακα το 73,8% των σταφυλιών έχουν υπολείμματα φυτοφαρμάκων. Το πρόβλημα με τα σταφύλια το έχουν πολλά εποχιακά φρούτα, αφού η φλούδα δεν αφαιρείται και είναι εκεί ακριβώς που ραντίζονται.
[Πηγή Hufingtonpost]

ΝΕΟΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΕΥΡΕΘΕΝΤΑ ΜΕΛΙΣΣΙΑ

Πήγα εχθές απο εκει αλλά τα βρηκα κλειδωμένα μεσα στο οικόπεδο μπλε και πράσινες κυψελες δυόροφες.Οι γείτονες μου είπαν ότι υπήρχε όλο το βράδυ και το πρωί αστυνομία θα ξαναπερασω να προσπαθησω να δω κωδικους αν βρω καποιον εκει. Από μακρυα μετρησα 10 αλλα φαινονταν και αλλα πισω απο τα χορταρια.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ-ΒΡΕΘΗΚΑΝ ΚΛΕΜΜΕΝΑ ΜΕΛΙΣΣΙΑ

Μόλις ενημερώθηκα ότι βρέθηκαν κλεμμένα μελίσσια στην περιοχή της Οβρυάς κάτω από τον ΟΤΕ
στον δρόμο προς Λεύκα. Γνωστός μου ανέφερε ότι η Αστυνομία περίμενε όλο το βράδυ και έπιασε τους κλέφτες ενημερώστε συναδέλφους να ελέγξουν τα μελισσοκομία τους.Η αστυνομία ψάχνει να βρεί σε ποιον ανήκει ο κωδικός νεότερα αργότερα.

Η καλλιέργεια του σιταριού σε λάκκους

Η καλλιέργεια του σιταριού σε λάκκους

Ο Κινέζικος τρόπος καλλιέργειας σιταριού - από 1 σπυρί 50.000 σπυριά ή 35-40 κιλά!

Εικ. 23. Ο λάκκος.

Πως ανακαλύφθηκε ο τρόπος αυτός

Ένας προοδευμένος γεωργός, έσπερνε πάντοτε το σιτάρι της χρονιάς του κατά τον συνηθισμένο τρόπο στα πεταχτά.

Ως παρατηρητικός και ερευνητής, πού ήταν, παρατήρησε, ότι τα σπυριά που του ξέφευγαν και χώνονταν στο χώμα, μακριά από τα άλλα, και μοναχικά, δεν έδιναν πάντοτε δυο - τρία αδέρφια, αλλά πολύ περισσότερα. Συνήθως όμως η πλειοψηφία έδινε τρία και με γερό καλάμι με χοντρά και γεμάτα στάχυα. Αυτό του έκαμε μεγάλη εντύπωση και αποφάσισε τον επόμενο χρόνο, να κάμει αυτό το πείραμα:

Έσπειρε σε κάθε τετραγωνικό μέτρο και ανά ένα σπυρί μέσα σε ένα λάκκο. Όταν φυτρώσανε, είδε ότι όλα αυτά τα μοναχικά σπυριά, έδωσαν από τρία αδέρφια - στάχυα, αρκετά χοντρά. Δηλαδή ανακάλυψε τον αναδιπλασιασμό του σιταριού.

Ο Κινέζος όμως γεωργός δεν ησύχασε. Μόλις είδε τα τρία αδέρφια, ίσως για ν’ αφαιρέσει τα αγριόχορτα, τα παράχωσε αμέσως. Μετά μερικές ήμερες, είδε από τα τρία αδέρφια να φυτρώνουν εννέα. Δηλαδή έδωσε το καθένα άλλα τρία. Το λακκάκι ήταν μικρό και το παράχωμα το γέμισε με χώμα. Αναγκάστηκε λοιπόν γύρω από αυτά τα φυτά - τα αδέρφια - να συγκεντρώνει χώμα. Το ίδιο έκαμε και για δεύτερη και τρίτη φορά και τέταρτη, όλο και παράχωνε όσο έβλεπε νέα αδέρφια. Απόρησε βέβαια και, με την παρατηρητικότητα που τον διέκρινε, ανακάλυψε ότι όσο και παράχωνε τους κόμπους των νέων φυτών, τόσο και ξεφύτρωναν αδέρφια. Τότε κατάλαβε, ότι το σιτάρι έχει την ιδιότητα, άμα σκεπάζουμε τούς κόμπους, να φυτρώνουν νέα αδέρφια.

Ήταν όμως φυσικό, αρκετά από αυτά να ξεραίνονται από την ξηρασία, γιατί και το χώμα ήταν λιγοστό και φυσικά κατρακυλούσε από τον σωρό. Και πάλι δούλεψε το μυαλό του και σκέφτηκε. Για να συγκρατήσω το χώμα και την υγρασία, μου χρειάζεται ένας λάκκος, όσος ο σωρός του χώματος που τον έφτιαξα.

Τον τρίτο χρόνο άρχισε ν’ ανοίγει λάκκους με βάθος 50 πόντους και στο βάθος αυτό, στον πάτο, έχωσε 1 σπυρί (εικ, ,23) . Ο λάκκος ήταν πανομοιότυπος του σωρού. Δηλ. κωνικός. Διότι όσο παράχωνε, τόσο και τον άνοιγε με τα χώματα που πρόσθετε. Προσέχοντας ακόμη περισσότερο και μετρώντας τις ήμερες σε κάθε παράχωμα, καταστάλαξε στη γνώμη, ότι χρειάζεται διάστημα χρόνου από παράχωμα σε παράχωμα 18-21 ημερών. 'Όταν έφτασε στο χείλος του λάκκου, που είχε γεμίσει από τα παραχώματα, κάνοντας λογαριασμό, βρήκε ότι είχε κάμει 10 παραχώματα. Τα στάχυα ήταν άφθονα, μεστά, ζωηρά και έκρινε καλό να σταματήσει πλέον αυτή τη δουλειά.

Ένα όμως μυαλό, σαν κι’ αυτό, δεν ησύχαζε ποτέ. Η περιέργεια τον ώθησε να ξεπατώσει τα στάχυα ενός λάκκου και είχε την υπομονή να τα μέτρηση ένα προς ένα. Και είδε και αντιλήφτηκε ότι ξεπερνούσαν τις 50.000!! Το θαύμα είχε γίνει. Τώρα πλέον περίμενε να δη και πόσο σιτάρι θα πάρει. Θέρισε. Όταν ξεράθηκε η μεγάλη αυτή θημωνιά και αλώνισε, είδε ότι το ένα σπυρί σιτάρι που φύτεψε στο λάκκο του έδωσε 35-40 κιλά!!! Το ίδιο έκαμε και στους άλλους λάκκους και είδε τα ίδια αποτελέσματα.

