Τσουκνίδα: Φαρμακευτικές ιδιότητες

Τσουκνίδα: Φαρμακευτικές ιδιότητες

Urtica dioica L./Urtica urens L.

Πόσες φορές έχετε τρυπηθεί κοπεί η έχετε αιμορραγία στη μύτη. Η λύση είναι δίπλα σας. Αν κοπανίσετε μερικά φύλλα τσουκνίδας και τοποθετήσετε το χυμό τους ή ακόμα τα ιδία κοπανισμένα φύλλα στη μύτη σας ή στη πληγή σας η αιμορραγία σταματά αμέσως.

Ο ίδιος χυμός της τσουκνίδας σταματά τον κνησμό που προκαλεί η ίδια η τσουκνίδα όταν την αγγίξουμε. Η τσουκνίδα είναι στυπτική, αιμοστατική γι’ αυτό συστήνεται στις εσωτερικές αιμορραγίες κατά της αιματουρίας, των αιμοπτύσεων, αιματεμέσεων και των μητρορραγιών.
Τα φύλλα του φυτού κοπανισμένα και πολτοποιημένα με λίγο αλάτι, χρησιμοποιούνται εναντίον της γάγγραινας και των ελκών.
Είναι αντιδιαβητική αντιρρευματική και διουρητική. Διαλύει το ουρικό οξύ και τα σπόρια της τις πέτρες στη χολή.
Είναι κατά της βραδινής ενούρησης.
Είναι γαλακταγωγική και αυξάνει το γάλα μιας μητέρας που θηλάζει.
Η υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη C εξασφαλίζει αυξημένη απορρόφηση του σιδήρου, έτσι ο χυμός του φυτού βοηθά στην αντιμετώπιση της σιδηροπενικής αναιμίας και χρησιμεύει στην γενική ατονία του σώματος.
Τέλος για τα μαλλιά που πέφτουν αλλά και για την πιτυρίδα, συνιστάτε ελαφρό μασάζ με αφέψημα ή έγχυμα από την ρίζα της.

Υ.Γ¨:Mπορούμε να φτιάξουμε και ένα πολύ καλό λίπασμα αναλογίας 1kg τσουκνίδες με 20kg νερό το αφήνουμε στο βαρέλι για 20 μέρες το αναδεύουμε για 1 λεπτό κάθε μέρα.Ψεκάζουμε τα φυτα μας με αυτό.

Πατάτα, διατήρηση και αποθήκευση

Πατάτα, διατήρηση και αποθήκευση

Επειδή μου έγινε ερώτηση για το θέμα και με ενδιέφερε και τον ίδιο μιας και αγοράζω πολλές φορές πατάτες σε τελάρα από παραγωγούς από την περιοχή μου και η συντήρησή τους για 3-4 μήνες είναι σημαντικό θέμα , ρώτησα να μάθω τι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για προστασία από τα διάφορα έντομα . Πολλοί ρίχνουν σκόνη από μαλαθείο κατευθείαν πάνω στην πατάτα, δηλαδή και άλλα χημικά στην ήδη επιβαρυμένη πατάτα με λιπάσματα και φυτοφάρμακα. Πως λοιπόν την συντηρούσαν οι παλιοί και μερικοί ακόμα που έχουν σπιτική παραγωγή;

Πατάτες (Γεώμηλα)
Οι πατάτες διατηρούνται καλά εντός υπογείων ευάερων και με ομοιόμορφη θερμοκρασία, τοποθετούμενες   κάτω κατά στιβάδες λεπτές, καλυπτόμενες πρώτον με τα ξηρά τους φύλλα και έπειτα με άχυρο και χώμα.

Φυλάσσονται ακόμη και εντός λάκκων ξανοιγόμενων σε ξηρότατη γη μέχρι βάθους ήμισυς πήχεως. Ο πυθμένας και τα πλάγια του λάκκου σκεπάζονται καλά με ξερό άχυρο και εντός αφού στοιβάζονται οι πατάτες, σκεπαζόμενα πάλι με άχυρο και από επάνω με χώμα, πάλι μισού πήχεως ύψος.

Άλλος τρόπος ασφαλούς διατηρήσεως είναι και ο εξής:
Τοποθετούνται εντός  ανοιχτού βαρελιού, με αρκετή άμμο για να γεμίζει τα κενά διαστήματα, έτσι ώστε να μην αγγίζονται όσο το δυνατόν.
Αντί άμμου άλλοι μεταχειρίζονται και σκόνη άνθρακα.

Έτερος τρόπος
Βυθίζονται επί 1 ή 2 λεπτά της ώρας σε ζεματιστό νερό και έπειτα στεγνώνονται σε ξηρό αέρα.

