Βασιλικός-Ocimum basilicum

Βασιλικός-Ocimum basilicum

Πολύκλαδο, ετήσιο, αρωματικό φυτό, ύψους 30-60 εκ., με φύλλα αντίθετα, οδοντωτά, ωοειδή, μήκους 3-5 εκ. Στεφάνη δίχειλος. Στο επάνω χείλος είναι τρίλοβος και στο κάτω δίλοβος. Η ωοθήκη αποτελείται από δύο καρπόφυλλα και κατά το ανώτερο μέρος φέρει τον στύλο. Έχει δύο ανθήρες. Τα άνθη είναι λευκά ή ροδόχροα σε αθροίσματα από 6 άνθη, σε ανοικτά βότρυα. Ανθίζει στο μέσο του καλοκαιριού. Είναι φυτό ιθαγενές της Ασίας (Ινδονησία, Ινδίες). Ανευρίσκεται σε εύκρατες περιοχές. 

Χρήση στο Ζαγόρι
1. Στην υπέρταση, κλωνιά από βασιλικό βράζονται πολύ ώρα με νερό και από το αφέψημα αυτό πίνει ο ασθενής ένα φλιτζάνι τσαγιού κάθε πρωί.
 2. Σε περιπτώσεις εξασθένησης της μνήμης, από το αφέψημα λαμβάνονται ένα έως δύο φλυτζάνια τσαγιού την ημέρα.


Ιστορία- Άλλες χρήσεις
Αναφέρεται από το Διοσκορίδη υπό το όνομα 'Ωκιμον και χρησιμοποιείτο από τότε ως άρτυμα καθώς και θεραπευτικά σαν διουρητικό, γαλακτοπαραγωγό, άφυσο, κατά των φλεγμονών των πνευμόνων.
Σε γιατροσόφια του Ζαγορίου συνιστάται το αφέψημα του βασιλικού μαζί με φύλλα καπνού για απόπτωση λίθων εκ του ουροποιητικού, με απήγανο (ruta graveolens) για επιπεφυκίτιδες, και με ξύδι για ελμινθιάνσεις.
Σε σημερινές βοτανοθεραπευτ ικές συνιστάται ομοίως όπως και από τον Διοσκορίδη, η δε σκόνη του ως πταρνιστικό και για τονωτικό μνήμης.

Δραστικά μέρη-Συστατικά
Δραστικά μέρη είναι τα φύλλα και τα άνθη.
Δραστικά συστατικά: αιθέριο έλαιο, ευγενόλη, λινεόλη, λιναλοολη. Το αιθέριο έλαιο περιέχει κυρίως εστραγόλη ή μεθυλσαβικόλη που είναι ισοανηθόλη και στο οποίο οφείλονται κυρίως οι σπασμολυτικές και άλλες ιδιότητες. Οι καρποί του ανίσου (γλυκάνισου) και του μαράθου (foeniculus vulgare) έχουν τις ίδιες ενδείξεις με το βασιλικό, περιέχουν δε ανηθόλη και ισοανηθόλη).

Παρόμοιες χρήσεις
Η χρήση για την υπέρταση δεν αναφέρεται στη βιβλιογραφία.
Σαν αντιυπερτασικό, χρησιμοποιείται στα πέριξ του Βίκου χωριά, ενώ αγνοείται η χρήση του ως τονωτικού της μνήμης. Το αντίθετο συμβαίνει στα άλλα χωριά του Ζαγορίου.

Πηγή: Η λαϊκή βοτανοθεραπευτική στο Ζαγόρι-Μιχαήλ Μάλαμα-Ιωάννινα 1982