Είναι ευνόητο ότι μια τέτοια τυχαία ανακάλυψη δεν θα έμενε απαρατήρητη. Άρχισαν να καλλιεργούν κατ’ αυτόν το τρόπο και άλλοι γεωργοί και μάλιστα ο Κινέζος γεωργός έγραψε και στον αυτοκράτορα της Κίνας, ο όποιος διέταξε πλέον να εγκαταλειφτεί ο τρόπος στα πεταχτά και να εφαρμοστή ο νέος τρόπος.

Τα μαύρα τετράγωνα είναι τα μέρη πού ανοίγονται οι λάκκοι. Τα μαύρα τετράγωνα είναι αυτά που θα δεχθούν τον λάκκο και τον σπόρο. Τα άλλα τρία θα μείνουν σε καλλιεργημένη αγρανάπαυση.

Πως δικαιολογείται το σύστημα

Το σύστημα αυτό στηρίζεται επάνω σε κάποια επιστημονική αρχή, η όποια και είναι πραγματική και όχι θεωρητική. Είναι δε η εξής:

Κάθε παράχωμα φυτού, πάντοτε δίνει δύναμαι στο φυτό να γεννήσει περισσότερες ρίζες, οι όποιες τροφοδοτούν το φυτό και επί πλέον το αναγκάζουν να δώσει παρακλάδια ή αδέρφια, όταν παραχωθεί. Αυτό το βλέπουμε και στη φύση. Μας είναι γνωστό, ότι κατά το σημερινό σύστημα στα πεταχτά, όταν σπέρνουμε σε ένα τετραγωνικό μέτρο 100-200 σπόρους σιταριού, να μη δίνουν τα ίδια στάχυα ο κάθε σπόρος. Ο ένας δίνει τρία στάχυα, ο άλλος 5, 8, 10 και κάποτε, περισσότερα.

Γιατί άραγε συμβαίνει αυτό; Διότι πάνω από το ένα σπυρί, έπεσε ένας βώλος ή και δημιουργήθηκε ένα υψωματάκι από χώμα, την εποχή δε εκείνη, που επρόκειτο να γίνει το αδέλφωμα, έβρεξε, και η βροχή σκόρπισε το λίγο χώμα, το οποίο έπεσε επάνω στο φυτό. Είναι ευνόητο, ότι το παράχωμα αυτό, πολλαπλασίασε τα στάχυα. Στο άλλο σπυρί του σιταριού ίσως υπήρχε μεγαλύτερο ύψωμα από χώμα και γίνηκαν δύο και τρία παραχώματα και γι’ αυτό έφτασε να γεννήσει 30 αδέρφια ή και περισσότερα. Στο άλλο σπυρί γεννηθήκανε 3 μόνον στάχυα, γιατί δεν υπήρχε ούτε ύψωμα από χώμα, ούτε κανένας βώλος, που με τη βροχή να έλιωνε για να παραχώσει το φυτό. Συνεπώς, εκείνο το όποιο προ πολλού μας δίδαξε η φύση, εμείς δε μπορούσαμε επί τόσους αιώνες να το καταλάβουμε. Έπρεπε να βρεθεί ο έξυπνος Κινέζος να το καταλάβει και αυτό βέβαια από σύμπτωση, άλλα και από τη μελέτη που έκανε ή το πείραμα, για να διαδοθεί στην Κίνα. Αυτό δηλαδή, που έκαναν η βροχή και ο αέρας, καμιά φορά, τώρα γίνεται με το χέρι του ανθρώπου σήμερα.

Αυτός είναι ο λόγος που τα ασβάρνιστα χωράφια, δίνουν μεγαλύτερη απόδοση, γιατί δεν φεύγει το νερό και λιώνει το χώμα, το οποίο σκεπάζει τους κόμπους, οι οποίοι γεννοβολούν αδέλφια.

Μια άλλη σπουδαία εργασία, πού εξηγείται απ’ αυτό το φυσικό παράχωμα, είναι το σβάρνισμα του κριθαριού, που γίνεται σε άλλες χώρες, προ παντός στη Γαλλία. Όταν το σπαρμένο κριθάρι φτάσει στους 15 πόντους, οι γεωργοί σβαρνίζουν με οδοντωτή σβάρνα το σπαρτό. Το σβάρνισμα αυτό, σπάζει μερικά μικρά φυτά, άλλα όμως τα παραχώνει με το χώμα που ανακατεύουν τα δόντια της σβάρνας. Έτσι το σπαρτό του κριθαριού γίνεται μαλλιά - κουβάρια και στην κατάσταση αυτή, οποίος το δει αποκαρδιώνεται. Εν τούτοις, αυτό το ανακάτεμα, ευνοεί το παράχωμα και με την μικρή υγρασία που υπάρχει, μετά μερικές ημέρες, παίρνει επάνω του το σπαρτό, αδερφώνει πολύ και γεμίζει το χωράφι από στάχυα. Η απόδοση του είναι αρκετή. Το κριθάρι ακόμη, έχει την ιδιότητα να αδερφώνει πάρα πολύ και τα σπαρμένα φυτά, όπου τύχουν σε κόμπο μέσα στο χώμα, να φυτρώνουν και να βγάζουν ρίζες.

Άλλο επίσης αποτέλεσμα που βγαίνει από την μελέτη της φυσιολογίας του σιταριού, είναι και ότι ποτέ δεν πρέπει να σβαρνίζεται το χωράφι, όταν σπέρνεται στα πεταχτά μετά τη σπορά, αλλά να αφήνονται οι βώλοι, όπως είναι. Αυτό θα συντελέσει, όπως αναφέραμε παραπάνω στο αδέλφωμα πιο πολύ γιατί, με την βροχή και τον αέρα οι βώλοι τρίβονται και παραχώνουν τα φυτά.

Άλλοι παράγοντες που επιδρούν στο γεννοβόλημα των αδελφιών.