Έτερος τρόπος
Διατηρούνται διαρκώς βυθισμένα εντός αλμυρού νερού, το οποίο εμποδίζει την βλάστηση των οφθαλμών των πατατών.

Πηγή: Βιβλιοθήκη της γυναικός-Έτος Α’ Βιβλίον 9ον-Πως διατηρούνται τα τρόφιμα-Εν Αθήναις-189;

Μία άλλη έυκολη φυσική μέθοδος, είναι και με σκόνη άσβεστου ασβέστη
Που μπορούμε να βρούμε; Σε κάποια ασβεσταριά ή μάντρα οικοδομικών υλικών η οποία φτιάχνει ασβέστη μόνη της, δηλαδή σβήνει μεγάλα κομμάτια πετρώματος σε νερό και παράγει τον σβησμένο πλέον αραιωμένο με νερό ασβέστη σε σακούλες.
Η σκόνη του ασβέστη είναι καυστική δηλαδή αν την ρίξουμε σε νερό θα βράσει για αυτό θέλει μεγάλη προσοχή το σβήσιμο του ασβέστη. Για αυτό το λόγο της καυστικότητας του άσβεστου ασβέστη, με την θερμοκρασία σκοτώνονται τα μικρόβια, την χρησιμοποιούσαν και παλιά στην απολύμανση των κοτετσιών.
Ένα πασπάλισμα με άσβεστο ασβέστη είναι μια καλή λύση για να κρατήσει διάφορα ζωύφια και έντομα μακριά, που τον αποφεύγουν γιατί καίγονται εξωτερικά.
Όσο για την σπιτική αποθήκευσή της οι πατάτες να πρέπει να φυλάσσονται σε σκοτεινό και δροσερό μέρος χωρίς υγρασία, κάτι που τις εμποδίζει από το να φυτρώσουν νωρίς.

Διατήρηση πατατών και φρούτων σε ασβέστη

Διατήρηση πατατών και φρούτων σε ασβέστη

Η αναφορά της διατήρησης πατατών (και όχι μόνο) σε τριμμένο ασβέστη αναφέρεται στο τεύχος Ιουλίου του 1890 της Ελληνικής Γεωργίας («Νέα Χρήση της ασβέστου» υπό Monclar, αντιπροέδρου της γεωργικής εταιρείας της Τάρνης).

Εν ολίγοις αναφέρει ότι αυτή η δοκιμή έγινε λόγω του ότι προσεβλήθησαν τα φυτά από περονόσπορο και ο καλλιεργητής προσπάθησε να φυλάξει κάποια ποσότητα της παραγωγής του για να καλύψει, τουλάχιστον, τις ανάγκες της οικογενείας του. Ο ασβέστης του είχε περισσέψει από κάποια οικοδομή που είχε τελειώσει.

Τοποθέτησε, λοιπόν, πατάτες σε ασβέστη τριμμένο, κατά στρώματα, σε δεξαμενή περίπου 2μ2 που βρισκόταν κάτω από υπόστεγο τον Αύγουστο του 1888. 
Οι πατάτες διατηρήθηκαν για 14 μήνες (έως τον Οκτώβριο του 1889).

-         Η επιδερμίδα τους δεν είχε υποστεί καμία προσβολή και φαίνονταν δροσερότερες απ’ ότι αν έμεναν εκτεθειμένες στον ήλιο.

-         Η γεύση τους ήταν καλή, όσο μπορεί να είναι για πατάτες που έχουν μαζευτεί πριν από τόσους μήνες.

Μεταφέρθηκαν σε άλλο σημείο της δεξαμενής κάποιες από αυτές με τον ίδιο ασβέστη και αφέθηκαν για επιπλέον διάστημα προκειμένου να παρατηρηθεί πόσο θα παρέμεναν σε καλή κατάσταση. Τελικά, κατά τον Ιανουάριο άρχισαν να φθείρονται και στο τέλος Φεβρουαρίου ήταν εντελώς φθαρμένες. Ο καλλιεργητής θεώρησε πως ίσως να έπαιξε ρόλο και η αλλαγή θέσης.

Όταν χρησιμοποιήθηκαν διαπιστώθηκε πως ήταν λιγότερο αμυλώδη και περισσότερο σακχαρώδη. Βραστές ήταν πολύ καλύτερες, για κάποιους, από άλλους τρόπους μαγειρέματος. Ωστόσο δεν ήταν στο επίπεδο των νωπών (αναφέρει «μαγειρευθέντα βρέθηκαν λιγότερο καλές, ή καλύτερα λέγοντας χορταστικές, από τις νωπές…»).