Η θερμοκρασία

Το προσόν του αδερφώματος, είναι βέβαια η βάση, αλλά χρειάζονται και άλλοι παράγοντες, όπως η υγρασία και η θερμοκρασία να συντρέξουν. Αν δεν υπάρχει υγρασία, τα αδέρφια θα ξεραθούν ή δεν θα μεγαλώσουν και δεν θ’ αποδώσουν. Προ παντός χρειάζεται η υγρασία, διότι η θερμοκρασία υπάρχει από τον Αύγουστο ως τον Ιανουάριο. Κατά το διάστημα αυτό το φυτό-σιτάρι, βρίσκει την ευκαιρία να παραχθεί πέντε και έξι φορές. Μόλις πέσουν τα κρύα, η ανάπτυξη περιορίζεται οπωσδήποτε, άλλα δεν παύει να αναπτύσσεται το ριζικό σύστημα, αλλά και το φυτό. Κατά συνέπεια και κατ’ αυτό το διάστημα, θα παρακολουθούμε τους κόμπους και θα παραχώνουμε εφ’ όσον μας επιτρέπει ο καιρός. Οι ημέρες τότε του χρονικού διαστήματος των 21 ημερών  πολύ πιθανόν να αυξηθούν, γιατί ημείς θα παρακολουθούμε τούς κόμπους.

Μόλις πάλι αρχίσει ο καιρός να γλυκαίνει κατά τον Φεβρουάριο - Μάρτιο και το φυτό παίρνει τ’ απάνω του και προχωρεί η ανάπτυξή του, εμείς θα εξακολουθήσουμε τα παραχώματα, το καλάμι θα μεγαλώσει πολύ θα σκληρύνει λίγο και τότε θα σταματήσει το γεννοβόλημα των κόμπων. Αυτή η εποχή είναι περί τα μέσα ή τα τέλη του Απριλίου, κατά το κλίμα τού τόπου. Από δω και πέρα, παύουν πλέον τα παραχώματα και αφήνεται το φυτό να μεστώσει, να ξεσταχυάσει, να ανθίσει και να δέσει τον καρπό του. Τότε και ξαπλώνει όχι μονάχα στο ένα τετραγωνικό μέτρο του λάκκου, αλλά και στα άλλα αγραναπαυμένα τετρ. μέτρα από τα οποία, συνήθως, πιάνει τους 20-25 πόντους γύρω του. Πρέπει όμως να ξέρουμε, ότι δεν πιάνει τόπο το εναέριο τμήμα του φυτού. Πιάνουν υπογείως οι άφθονες ρίζες, οι οποίες ναι μεν χώνονται βαθιά κάτω στο έδαφος, αλλά και στα πλάγια περισσότερο, δηλαδή στα υπόγεια χώματα των άλλων τριών τετραγωνικών μέτρων. Για αυτό τον λόγο, τροποποιήσαμε το σύστημα και συνιστούμε ότι χρειάζεται στην αρχή ένα βαθύ όργωμα, για να αφρατύνει και ξεμποσκάρει το χώμα, να αερισθεί και έτσι οι ρίζες να είναι δυνατόν να ξαπλωθούν και πλαγίως. Όπως βλέπομε στην εικ. 23, τα γειτονικά τετράγωνα, τα αγραναπαυμένα, φαίνεται ότι μένουν αργά, ενώ στην πραγματικότητα αφήνονται για να εξυπηρετούν την χλωρή θημωνιά των σταχυών.

Η υγρασία

Άλλος σπουδαίος παράγοντας είναι η υγρασία και είναι απαραίτητη. Χωρίς αυτήν τα φυτά θα ξεραθούν, δε θα αδερφώσουν, δε θα κινηθούν οι ρίζες για να ρουφήξουν θρεπτικές ουσίες και να τις μεταφέρουν προς το εναέριο τμήμα, ούτε κατόπιν να τις διαμοιράσουν στα όργανα του φυτού.

Ο έξυπνος Κινέζος, το είχε αντιληφθεί αυτό αμέσως, όταν παράχωνε και δημιουργούσε το σωρό. Είδε ότι ξηραίνονταν τα στάχυα και οι ρίζες. Γι’ αυτό και αφού προτίμησε να ανοίξει τον λάκκο ως 40 πόντους βάθος και πανομοιότυπο με τον σωρό, δηλαδή χονανοειδή, για να περιορισθούν εκεί μέσα οι ρίζες, όπου και υπάρχει υγρασία, πάντοτε και η εξάτμιση είναι μικρή. Η υγρασία φυσικά δημιουργείται με τις βροχές. Κατασταλάζει μέσα στο λάκκο και ξεχύνεται στα πλάγια του. Άλλο νερό απ’ αυτό δεν πέφτει στην επιφάνεια. Είναι το ίδιο που σουρώνεται προς τα βαθύτερα στρώματα και δημιουργεί την υγρασία. Όπως είναι αγραναπαυμένο το χωράφι, δεν γίνεται μεγάλη εξάτμιση. Μένει λοιπόν αρκετή υγρασία από τον Αύγουστο (πρωτοβρόχια) ως τον Απρίλιο ακόμη, η οποία εξυπηρετεί όλα τα αδέρφια με τις ρίζες. τους. Το σπουδαιότερο δε είναι ακόμη ότι και πέρα από τον Απρίλιο κατά την κριτική περίοδο, τότε δηλαδή που βρίσκονται τα στάχυα στο γάλα τους, υπάρχει αρκετή υγρασία, γιατί όλη η θημωνιά σκεπάζει το λάκκο και τα γύρω του, γιατί δεν εισχωρούν βαθιά οι ηλιακές ακτίνες. Στα βαθιά στρώματα, που χώνονται οι ρίζες υπάρχει κι έτσι είτε βρέξει είτε δεν βρέξει, η σοδειά είναι εξασφαλισμένη και μάλιστα στην πιο κρίσιμη στιγμή της αναπτύξεως του φυτού.

Ο αερισμός

Εδώ το ζήτημα είναι πιο λεπτό. Στα χώματα, γίνεται ο αερισμός με το παράχωμα, το οποίο μάλιστα από την χαλαρότητα του δεν επιτρέπει και την εξάτμιση της υγρασίας, η όποια και ενισχύεται στο εναέριο τμήμα της θημωνιάς με την ατμοσφαιρική υγρασία, τον υγρό αέρα που πάντοτε υπάρχει κατά την άνοιξη. Όσο προχωρεί όμως, μεγαλώνοντας τα φυτά, από την πληθώρα των σταχυών, δημιουργούνται εμπόδια οπωσδήποτε στο εσωτερικό της θημωνιάς και ο αέρας πάντοτε δεν κυκλοφορεί πολύ. Απ’ αυτή τη κατάσταση, μύκητες πιθανό να μη δημιουργηθούν γιατί ο σπόρος έχει απολυμανθεί, αλλά έντομα είναι αδύνατον να μη φωλιάσουν.

Για αυτό και ο γεωργός, πρέπει να ψαχουλεύει προσεκτικά για να μην επιτρέψει στα έντομα τα οποία είναι αρκετά, να προσβάλλουν το σιτάρι, να δράσουν. Τα πειράματα σε διάφορες γεωργικές περιφέρειες θα μάς δείξουν κατά πόσο η σκέψη που κάνομε είναι σωστή. Γιατί τα βιβλία από τα οποία παίρνομε τα συστήματα, δεν αναφέρουν τίποτε απολύτως για αρρώστιες.

Και για τον αερισμό μάς πληροφορούν ότι γίνεται θαυμάσια, χωρίς καμιά επέμβαση του καλλιεργητού και ότι τα στάχυα δεν παθαίνουν απολύτως τίποτε.

Απ’ όλη αυτή την ανάλυση που κάναμε παραπάνω, Υποδεικνύεται ότι το σύστημα αυτό είναι καλά μελετημένο και βασίζεται επάνω σε επιστημονικές αρχές, ο συνδυασμός των οποίων και το καλό ρεγουλάριαμα, δίνουν τη μεγάλη απόδοση τόσων κιλών από ένα μόνο σπυρί.

Στην αρχή το σύστημα είναι απλό και εύκολο. Και όμως παρουσιάζει πολλές τεχνικές λεπτομέρειες, τις όποιες πρέπει να προσέξει ο καλλιεργητής, γιατί αλλιώς δεν θα επιτύχει η καλλιέργειά του. Π.χ. αν αφήσει και του ξεφύγει ο κόμπος, το φυτό δεν ξαναδερφώνει. Μένει με τα αδέλφια που γέννησε. Αν αφήσει τα χώματα σφιχτά, οι ρίζες δεν μπορούν να προχωρήσουν. Για αυτό χρειάζεται το βαθύ όργωμα. Αν δεν αφήσει δίπλα στο λάκκο τα τρία τετραγωνικά μέτρα αγραναπαυμένα, δεν θα βρουν οι ρίζες εύκολα χώμα μπόσικο να χωθούν. Εξασφαλισμένος είναι μονάχα από την υγρασία, που πάντοτε υπάρχει.

Μερικές ακόμη χρήσιμες καλλιέργειες

Χρήσιμο είναι οι λάκκοι ν’ ανοίγονται λίγο πρωτύτερα από τη σπορά, για να αερισθούν καλά, να ηλιασθούν τα χώματα και ψοφήσουν τυχόν βλαβερά μικρόβια πού θα υπάρχουν και εξουδετερωθούν άλλα δηλητήρια, αν το χωράφι ήταν σπαρμένο τον προηγούμενο χρόνο πάλι με σιτάρι. Επίσης, αν βρέξει, να κατασταλάξει στο κάτω μέρος λίγο νερό, να δημιουργηθεί υγρασία και ο σπόρος να φυτρώσει γρήγορα.

Χρήσιμο είναι στην επιφάνεια του λάκκου, όταν πρόκειται να φυτέψουμε το σπόρο, να ανακατέψουμε με το χώμα και μια χούφτα χωνεμένη κοπριά, ούτως ώστε άμα φυτρώσει το φυτό να βρει αμέσως θρεπτικές ουσίες. Αλλά και προηγουμένως ακόμη κατά το δεύτερο ελαφρό όργωμα αν το κάνουμε, διότι το βοήθημα που χρησιμοποιώ δεν το αναφέρει. Λίπανσης σε ολόκληρο το χωράφι δεν χρειάζεται.

Σπουδαιότατο είναι να μην είναι το παράχωμα πολύ παχύ. Το πολύ ως ενάμισι δάχτυλο και απαλό, ελαφρό, όχι πατημένο για να κυκλοφορεί ο αέρας. Όταν πρόκειται να κάνουμε τα άλλα παραχώματα, να σγαρλίζουμε το χώμα και να σπάζουμε τα τριχοειδή αγγεία του χώματος από τα οποία εξατμίζεται το νερό, η υγρασία του λάκκου και έπειτα να προσθέτουμε και άλλο χώμα.

Πως καλλιεργήθηκε και στη Ρωσία

Το σύστημα αυτό εξακολουθεί ακόμη στην Κίνα και σε αρκετά διαμερίσματα, κοντά στα άλλα συστήματα. Αλλά και στη Ρωσία είχε εισαχθεί. Κατά τον Ρωσοΐαπωνικό πόλεμο, χιλιάδες Ρώσων στρατιωτών, είχαν κατακλύσει την Κίνα. Μια μέρα κατά την άνοιξη, οι στρατιώτες του Τσάρου είδαν τούς χωρικούς να βγαίνουν σαν σμήνη ακριδών, γέροι και παιδιά, με μια τσάπα και με λίγο σιτάρι σ’ ένα μαντήλι, κρεμασμένο στο ζουνάρι τους. Πήγαιναν σαν σε πανηγύρι για να σπείρουν. Οι Ρώσοι στρατιώτες άρχισαν να συζητούν και το θεωρούσαν γελοίο. Χωρίς βόδια, χωρίς αλέτρι και αρκετό σπόρο, πως είναι δυνατόν να σπαρθούν τα χωράφια; Αλλά και οι αξιωματικοί τους, όταν το έμαθαν πήγαν και αυτοί όλοι ομαδικά για να δουν τι συμβαίνει.

Τούς ρώτησαν λοιπόν τι πρόκειται να κάνουν και οι Κινέζοι χωρικοί απάντησαν:

- Θα σπείρουμε σιτάρι.

- Και είναι δυνατόν, τούς ρώτησαν, να συγκομίσετε με λίγα σπυριά σιτάρι μεγάλη εσοδεία; Εμείς στη Ρωσία σπέρνομε σε μεγάλη έκταση και ποσότητα σιταριού, μεγάλη ποσότητα.