Δοκίμασε τη μέθοδο και σε σταφύλια:

Τα τοποθέτησε τον Σεπτέμβριο σε μικρό κιβώτιο με σκόνη ασβέστη που είχε αγοράσει για την κατασκευή βορδιγάλλιου πολτού. Τον Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο που δοκιμάστηκαν δεν είχαν καμία διαφορά από αυτά που είχαν διατηρηθεί στον οπωρώνα. Στα μέσα Φεβρουαρίου εξακολουθούσαν να είναι θαυμάσια, οι ρόγες τους ήταν πληρέστερες και δροσερότερες από εκείνες που είχαν μείνει εκτεθειμένες στον αέρα.

Αυτές οι δοκιμές έγιναν συνοπτικά, χωρίς να παρθούν όλες οι προφυλάξεις που θα μπορούσαν να ωφελήσουν τους καρπούς περισσότερο. 

Οι δαπάνες ήταν ελάχιστες:  100 κιλά ασβέστη ανά 1m³.

Με τον ίδιο τρόπο αναφέρει ότι μπορούν να διατηρηθούν και τα μήλα. Αφού τα βγάλουμε από τον ασβέστη, τα σφουγγίζουμε ελαφρά με βρεγμένο πανί για να αφαιρεθούν τα μόρια του ασβέστη. Αυτά είναι που κρατάνε όλη τη δροσιά και την στιλπνότητα της επιδερμίδας τους.

Ωστόσο, κάποιες ποικιλίες, 2 ή 3 ημέρες μετά την τοποθέτησή τους στον ασβέστη, άρχισαν να μαυρίζουν.

Τα σταφύλια που βγήκαν από τον ασβέστη πλύθηκαν απλά μέσα σε καθαρό νερό, μετά αφέθηκαν να στραγγίσουν. Η επιδερμίδα τους για πολλές ώρες μετά ήταν οπτικά ανεπανάληπτη.

Θεωρεί ότι θα ήταν καλύτερο για καρπούς ανώτερης ποιότητας να τους περιτυλίγουμε με λεπτό χαρτί πριν τους βάλουμε στον ασβέστη, ωστόσο δεν το δοκίμασε.

Η δική του άποψη για την εξαιρετικά διατηρητική επίδραση του ασβέστη είναι ότι παρεμβάλλεται ανάμεσα στον ατμοσφαιρικό αέρα και τον καρπό εμποδίζοντας τους παρασιτικούς σπόρους να επικαθήσουν σ’ αυτόν και συγχρόνως απορροφά την υγρασία που θα μπορούσε να βοηθήσει αυτούς που ήδη είχαν προσκολληθεί στην επιδερμίδα του. Επιπλέον, λόγω των αντιζυμωτικών του ιδιοτήτων, ο ασβέστης επιβραδύνει, ίσως, την ανάπτυξη και την πρόοδο της σήψης που ήδη βρίσκεται στους καρπούς. Προφυλάσσει και από τις προσβολές των σκουληκιών. Με άλλα λόγια εξασφαλίζει τη διατήρηση του καρπού και κάθε εξωτερική ή εσωτερική προσβολή του.

Αριστολοχία η αειθαλής-Aristolochia sempervirens

Αριστολοχία η αειθαλής-Aristolochia sempervirens

Αναρριχώμενη πόα, με ελικοειδείς βλαστούς και φύλλα καρδιόσχημα. Τα άνθη της θυμίζουν σαξόφωνο. Στην εξωτερική τους επιφάνεια έχουν ροδοκόκκινο χρώμα, ενώ στην εσωτερική τους κίτρινο. Συνήθως τα άνθη του γένους αυτού αναδίδουν πτωματώδη οσμή και προσελκύουν μύγες, που γίνονται όι επικονιαστές.

Η ονομασία του γένους του φυτού προέρχεται από τις λέξεις άριστος και λοχεία.

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι βοηθάει στον τοκετό. 0 Διοσκουρίδης, πατέρας της φαρμακευτικής βοτανικής, αναφέρει, μεταξύ άλλων, για το φυτό αυτό ότι «άριστα βοηθεϊν λοχείαν».

Έχει ονομαστεί έτσι επειδή θεωρείται ότι βοηθάει άριστα την λοχεία. Άλλη είναι στρογγυλή και καλείται θυλυκή, έχει φύλλα όμοια με τον κισσό, ευώδη(αρωματικά) με μία καυστικότητα, υποστρόγγυλα (ελαφρώς στρογγυλά), απαλά, γύρω από πολλούς βλαστούς από μία ρίζα, ενώ οι κορμοί είναι μακρουλοί και τα άνθη λευκά σαν μικρά καπέλα και το εσωτερικό τους είναι κόκκινο και δύσοσμο.

Η δε μακριά αριστολοχεία αποκαλείται αρσενική και δαχτυλίτιδα η οποία έχει φύλλα πιο μακριά από τη στρογγυλή και κλωνάρια πιο λεπτά μέχρι μίας πιθαμής μέγεθος και άνθος πορφυρόχρωμο, το οποίο όταν μαραθεί γίνεται παραπλήσιο με αχλάδι.   

Η ρίζα της στρογγυλής είναι σφαιρική ίδια με της ράπας, ενώ της μακριάς έχει πάχος ενός δακτύλου και μήκος μίας πιθαμής ή και περισσότερο.

Και οι δύο μέσα μοιάζουν με το ξύλο της πύξου και είναι πικρές στην γεύση και βρωμερές.

Υπάρχει και η τρίτη, μακριά η οποία αποκαλείται και κληματίτιδα και έχει λεπτά κλαδιά γεμάτα με ελαφρώς στρογγυλά φύλλα που μοιάζουν με τον μικρό αμάρταντο, άνθη όμοια με του απήγανου και ρίζες πάρα πολύ μακριές και λεπτές με παχύ αρωματικό φλοιό, οι οποίες χρησιμεύουνς κυρίως στους παρασκευαστές των μύρων για τη στυπτική προετοιμασία τους.

Η στρογγυλή κάνει και για τα υπόλοιπα φάρμακα, ενώ η μακριά ενδείκνυται να πίνεται σε βάρος μίας δραχμής μαζί με κρασί και να γίνεται κατάπλασμα   στα δαγκώματα των ερπετών και τα υπόλοιπα θανατηφόρα δηλητήρια και όταν πίνεται μαζί με πιπέρι και σμύρνα, αποβάλει όσα μαζεύονται στη μήτρα μετά τον τοκετό, την έμμηνο ρύση και τα έμβρυα, εάν εισαχθεί σε βύσμα έχει την ίδια δράση.

Η στρογγυλή ενδείκνυται σε όσα και η προαναφερθείσα, ενώ βοηθά πολύ στο άσμα, τον λόξιγκα, το ρίγος, τη σπλήνα, τις ρήξεις των μυϊκών ιστών και τους πόνους των πλευρών όταν πίνεται μαζί με κρασί.

Αφαιρεί δε τα αγκάθια, τις ακίδες και τις φολίδες των οστών, ρίχνει τις σήψεις, καθαρίζει τα ακάθαρτα έλκη και θρέφει τα κοίλα έλκη, αν γίνει κατάπλασμα μαζί με ίριδα και μέλι, καθαρίζει μάλιστα τα ούλα και τα δόντια.

Φαίνεται ότι και η κληματίτιδα ενδείκνυται στα ίδια, είναι όμως πιο ασθενής στη δράση από αυτές που έχουν προαναφερθεί.

Πηγή: Διοσκουρίδης-Περί ύλης Ιατρικής Γ'

Προφυλάξεις

Πάντα χρησιμοποιείτε τα βότανα υπό την επίβλεψη ενός ειδικού ιατρού και ειδικά όταν λαμβάνετε ταυτόχρονα άλλα φάρμακα, βότανα ακόμα και συμπληρώματα.

Οι πληροφορίες που παρέχονται είναι καθαρά και μόνο για ενημερωτικό σκοπό.

Πάχυνση γαλόπουλων

Πάχυνση γαλόπουλων

Η παλιές συνταγές

"Καταρχάς αρκούμαστε να δίνουμε στα επιλεγμένα για πάχυνση πτηνά πρόσθετη τροφή μετά την επιστροφή τους από τον αγρό όπου οδηγούνται για βόσκημα. Η συμπληρωματική αυτή τροφή αποτελείται από σκύβαλα, κόκκους (κυρίως αραβοσίτους), ή βελανίδια.

Η δίαιτα αυτή διαρκεί για 15 περίπου ημέρες. Το επόμενο δεκαπενθήμερο αντικαθίστανται οι κόκκοι με πλούσια ζύμη παρασκευασμένη από βρασμένες πατάτες και ζυμωμένες με αλεύρι από αραβόσιτο ή κριθάρι και γάλα, αν είναι φτηνό. Από τη ζύμη αυτή δίνουμε στα προς πάχυνση πουλιά δύο φορές την ημέρα.

Κατά τις τελευταίες ημέρες του δεύτερου δεκαπενθημέρου κατασκευάζουμε από τη ζύμη αυτή σφαιρίδια, τα οποία ονομάζονται καταπότια, και έχουν πάχος δακτύλου και μήκος 5 – 6 εκατοστά. Αυτά πριν δοθούν μουσκεύονται σε νερό.