Τότε ένας γέρος Κινέζος, ο οποίος ήξερε το ιστορικό είπε:

- «Και εμείς στη παλιά 'εποχή έτσι σπέρναμε, όπως και σεις σήμερα. Τώρα όμως κατά τον τρόπον αυτό, έχουμε πολύ μεγάλη εσοδεία και πολύ πλούτο».

Όταν οι στρατιώτες επέστρεψαν στην πατρίδα τους άρχισαν και αυτοί να καλλιεργούν κατά τον ίδιο τρόπο και επέτυχαν περισσότερο από τους Κινέζους.

Έτσι διαδόθηκε και στη Ρωσία, χωρίς βέβαια νι βεβαιώσω αν εξακολουθεί να εφαρμόζεται ακόμη. Έγιναν δε και πειράματα επανειλημμένως και έδωσαν ακόμη καταπληκτικά αποτελέσματα. Άλλα και ο Έλληνας πρόξενος της πόλεως Νικολάϊεφ κ. Ζυγομαλάς, που παρακολούθησε τα πειράματα, είχε γράψει τρία ολόκληρα άρθρα, κατά τον Φεβρουάριο του έτους εκείνου, στην εφημερίδα «ΙΙατρίς» των Αθηνών, εκθειάζοντας το σύστημα.

Να τι γράφει στο τέλος του τελευταίου άρθρου του:

«Ευχής έργον θα ήτο, αν οι γαιοκτήμονες έκαναν χρήση του νέου τούτου συστήματος, καθ’ όσον εις μικρά προ παντός κτήματα δεν απαιτεί πολλά έξοδα, με την ελπίδα, ότι θέλει συντέλεση προς όφελος πάντων».

Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΜΑΣ

Είναι δυνατόν να εφαρμοστή ο τρόπος αυτής καλλιέργειας και στη χώρα μας;

Γιατί όχι; Το κλίμα και το έδαφος της χώρας μας ευνοούν τη διάδοση του. Εργατικά χέρια υπάρχουν άφθονα. Μάλιστα έχομε και υποαπασχόληση. Και αν υποθέσουμε, ότι έχουμε ένα στρέμμα καλό χωράφι, δεν παίζει κανένα ρόλο αν είναι πεδινό ή λίγο κατηφορικό. Όχι όμως και αμμουδερό. Αργιλοαμμώδες ή αμμοαργιλώδες, βαθύ και ελαφρό, ώστε οι ρίζες του σιταριού να χώνονται βαθειά και εύκολα και να μεγαλώνουν για να συγκρατούν το καλάμι.

Μπορεί όμως το σιτάρι να προκόψει και στα ασβεστώδη, άλλα πρέπει να υπάρχει περισσότερη υγρασία.

Έδαφος οργωμένο και σε μεγάλο σχετικώς βάθος, ώστε να είναι δυνατόν ν’ απορροφά η ρίζα περισσότερο νερό και αέρα, για να διευκολυνθούν σε χημικές και μικροβιολογικές ενέργειες μέσα σ’ αυτό και να συγκρατηθεί αρκετή υγρασία κατά την άνοιξη.

Έδαφος πλούσιο σε θρεπτικές ουσίες, ώστε η ρίζα να βρίσκει άφθονα τα στοιχεία, που απαιτούνται για την ανάπτυξη του και να τα αφομοιώνει καθ’ όλο το διάστημα που βλαστάνει.

Το χώμα, είναι η μάννα, που θα θρέψη το σιτάρι. Είναι φυσικό, αφού θα βυζαίνεται να βρίσκεται σε καλή κατάσταση υγείας, ευρωστίας και αντοχής.

Το βάθος θα μας δώσουν τα οργώματα. Αυτά ανακατεύουν, διορθώνουν και αφραταίνουν τα χώματα.

Το βάθος, όπως αναφέραμε, χρησιμεύει να έρχονται προς τα κάτω οι ρίζες. Πρέπει να ξέρουμε ότι η ρίζα του σταριού κατεβαίνει πολύ προς τα κάτω. Φθάνει ως 80 πόντους.

Μερικά πειράματα, απέδειξαν ότι: 820 ρίζες είχαν φθάσει στους 20 πόντους, 26 ρίζες είχαν φθάσει στους  54-78 πόντους,200 ρίζες είχαν φθάσει στους 26-54 πόντους.

Άλλοι επιστήμονες, βρήκαν ρίζες σιταριού σε βάθος μέχρι 1,25 του μέτρου. Ώστε ο τρόπος αυτός, απαιτεί χωράφια βαθιά. Θέλει ψαχνό και δυναμωμένο χώμα, αφράτο.

Το σύστημα δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε εκτεταμένα χωράφια, γιατί απαιτεί και πολλά μεροκάματα, αλλά και απασχόληση.

Οι Κινέζοι δεν καλλιεργούν, δεν οργώνουν καθόλου το χώμα. Έτσι, όπως είναι, ανοίγουν τους λάκκους. Εκεί όμως τα χώματα είναι ψαχνά και συγκρατούν υγρασία, γιατί βρέχει. Στα δικά μας μέρη οι βροχές είναι λιγοστές και πρέπει να τις συγκρατήσουμε.

Οργώματα

Θα συγκρατήσουμε τις βροχές με ένα βαθύ όργωμα, βάθους περίπου 40 πόντων, και ένα άλλο σταυρωτό και σβάρνισμα. Το χωράφι θα είναι έτοιμο και καθαρό από αγριόχορτα.

Χώρισμα

Αν θέλουμε να το λιπαίνουμε, κάνουμε όπως αναφέραμε και στους άλλους τρόπους. Το χωρίζομε σε 1000 τετρ. μέτρα και σε κάθε τετράγωνο των 4 μέτρων, σπέρνουμε μόνο το ένα τετρ. μέτρο. Τα άλλα τρία, όπως φαίνονται στην εικ. 23, μένουν ανέπαφα, χωρίς σπόρο. Δηλαδή ακολουθούμε την καλλιεργημένη αγρανάπαυση σε 4 χρόνια.