Η παροχή αυτής της τροφής απαιτεί την σύμπραξη δύο ανθρώπων ο ένας κρατάει το γαλόπουλο ανάμεσα στα σκέλια του και ανοίγει το ράμφος και ο άλλος εισάγει ήρεμα στο βάθος του στόματος πιέζοντας ελαφρά και με προσοχή καθ’ όλο το μήκος του λαιμού, έναν ένα τα καταπότια για να τα οδηγήσει μέχρι το στομάχι.

Στην Προβηγκία και την Φλάνδρα εκτός από την τροφή αυτή πιέζουν το γαλόπουλο να καταπιεί καρύδια με το κέλυφός τους.. Την πρώτη μέρα βάζουν στο στόμα του πουλιού ένα καρύδι και με τον αντίχειρα και τον λιχανό το οδηγούν κατά μήκος του λαιμού μέχρι να φτάσει στο στομάχι. Την επόμενη μέρα δίνουν δύο, την μεθεπόμενη τρία κ.ο.κ. μέχρι τα σαράντα. Η αλήθεια είναι ότι αυτή η τροφή είναι πού δυσκολοχώνευτη, αλλά δίνει στο κρέας της γαλοπούλας εξαιρετική γεύση.

Έτσι γίνεται η πάχυνση των γαλόπουλων και αυξάνονται πάρα πολλές φορές καταπληκτικά. Αλλά η προς πάχυνση τάση του θηλυκού δεν είναι όμοια με του αρσενικού. Ενώ το βάρος του θηλυκού δεν υπερβαίνει τις 4 οκάδες (=5,12 κιλά) του αρσενικού μπορεί να φτάσει μέχρι 6 οκάδες (= 7,68 κιλά).

Το κύριο προϊόν του γαλόπουλου είναι το κρέας του το οποίο είναι τρυφερό και θρεπτικό. Όταν το ζώο είναι νεαρό και τραφεί στους αγρούς, αποτελεί υγιή και εύπεπτη τροφή. Εν τούτοις, τα πολύ νεαρά πουλιά απορρίπτονται.

Αλλά εκτός από το κρέας του παρέχει με τις φτερούγες και την ουρά του φτερά που χρησιμεύουν για την κατασκευή κονδυλίων και "ξεσκονιστηρίων".

Πηγή: Ελληνική Γεωργία, Φεβρουάριος 1893

Ελλέβορος ο κυκλόφυλλος-Helleboros cyclophyllos

Ελλέβορος ο κυκλόφυλλος-Helleboros cyclophyllos

Ημερομηνία φωτογράφισης 13-01-2013

Κατάσταση: Άγρια, μη απειλούμενο είδος

Προειδοποιήσεις: Εξαιρετικά δηλητηριώδης τοξικό φυτό 

Διαβάστε τα σχετικά άρθρα:

Ο ελλέβορος ο μύθος και η θεραπεία της τρέλας

Ο ελλέβορος ο μύθος και η θεραπεία της τρέλας

Όσον αφορά τις ανθρώπινες ασθένειες, δεν είναι ξεκάθαρο πού ακριβώς ωφελούσε το φυτό αυτό. Πιστεύεται -αλλά δεν είναι καθόλου βέβαιο- πως ο Ελλέβορος των Αντικύρων ήταν ο Ελλέβορος ο κυκλόφυλλος. Με το φυτό αυτό, σύμφωνα με τον μύθο, ο Μελάμπους, ο γιατρός των θεών, θεράπευσε τις κόρες του βασιλιά του Άργους Προίτου (Προιτίδες), που είχαν πάθει παράκρουση και νόμιζαν πως ήταν αγελάδες (μοσχίδες), και στη συνέχεια πήρε για σύντροφό του μια από αυτές.

 Οι ελλέβοροι είναι φυτά ποώδη με ρίζωμα πολυετές, που ζουν στα ορεινά. Ανήκουν στην ίδια οικογένεια με τις ανεμώνες και τις νεραγκούλες και ξεχωρίζουν από τα εξής χαρακτηριστικά:
Στη βάση του φυτού φυτρώνουν ένα ή περισσότερα μεγάλα φύλλα με μακρύ μίσχο. Τα φύλλα αυτά χωρίζονται σε πολλά επιμήκη φυλλάρια, με παλαμοειδή διάταξη. Ο βλαστός βγάζει πολύ μικρά φυλλαράκια ή βράκτια. Τα άνθη μοιάζουν εκ πρώτης όψεως με ανεμώνες, όμως έχουν σημαντικές διαφορές. Τα όργανα που μοιάζουν με πέταλα είναι στην πραγματικότητα τα σέπαλα του κάλυκα.
Τα πέταλα είναι μικρά και σωληνωτά, και σχηματίζουν έναν κύκλο στη βάση των σέπαλων. Μέσα σ' αυτόν τον κύκλο βρίσκονται οι στήμονες, που είναι πολλοί. Στο κέντρο του άνθους υπάρχουν 3-10 ωοθήκες, που μετά τη γονιμοποίηση μετατρέπονται σε κάψες με πολλά σπέρματα.

Από τα ένδεκα είδη ελλέβορου που υπάρχουν σε όλη την Ευρώπη, στην Ελλάδα φυτρώνει μόνο το ένα, ο Ελλέβορος ο κυκλόφυλλος (Helleboros cyclophyllos). Tον βρίσκουμε στα ξέφωτα των ορεινών δασών, τα άνθη του έχουν χρώμα ανοιχτό κιτρινοπράσινο και εμφανίζονται νωρίς την άνοιξη, αμέσως μετά το λιώσιμο των χιονιών. Eίναι κοινά γνωστός ως Σκάρφι, Κάρπη, Καρπί κ.ά.

Οι ελλέβοροι είναι φυτά δηλητηριώδη, που περιέχουν τα τοξικά γλυκοζίδια ελλεβορεΐνη και ελλεβορίνη. Ωστόσο, όπως όλα τα δηλητήρια, χρησιμοποιούνταν ανέκαθεν από τους πρακτικούς γιατρούς και για φαρμακευτικούς σκοπούς. O Ε. ο κυκλόφυλλος χρησιμοποιείτο παλιά, σε μικρές φυσικά ποσότητες, για τη θεραπεία διαφόρων ασθενειών των ζώων.

Οι πηγές μάς πληροφορούν ότι οι αρχαίοι ρήτορες έτρωγαν μικρές ποσότητες του φυτού για την τόνωση της μνήμης τους κατά τη διάρκεια της ομιλίας τους, εξ ου και οι εκφράσεις «ελλεβορίζειν» και «ελλεβόρου δείται». Όμως και στην περίπτωση αυτή δεν είναι βέβαιο ότι οι αρχαίοι εννοούσαν τον E. τον κυκλόφυλλο, ή το Βέρατρο (Veratrom).

H λαϊκή μας παράδοση αποδίδει στο Σκάρφι πολλές περίεργες και μαγικές ιδιότητες. Μια από αυτές είναι ότι η ρίζα του, αν τοποθετηθεί ανάμεσα στον φλοιό και το ξύλο ενός δένδρου, μπορεί να το ξεράνει. Το βέβαιο πάντως είναι ότι, ακόμη και μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα, από ελλέβορο παρασκευάζονταν φάρμακα για τη θεραπεία της μανίας, της μελαγχολίας, της υποχονδρίας, ακόμη και της επιληψίας· κι ότι επίσης τον χρησιμοποιούσαν ως εμμηναγωγό, ανθελμινθικό, κατά της υδρωπικίας και σε χρόνια δερματικά νοσήματα. Η χρήση του γινόταν με μορφή σκόνης ή βάμματος.

Προσοχή: Σε μεγάλη δόση ο ελλέβορος προκαλεί εμετό, διάρροια, πόνους στα πεπτικά όργανα, παράλυση και τελικά τον θάνατο.

Πηγή: Γιώργος Σφήκας-Πρόεδρος της Ελληνικής Eταιρείας Προστασίας της Φύσης

Πέρα από το μύθο... αναζητώντας τον λόγο 

Λόγος για τη θεραπεία με ελλέβορο από τον Ιπποκράτη προς τον Δημόκριτο

Σ’ εκείνους που δεν καθαρίζονται εύκολα από πάνω τρέπει πριν τη χορήγηση του ποτού να υγραίνεις τα σώματά τους με περισσότερη τροφή και ανάπαυση. Όταν ο ασθενής πιει τον ελλέβορο πρέπει μάλλον να τρέπεται προς την κίνηση του σώματος κι όχι προς τον ύπνο- η ναυτιλία διδάσκει πως τα σώματα ταράσσονται από την κίνηση. Όταν θέλεις η επίδραση του ελλέβορου να είναι μεγαλύτερη, να κινείς τα σώματα. Ο ελλέβορος είναι επικίνδυνος για τους υγιείς. Σε όσους η χορήγηση του φαρμάκου δεν φέρνει δίψα, η κάθαρση συνεχίζεται μέχρι να διψάσουν. Αν η χορήγηση του ελλέβορου προκαλέσει σπασμό, αυτός είναι θανάσιμος. Αν σε περίπτωση υπερκάθαρσης προκληθεί σπασμός ή λόξιγκας, είναι κακό σημάδι. Στις διαταραχές της κοιλιάς και τους εμετούς που παρουσιάζονται από μόνοι τους, αν καθαριστούν όλα όσα πρέπει να καθαριστούν, ο ασθενής ωφελείται και τους υποφέρει εύκολα. Αν όχι, συμβαίνει το αντίθετο.