Άνοιγμα λάκκων

Στο κομμάτι του τετρ. μέτρου σκάβουμε ένα λάκκο, βάθους 30-40 πόντων, κωνοειδή, όπως φαίνεται στην εικ. 23. Τοποθετούμε τα χώματα σε σωρό, χωρίς να τα σκορπίσουμε. Τα χώματα θα είναι ομοιόμορφα με το υπέδαφος. Ο  λάκκος θα ανοιχτεί, μόλις σταματήσουν τα πρωτοβρόχια, ώστε το χώμα να είναι δροσερό και να σκάβεται εύκολα, θα τον αφήσουμε να αερισθεί 1-2 μέρες και κατόπιν ενεργούμε ως εξής:

Σπορά

Διαλέγουμε σπόρο μεστωμένο, τον οποίον απολυμαίνουμε ως 300 γραμμάρια. Τον παίρνομε από την ποικιλία πού σπέρνεται στον τόπο μας. Πρέπει όμως να προτιμώνται οι ποικιλίες σιταριού πού αδερφώνουν εύκολα, δεν ρίχνουν τον σπόρο τους και δεν πλαγιάζουν, αντέχουν στον λίβα, σε κάθε αρρώστια καί αναπτύσσονται εύκολα. Στο βάθος του λάκκου, πού είναι σαν χωνί και σε βάθος 3-4 πόντων, χώνουμε ένα γερό κόκκο σιταριού.

Σημειώνομε καλά την ημέρα της σποράς. Έτσι εξακολουθούμε τη δουλειά, ως ότου σπείρουμε από ένα κόκκο σε όλους τους λάκκους που ανοίξαμε, δηλαδή στους 250. Τα άλλα τετραγωνικά μέτρα θα μείνουν καθαρά καλλιεργημένα και ανέπαφα.

Αν τα χώματα είναι αδύνατα, μπορούμε στον πάτο του λάκκου να ανακατέψουμε με το χώμα και μια χούφτα χωνεμένη κοπριά, φυτεύουμε το σπόρο και τον αφήνουμε ήσυχο.

Τα παραχώματα

Έχει παρατηρηθεί πώς το σιτάρι φυτρώνει από 5-10 ημέρες, ανάλογα με την υγρασία του χωραφιού και τη θερμοκρασία πού επικρατεί στο μέρος εκείνο. Μόλις φυτρώσει βλέπουμε ένα φυλλαράκι και το καλάμι. Από τότε που θα φυτρώσει, δηλαδή κατά τη δεκάτη ημέρα, όσο μεγαλώνει το καλάμι δημιουργεί κόμπους. Εμείς Θέλουμε ένα κόμπο, τον πρώτο. Μόλις φανερωθεί περίπου μέσα σε 18-20 ημέρες, άλλοτε ενωρίτερα και άλλοτε αργότερα, κατά τη θερμοκρασία που υπάρχει, αμέσως θα πάρουμε χώμα και θα σκεπάσουμε αυτό τον κόμπο, λίγο βέβαια και ως δύο πόντους μαζί με το καλάμι.

Ο κόμπος αυτός θα αμολήσει ρίζες και θα βλαστήσουν από το χώμα, όχι περισσότερα από τρία αδέλφια με κόμπους, τρία καλάμια με τα φύλλα τους. Πάλι εμείς πού θα παρακολουθούμε, όταν δούμε ότι έφτασαν οι 18-21 ήμερες, σκεπάζομε με χώμα τα τρία αδέρφια, οπότε πάλι θα φυτρώσουν ρίζες και από τρία τουλάχιστον αδέρφια με κόμπους,

Δηλαδή μετά κάθε παράχωμα ό αριθμός των αδελφιών θα τριπλασιάζεται κατά τον έξης τρόπο:

Μετά το 1ο παράχωμα φυτρώνουν 3 αδέρφια, μετά το 2ο φυτρώνουν 9 αδέρφια, μετά το 3ο  φυτρώνουν 27 αδέρφια κ.λ.Οι δοκιμές τού 1908 στη Ρωσία και με 10 παραχώματα, έδωσαν 59.049 και τού 1909 έδωσαν τον καταπληκτικό αριθμό των 177.147 αδελφιών σε 11 παραχώματα.

Για 10 παραχώματα απαιτούνται 33 εβδομάδες από τις οποίες τρεις θα περάσουν από την πρώτη αύξηση μετά τη σπορά, έπειτα δε για κάθε παράχωμα απαιτούνται τρεις εβδομάδες ή και λιγότερες, ανάλογα με το κλίμα.

Δεν θα επιτρέψουμε ποτέ να σχηματιστεί δεύτερο γόνατο ή κόμπος, γιατί τότε δεν γίνεται τίποτε.

Ο λάκκος όταν έχει βάθος 30 πόντους, είναι αρκετός για 10 παραχώματα. Όταν έχει 40 πόντους για 13 παραχώματα, ως ότου να γεμίσει και αν βέβαια προφτάσει.

Που πάνε οι ρίζες

Οι ρίζες πού φυτρώνουν από κάθε παράχωμα, χώνονται προς τα κάτω, αλλά όσο προχωρούμε προς το γέμισμα του λάκκου και προς τα πλάγια, πάντοτε θα παραχώνεται όλη η επιφάνεια του λάκκου μαζί με τον κόμπο. Οι ρίζες όσο πληθαίνουν και μεγαλώνουν, τόσο και τραβούν θρεπτικές ουσίες από το χώμα. Οι λάκκοι πάντοτε είναι ανοιχτοί, ως εκεί πού παραχώσαμε τα φυτά και μπορούμε να σπείρουμε από τον Αύγουστο ως τον Νοέμβριο μέχρις ότου ν’ αρχίσουν τα κρύα και σταματήσει το φυτό την ανάπτυξη του. Αν έχουμε λιπάνει όλο το χωράφι με τα ανάλογα χημικά λιπάσματα, τότε με τις βροχές θα λιώσουν και θα δυναμώσουν το φυτό πού συνεχώς θα μεγαλώνει. Εάν βρέξει, μετά το φύτρωμα και πνιγούν τα φυτά τα φυτρωμένα, γιατί πιθανόν να γεμίσει ό λάκκος νερά, τότε ασφαλώς πρέπει ν’ αρχίσουμε από την αρχή. Μπορούμε και την άνοιξη ακόμη αλλά τότε σπέρνουμε περισσότερους σπόρους ατούς λάκκους, ως 3, για ν’ αποφύγουμε την αργοπορία τού πολλαπλασιασμού.

Πόσο θα διαρκέσει το παράχωμα

Άμα περάσει ο χειμώνας, ο λάκκος αφήνεται, αν θέλουμε, με 7-8 παραχώματα ήσυχος. Τα στάχυα αναπτύσσονται. Αν όμως θέλαμε, πάλι μπορούμε να εξακολουθήσουμε να ενεργούμε κάθε 3 εβδομάδες το παράχωμα. Σταματούμε στους 3 τελευταίους μήνες προ του θερισμού, δηλαδή κατά τον Απρίλιο, οπότε θ’ αρχίσει να αναπτύσσεται Κάι ο καρπός. Κατά τον Μάρτιο, όταν αρχίζουν τα στάχυα να μεγαλώνουν, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, για να προλαβαίνουμε τα παραχώματα. Δηλαδή άμα δούμε ότι τα φυτά ανεπτύχθησαν λίγο, αμέσως να κάνουμε το παράχωμα και έπειτα να εξακολουθήσουμε κάθε 21 ημέρες να παραχώνουμε. Βρέχει δεν βρέχει η δουλειά θα γίνεται, άμα η βροχή σταματήσει και πιει το χώμα το νερό. Άμα όλοι οι κόμποι, που παρουσιάζονται, παραχώνονται και ισοπεδώνεται το χώμα του λάκκου, τότε θα έρθει στιγμή που θα γεμίσει ο λάκκος με στάχυα. Τότε φυσικά θα σταματήσουμε, αλλά αν φυτρώσουν αγριόχορτα, πρέπει να ξεπατωθούν χωρίς αναβολή. Το γύρω χώμα πρέπει να είναι ολοκάθαρο.

Τι μπορεί ν αποδώσει το σύστημα

Αν περιοριστούμε μόνο σε 10 παραχώματα και έχουμε κατά τον χειμώνα στο τετραγωνικό μέτρο 60.000 στάχυα, πού προήλθαν από το ένα σπυρί του σιταριού και υπολογίσουμε ότι από κάθε αδέρφι, θα πάρουμε ένα στάχυ, πού θα μας δώσει 20 σπυριά, τότε το ένα σπυρί θα δώσει 60.000 X 20 = 1.200.00 κόκκους. Επάνω σε 5 πόντους τετραγωνικούς, είναι δυνατόν να σχηματισθούν 50-60 στάχυα, χωρίς να πέφτει η ποιότητα του άχυρου και του σταριού .

Εάν λάβουμε υπ.’ όψιν μας πως ένα στρέμμα αποτελείται από 1.000 τετρ. μέτρα και φυτέψουμε από ένα κόμπο σε κάθε τέταρτο του τετραγώνου, η σοδειά θα είναι 250 λάκκοι, προς 40 κιλά ο καθένας = 10.000 κιλά στο στρέμμα και με αγραναπαυμένα, άλλα 750 τετράγωνα. Κάθε χρόνο να χρησιμοποιούμε και από ένα. Όλη η εργασία γίνεται από τον παραγωγό και μόνο.

Γιατί δεν διαδόθηκε τότε;

Οι λόγοι είναι οι ίδιοι, όπως και στο σκαλιστικό και στο φυτευτικό. Η φασαρία, θέλει αρκετά μεροκάματα και επίβλεψη και ο γεωργός βαρύνεται. Δεν εννοεί να κρατεί λογαριασμούς.

Η χαμηλή κοινωνική στάθμη, που τον εμποδίζει να εφαρμόζει τους προοδευτικούς τρόπους καλλιέργειας. Ούτε μπορεί να φαντασθεί ότι, όταν έχει ένα φυτό πολλές ρίζες, τραβά από το έδαφος και πολλές θρεπτικές ουσίες.

Διότι απαιτεί περισσότερα έξοδα από τα έξοδα των άλλων τρόπων. Το σύστημα δεν φαίνεται καθόλου στην Ευρώπη παρά μόνον κατά τον 20ο αιώνα και αυτό εκ τύχης.

Τα ελαττώματα του είναι ότι δεν προσφέρει βοσκή στα ζώα, όπως τα άλλα συστήματα και ότι αφήνει αγραναπαυμένα τα 3/4 του στρέμματος.

Για να εφαρμοστή το σύστημα από τους φτωχούς γεωργούς, γιατί αυτούς συμφέρει περισσότερο επειδή δεν διαθέτουν πολλά στρέμματα γης, πρέπει πρώτα να γίνουν πειράματα και να δοθεί μεγάλη προσοχή στο χώμα, στο παράχωμα, στον καιρό και τη θερμοκρασία και να κοπρίζει ή να λιπαίνει.

Πηγή: Το σιτάρι και η συμφέρουσα καλλιέργειά του – Εμ. Ανάση (Γεωπόνου)

Κατεργασία κουνελοδερμάτων

Κατεργασία κουνελοδερμάτων

Για να κατεργαστούμε το δέρμα με το λάδι, κάνουμε ως έξης :

Αφού στεγνώσει καλά το δέρμα αλείφουμε το μέρος του δέρματος, όχι τις τρίχες, με οποιοδήποτε λάδι. Έπειτα περνούμε ένα σχοινί χονδρό ίσα με το μεγάλο μας δάκτυλο και μισό μέτρο μάκρος. Δένουμε τις δύο άκρες του σχοινιού αυτού και το στερεώνουμε οπουδήποτε. Στη σχοίνινη κουλούρα, πού θα έχει σχηματιστεί με αυτό τον τρόπο, περνούμε το δέρμα, το όποιον κρατούμε από τις δύο άκρες και τρίβουμε με δύναμη όλα τα μέρη του για να μαλακώσει καλά. Για να επιτύχει η κατεργασία, πρέπει το τρίψιμο να γίνει τέλειο και να μη μείνει μέρος άτριφτο.

Έπειτα μουσκεύουμε ελαφρά το δέρμα με μια μαλακή βούρτσα βουτηγμένη σε νερό και αφού το τυλίξουμε σ' ένα χονδρό πανί το αφήνουμε σ’ ένα μέρος επί 12 ώρες. Αφού περάσει αυτός ο καιρός ανοίγουμε το δέρμα κόβοντας από το μέρος της κοιλιάς, το απλώνουμε με τις τρίχες προς τα κάτω και αρχίζουμε να βγάζουμε μια ψιλή σκέπη, η οποία το σκεπάζει. Για το σκοπό αυτό, αφού από μία άκρη του δέρματος μ’ ένα μαχαιράκι σηκώσουμε την σκέπη αυτή, την πιάνουμε με το μεγάλο δάκτυλο και τον δείκτη του αριστερού μας χεριού και σιγά σιγά τη βγάζουμε.