Όπως έχω πει και στο Προγνωστικό, η κάθαρση από πάνω κάνει καλό στον απύρετο άνθρωπο που πάσχει από ανορεξία, καρδιαλγία, σκοτοδίνες, ή νιώθει το στόμα του πικρό και γενικά βοηθάει σε πόνους που παρουσιάζονται πιο πάνω από το διάφραγμα.

Η κάθαρση από κάτω βοηθάει στις περιπτώσεις που χωρίς να υπάρχει πυρετός παρουσιάζεται συστροφή των εντέρων, πόνος στη μέση, βάρος στα γόνατα, δυσμηνόρροια και πόνοι κάτω από το διάφραγμα. Το καθαρτικό πρέπει να χορηγείται με προφυλάξεις στους λεπτεπίλεπτους και κυρίως στους μελαμψούς, σ’ αυτούς που η σάρκα τους είναι υγρή ή κάπως ξερή, στους ψευδούς και στους τραυλούς. Όσοι επιχειρούν από την αρχή της αρρώστιας αμέσως να θεραπεύσουν τις φλεγμονές με καθαρτικά, όπως έχω πει και στο έργο μου Περί πτισάνης δεν ωφελούν καθόλου το μέρος που είναι εντεταμένο και έχει τη φλεγμονή, γιατί η αρρώστια δεν έχει ωριμάσει ακόμη και γι’ αυτό δεν αφήνει τίποτα να περάσει. Αντίθετα κάνουν να λιώσουν τα μέρη του σώματος που αντιστέκονται στην αρρώστια και είναι υγιή. Η θεραπεία με ελλέβορο πρέπει να εφαρμόζεται σ’ εκείνους που η ροή προέρχεται από το κεφάλι. Το φάρμακο αυτό, όμως, δεν πρέπει να δίνεται σ’ εκείνους που πάσχουν από εμπύημα. Δεν πρέπει επίσης να παίρνουν καθαρτικό εκείνοι που έχουν χάσει το χρώμα τους, είναι βραχνοί, σπληνικοί, αναιμικοί, έχουν δύσπνοια ή ξερόβηχα, αίσθημα δίψας, φούσκωμα, ή έχουν εντεταμένα τα υποχόνδρια , τα πλευρά και τη νεφρική χώρα, εκείνοι που είναι μουδιασμένοι ή έχει σκοτιστεί η όρασή τους ή βουίζουν τ’ αυτιά τους, εκείνοι που πάσχουν από ακράτεια ούρων, ίκτερο, αρρώστια της κοιλιάς, αιμορραγία ή όγκους. Αν νομίζεις πως χρειάζονται κάθαρση, να προκαλείς με ασφάλεια την κάθαρση από πάνω με ελλέβορο και από κάτω να μη κάνεις κάθαρση. Το καλύτερο όμως γι’ αυτές τις περιπτώσεις είναι η δίαιτα.

Όπως έχω πει και στον Προρρητικό , δεν πρέπει επίσης να δίνεται καθαρτικό σ’ εκείνους που κάνουν μαύρους εμετούς, δεν τρώνε και παραληρούν, νιώθουν μικρούς πόνους στο εφήβαιο, κοιτάζουν άγρια και λοξά, έχουν πρήξιμο, σκοτοδίνη, κακό χρώμα, ή οι ψηλοί πυρετοί τους έχουν εξασθενίσει τελείως. Όπως είπα λοιπόν και στο έργο Περί πτισάνης, το σησαμοειδές  κάνει κάθαρση από πάνω. Η δόση είναι μισή δραχμή  τριμμένη σε ξιδόμελο. Αναμιγνύεται και με ελλέβορους, η αναλογία των οποίων είναι το ένα τρίτο της δόσης, και έτσι δημιουργεί λιγότερη πνιγμονή. Κάθαρση να κάνεις επίσης σ’ εκείνους που πάσχουν από χρόνιους τεταρταίους  και λιπυρώδεις  πυρετούς και όσους δεν έχουν αίσθημα δίψας ή εκκρίσεις. Αυτούς τους τελευταίους, όμως, δεν πρέπει να τους καθαρίζεις πριν περάσουν τρεις βδομάδες. Καμιά φορά πρέπει να καθαρίζεις εκείνους που πάσχουν από πλευρίτιδα  ή ειλεό . Αν η μήτρα χρειάζεται κάθαρση, να την κάνεις όπως έχω πει στο έργο περί γυναικείων .

Ο λόγος περί μανίας - Δημόκριτος προς Ιπποκράτη 

Μαινόμαστε, όπως είπα και στο έργο μου για την ιερή νόσο, εξαιτίας της υγρασίας του εγκεφάλου, που είναι η έδρα των ψυχικών λειτουργιών. Όταν είναι υγρότερος από το φυσιολογικό, αναγκαστικά θα κινηθεί κι όταν κινηθεί δεν μένει αδιατάραχτη ούτε η όραση ούτε η ακοή, αλλά ο άρρωστος τη μια βλέπει και ακούει το ένα και την άλλη το άλλο και τα λόγια που λέει είναι ανάλογα με αυτά που βλέπει και ακούει κάθε φορά.

Όσο χρόνο ο εγκέφαλος μένει ακίνητος τόσο χρόνο έχει κι ο άνθρωπος τα λογικά του.

Ο εγκέφαλος φθείρεται από το φλέγμα και τη χολή και μπορεί κάποιος να τα διαπιστώσει και τα δύο αυτά με τον εξής τρόπο. Εκείνοι που η μανία τους προκαλείται από το φλέγμα είναι ήσυχοι και ούτε φωνάζουν ούτε κάνουν θόρυβο. Εκείνοι που τρελαίνονται από τη χολή χτυπούν, κάνουν άσχημα έργα και δεν ηρεμούν ποτέ. Αν οι ασθενείς μαίνονται συνεχώς, αυτές είναι οι αιτίες.

Αν, όμως, ο ασθενής φοβάται και τρομάζει ξαφνικά, αυτό δημιουργείται από μετάσταση του εγκεφάλου, ο οποίος θερμαίνεται, όταν η χολή ορμήσει προς αυτόν μέσα από τις αιματίτιδες φλέβες. Όταν η χολή ξαναγυρίσει στις φλέβες και στο σώμα, σταματούν και τα συμπτώματα αυτά. Ο ασθενής στενοχωριέται και ανησυχεί και χάνει τη μνήμη του, όταν ο εγκέφαλος ψυχθεί άκαιρα από το πλέγμα και συσταλεί περισσότερο από το συνηθισμένο. Όταν ο εγκέφαλος ζεσταθεί ξαφνικά από τη χολή που συγκεντρώνεται σ’ αυτόν μέσα από τις φλέβες που προ- αναφέρθηκαν, το αίμα βράζει και ο ασθενής βλέπει τρομακτικά όνειρα και, όπως όταν είναι ξύπνιος το πρόσωπο φλογίζεται, τα μάτια κοκκινίζουν -και το μυαλό του πάει στο κακό, το ίδιο παθαίνει και στον ύπνο του. Όταν το αίμα σκορπιστεί πάλι μέσα στις φλέβες, σταματούν αυτά.

Στο πέμπτο βιβλίο των Επιδημιών περιέγραψα πώς προκαλείται η απώλεια της φωνής, η απώλεια της συνείδησης, τα συχνά παραληρήματα και οι υποτροπές. Η γλώσσα είναι ξερή κι αν δεν υγρανθεί ο άρρωστος δεν απορεί να μιλήσει και τις περισσότερες φορές είναι πολύ πικρή. Ωφελούν η αφαίμαξη, η κατανάλωση νερού και νερόμελου καθώς και η πόση ελλέβορου. Ο άρρωστος αυτός επιζεί για μικρό χρονικό διάστημα και ύστερα πεθαίνει. Υπήρχε κάποιος που όταν πήγαινε να πιει με βιασύνη, αν τύχαινε ν’ ακούσει την αυλητρίδα να παίζει, καταλαμβανόταν από φόβο, ενώ όλη τη μέρα δεν πάθαινε τίποτα ακούγοντάς την.

Πηγή: Επιστολαί Ιπποκράτη

Προφυλάξεις
Προσοχή: Ο ελλέβορος είναι δηλητηριώδης φυτό ακόμα και σε μικρές δόσεις.

Πάντα χρησιμοποιείτε τα βότανα υπό την επίβλεψη ενός ειδικού ιατρού και ειδικά όταν λαμβάνετε ταυτόχρονα άλλα φάρμακα, βότανα ακόμα και συμπληρώματα.

Οι πληροφορίες που παρέχονται είναι καθαρά και μόνο για ενημερωτικό σκοπό.