Μετά την εργασία αυτή το δέρμα φαίνεται εντελώς άσπρο και είναι σχεδόν έτοιμο, αλλά είναι αρκετά λερωμένο και λιγδιασμένο και θα χρειαστεί να το καθαρίσουμε. Το ξελύγδιασμα εξασφαλίζεται με την γύψο. Πασπαλίζομε καλά πρώτα το μέρος πού είναι οι τρίχες και έπειτα το τινάζουμε καλά κτυπώντας με μια βεργίτσα, για να βγει όλος ο γύψος, ο όποιος θα πάρει μαζί του και τις λύγδες.  Για να γίνει όμως τελειότερο το ξελυγδιασμα καί να γυαλίσει καλά το δέρμα, το τρίβουμε με ψιλό και στεγνό πριονίδι από ξύλο δρυός (βελανιδιάς). Το δέρμα τότε είναι πλέον εντελώς έτοιμο και δεν έχουμε παρά να το φυλάξουμε από τούς ποντικούς, τις γάτες και τον σκόρο έως ότου το μεταχειριστούμε.

Ένα απλό καλό σύστημα παρασκευής του δέρματος για γούνωμα είναι το εξής :

Αφού καθαρίσουμε το δέρμα από τα κρέατα και τα πάχη, βρέχουμε το μέρος, το οποίο δεν είναι σκεπασμένο από τρίχες, με διάλυση μαγειρικού άλατος σε αναλογία 30% και το αφήνουμε επί 4 έως 6 ημέρες.  Έπειτα σ’ ένα μέρος σκιερό απλώνουμε πάνω στο πάτωμα πριονίδι ελαφρά  βρεγμένο και επάνω στο πριονίδι αυτό τοποθετούμε τό δέρμα με το μέρος του πετσιού προς τα κάτω. Επάνω από το δέρμα αυτό βάζουμε άλλο δέρμα παρασκευασμένο κατά τον ίδιο τρόπο υπό τον όρο, όπως οι τρίχες του δευτέρου αυτού δέρματος να έρχονται προς τις τρίχες του προηγουμένου.

Βάζουμε πάλιν βρεγμένο πριονίδι επάνω στο πριονίδι και εξακολουθούμε κατά τον ίδιο τρόπο να αραδιάζουμε δέρματα και υγρό πριονίδι. Επάνω στο σωρό, ο όποιος θα σχηματιστεί κατά τον τρόπον αυτό βάζουμε ένα σανίδι και μία βαρεία πέτρα. Μετά 24 ώρες τινάζουμε τα δέρματα από το πριονίδι, τα καθαρίζουμε μ’ ένα μαχαίρι από τα κρέατα, τα τεντώνουμε όσο μπορούμε, περνώντας το γυμνό μέρος του δέρματος επάνω από ένα σίδερο πλατύ και μυτερό, χωρίς να είναι όμως κοπτερό και αφού τα αφήσουμε να στεγνώσουν, αλείφουμε τα γυμνό μέρος ελαφρά με λάδι και καθαρίζουμε τις τρίχες.

Και όπως βλέπουμε δεν είναι δύσκολος η κατεργασία, χρειάζεται όμως στην αρχή προσοχή και υπομονή έως ότου συνηθίσουμε.

Πότε τα κουνελοδέρματα είναι καλά για γούνισμα

Τα μικρά κουνελάκια γεννώνται καθώς ξέρουμε, εντελώς γυμνά. Μετά 10 — 15 ημέρες είναι πλέον τριχωτά. Οί πρώτες τρίχες γίνονται μαλακές και αλλάζουν αργότερα. Μόνον δε όταν το κουνελάκι γίνει επτά ή οκτώ μηνών, τελειώνουν αυτά τα συνεχή αλλάγματα της τρίχας και το γούνωμα αποκτώ την καλύτερη του όψη. Κάποτε όμως το γούνωμα είναι έτοιμο και νωρίτερα.

Τα κουνέλια αλλάζουν δύο φορές τον χρόνο τις τρίχες τους:

Την άνοιξη από τον Απρίλιο έως τον Ιούνιο και το φθινόπωρο από το Σεπτέμβριο έως τον Νοέμβριο. Καταλαβαίνουμε δε εύκολα, εάν ένα κουνέλι αλλάζει τις τρίχες του χαϊδεύοντας το δέρμα του. Εάν είναι στον καιρό, πού αλλάζει την τρίχα του στα δάκτυλά μας κολλούν τρίχες. Έκτος αυτού το γούνωμα δεν είναι ούτε γυαλιστερό ούτε ίσιο, φαίνεται δε σαν κακοκουρεμένο. Εάν φυσήξουμε τις τρίχες, θα δούμε που και που τις νέες τρίχες, πού βγαίνουν. Καταλαμβάνουμε πολύ εύκολα, εάν ένα κουνελόδερμα προέρχεται από κουνέλι, το οποίο τον καιρό πού σφάχθηκε άλλαζε τις τρίχες του, εξετάζοντας από το μέρος του δέρματος, όπου θα δούμε σε διάφορα μέρη μαύρες κηλίδες μεγάλες ή μικρές.

Πως βάφονται τα κουνελοδέρματα

Το βάψιμο των κούνελοδερμάτων δεν είναι εύκολο. Χρειάζεται σχετική πείρα και επιτηδειότητα, την οποίαν δεν μπορούμε να αποκτήσουμε και πολύ εύκολα. Για εκείνους όμως πού θα ήθελαν να δοκιμάσουν, παραθέτουμε ένα τρόπο βαψίματος.

Για να κάμετε κιτρινωπό, όπως το δέρμα της αλεπούς, ένα κουνελόδερμα μαύρο ή γκρίζο μουσκέψατε τις τρίχες με το χέρι σας ή με μία βούρτσα βουτηγμένη σε οξυγονούχο νερό (eau oxygenee). Αυτή η μέθοδος είναι πολύ εύκολη. Την ξέρουν άλλωστε πολλές κυρίες εξαιρετικώς ξανθές, οι οποίες μ’ ένα παρόμοιο τέχνασμα γίνονται πιο ξανθομαλούσες.

Πηγή: Τα κουνέλια-Γ. Ψάλτη-Παράρτημα γεωργικού δελτίου Νοεμβρίου 1941

https://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=XDGC0-bqgqM